Σε πρόσφατες επιστημονικές ανακοινώσεις αναφέρεται ότι η σοβαρότητα της πανδημίας COVID-19 συνδέεται με τα βακτήρια του εντέρου, τα οποία επίσης επηρεάζουν την ανοσολογική απόκριση του σώματος των ασθενών, ιδιαίτερα όσων καταλήγουν στις ΜΕΘ. Ειδικότερα:
Κινέζοι πανεπιστημιακοί ερευνητές διαπίστωσαν ότι “οι ασθενείς με COVID-19 δεν διαθέτουν ορισμένα καλά βακτήρια που είναι γνωστό ότι ρυθμίζουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Η παρουσία μιας ασυνήθιστης ποικιλίας βακτηρίων του εντέρου παραμένει και μετά την εξαφάνιση του ιού και συντηρεί τα μακροχρόνια συμπτώματα σε ασθενείς. Όμως, η χρήση μιας φόρμουλας ζωντανών βακτηρίων γνωστών ως προβιοτικών μέσα σε ειδική κάψουλα προστασίας των μικροοργανισμών μέχρι να φτάσουν στο έντερο, η οποία λαμβάνεται από το στόμα, έδειξε ότι όσοι την έλαβαν είχαν σημαντικά μειωμένους δείκτες φλεγμονής στο αίμα τους, αυξήθηκαν τα βακτήρια στα κόπρανα τους και ανέπτυξαν αντισώματα στον ιό”. [1]
Αμερικανοί πανεπιστημιακοί ερευνητές επιβεβαιώνουν πως “νέα έρευνα δείχνει ότι η παρουσία ορισμένων βακτηρίων στο έντερο μπορεί να αποκαλύψει ποια άτομα είναι πιο ευάλωτα σε μια πιο σοβαρή περίπτωση COVID-19. Το έντερο φιλοξενεί τρισεκατομμύρια βακτήρια που είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της υγείας. Μπορεί να μην το γνωρίζετε, αλλά έχετε έναν στρατό μικροβίων που ζει μέσα σας και είναι απαραίτητα για την καταπολέμηση των απειλών, συμπεριλαμβανομένου του ιού που προκαλεί το COVID-19. Αυτά τα βακτήρια ισορροπούν την ανοσοαπόκριση έναντι των παθογόνων, δηλαδή διασφαλίζουν ότι η ανοσοαπόκριση είναι αποτελεσματική αλλά όχι τόσο βίαια που να προκαλεί παράπλευρη βλάβη στον ξενιστή. Ασθενείς με χρόνιες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη τύπου 2, της παχυσαρκίας και των καρδιαγγειακών παθήσεων παρουσιάζουν υπερκινητικό ανοσοποιητικό σύστημα που δεν αναγνωρίζει ένα αβλαβές ερέθισμα και συνδέεται με αλλοιωμένο μικροβίωμα του εντέρου”. [4]
Αξίζει λοιπόν να γίνει αναφορά στα “καλά” βακτήρια του εντέρου, αλλά και γενικότερα στους – άγνωστους – “συμβιωτικούς οργανισμούς” του σώματος του ανθρώπου και των άλλων ζώων (Διαγράμματα #1 & #2) .
Το σώμα των ζώων εμπεριέχει “αποικίες” από πολλούς μικροοργανισμούς, οι οποίοι συνολικά διαθέτουν πολλαπλάσια κύτταρα από τα κύτταρα του “φιλοξενούντος” ζώου – ξενιστή. Πολλοί από τους οργανισμούς που απαντώνται στους ανθρώπους είναι “συμβιωτικοί”, πράγμα που σημαίνει ότι συνυπάρχουν και αλληλεπιδρούν με το σώμα μας, χωρίς να βλάπτουν τους ανθρώπους – φορείς, ενώ επιτελούν λειτουργίες χρήσιμες, ευεργετικές έως και αναντικατάστατες για μάς. Οι εν λόγω μικροοργανισμοί, αποκαλούμενοι συλλογικά ως “μικροβίωμα” (microbiome), αποτελούν την φυσιολογική “χλωρίδα” π.χ. του εντέρου, των βλεννογόνων και του δέρματος και θεωρούνται “ομοτράπεζοι” του φορέα – ξενιστή τους κατά τη λήψη και επεξεργασία της τροφής και άλλες σωματικές λειτουργίες. Αποτελούν μάλιστα τους εγγενείς “φιλικούς σωματοφύλακες”, που συνεργάζονται με το ανοσοποιητικό μας σύστημα στην αντιμετώπιση επιβλαβών “εισβολέων”, ήτοι παθογόνων μικροοργανισμών, ιών και βακτηρίων.
Στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Scientific American, June 2012 “The Ultimate Social Network” [2], αναφέρονται μεταξύ άλλων και τα εξής, που επιβεβαιώνονται σε πρόσφατες (2020) έρευνες της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Μασαχουσέτης [4]:
Ο ανθρώπινος οργανισμός περιέχει δέκα φορές περισσότερα βακτήρια, μύκητες και άλλους μικροοργανισμούς, από τα ανθρώπινα κύτταρα! Τα περισσότερα από αυτά είναι αβλαβή, αλλά μπορούν να προκαλέσουν αρρώστιες αν βρεθούν σε “λάθος μέρη” του σώματος. Όταν όμως βρίσκονται “στη σωστή τους θέση” βοηθούν π.χ. την πέψη, τη ρύθμιση της όρεξης, το ανοσοποιητικό σύστημα. Κάποια από αυτά τα βακτήρια διαθέτουν γονίδια για τη δημιουργία χρήσιμων χημικών ενώσεων, τις οποίες το σώμα μας αδυνατεί το ίδιο να δημιουργήσει. Άλλα βακτήρια “εκπαιδεύουν” τον οργανισμό μας να μην αντιδρά υπερβολικά σε εξωτερικές απειλές (π.χ. αλλεργικές αντιδράσεις). Το σύνολο των γονιδίων συμβιωτικών μικροοργανισμών, που ζουν μέσα στο σώμα μας ή πάνω στο δέρμα μας, αποτελούν το λεγόμενο “μικροβίωμα” (microbiome).
Όλοι οι άνθρωποι διαθέτουν αυτό το επίκτητο πλήθος ευεργετικών μικροοργανισμών, που το αποκτούν σταδιακά μετά τη γέννησή τους. Δεδομένου ότι το περιβάλλον του εμβρύου μέσα στη μήτρα κανονικά δεν περιέχει βακτήρια, το νεογέννητο αρχίζει τη ζωή του ως “αποστειρωμένος μοναδιαίος οργανισμός”. Κατά τη διέλευση του βρέφους από το “κανάλι γέννησης”, αυτό αποκτά από τη μητέρα του τα πρώτα συμβιωτικά του βακτήρια, τα οποία αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται στο σώμα του, όπως συμβαίνει και με τα κληρονομηθέντα κύτταρά του. Ο θηλασμός, η αγκαλιά της μητέρας, η ενδυμασία, τα κλινοσκεπάσματα, τα χάδια των συγγενών, η επαφή με το περιβάλλον, με κατοικίδια ζώα κλπ εμπλουτίζουν το μικροβίωμα του νεογέννητου. (σ.σ. Σημειώνεται ότι εάν η γέννηση γίνει με καισαρική τομή, το νεογέννητο δεν αποκτά τα βασικά βακτήρια του “καναλιού γέννησης”, με συνέπεια συχνά να είναι περισσότερο ευπρόσβλητο σε μολύνσεις και αλλεργίες από μωρά φυσιολογικής γέννας). [2]
Δεδομένου ότι οι συμβιωτικοί μικροοργανισμοί διατρέφονται και συντηρούνται από κοινού με το σώμα – ξενιστή τους, θεωρούνται “ομοτράπεζοι” με τον φορέα τους (αγγλιστί commensals, όπου η λατινική προέλευση παραπέμπει σε κοινοχρησία).
Τα βακτήρια αυτά μπορούν να προκαλέσουν αποτελεσματική ανοσοαπόκριση ενάντια σε ιούς που όχι μόνο μολύνουν το έντερο, αλλά και σε εκείνους που μολύνουν τους πνεύμονες, όπως ο ιός της γρίπης. Τα ευεργετικά μικρόβια προκαλούν παραγωγή ισχυρών αντιικών πρωτεϊνών, που τελικά εξαλείφουν τις ιογενείς λοιμώξεις. Όμως το σώμα ενός ατόμου που δεν έχει αυτά τα ευεργετικά βακτήρια, δεν θα έχει τόσο ισχυρή ανοσολογική απόκριση στους εισβολείς ιούς. Ως αποτέλεσμα, οι λοιμώξεις μπορεί να μην ελέγχονται, επιβαρύνοντας την υγεία. Οι ερευνητές επιδιώκουν λοιπόν – μεταξύ άλλων – να ενισχύσουν τα επωφελή μικρόβια του εντέρου με τη διατροφή για να προκαλέσουν ισχυρή ανοσοαπόκριση – όχι μόνο για τον SARS-CoV-2 που προκαλεί την COVID-19, αλλά για όλα τα παθογόνα. Αυτό γίνεται π.χ. με βακτήρια Lactobacillus, τα οποία συνήθως χρησιμοποιούνται ως προβιοτικά σε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση.
Ασθενείς με χρόνιες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη τύπου 2, της παχυσαρκίας και των καρδιαγγειακών παθήσεων παρουσιάζουν υπερκινητικό ανοσοποιητικό σύστημα – σύμπτωμα που συνδέεται με αλλοιωμένο μικροβίωμα του εντέρου – που δεν αναγνωρίζει τα αβλαβή ερεθίσματα. Σε αυτές τις χρόνιες ασθένειες, το εν λόγω αλλοιωμένο μικροβίωμα στερείται βακτηρίων που ενεργοποιούν ανοσοκύτταρα, τα οποία εμποδίζουν την υπερβολική απόκριση ενάντια στα ακίνδυνα βακτήρια. Μια τέτοια αλλοίωση του μικροβιώματος παρατηρείται επίσης σε μωρά που γεννιούνται με καισαρική τομή, σε άτομα με κακή διατροφή και σε ηλικιωμένους. Στις ΗΠΑ, 117 εκατομμύρια άτομα – περίπου ο μισός ενήλικος πληθυσμός – πάσχουν από διαβήτη τύπου 2, παχυσαρκία, καρδιαγγειακές παθήσεις ή συνδυασμό αυτών. Αυτό υποδηλώνει ότι οι μισοί Αμερικανοί ενήλικες έχουν ελαττωματικό “στρατό” επωφελών μικροβίων. [4]
Μέχρι πριν λίγες δεκαετίες, αγνοούσαμε την ύπαρξη και τη χρησιμότητα των συμβιωτικών μικροοργανισμών, θεωρώντας συλλήβδην τα μικρόβια – τα βακτήρια – τους μύκητες ως παθογόνα, αγνοώντας τον θεμελιώδη συμπληρωματικό ρόλο κάποιων από αυτά στις σωματικές λειτουργίες και στην υγεία μας. Ο ναρκισσισμός μας καλλιεργούσε τη ψευδαίσθηση ότι είμαστε τάχα αυτοτελείς και αυτάρκεις “μοναδιαίοι” οργανισμοί, “φυσιολογικές νησίδες” μέσα σε ένα περιβάλλον εχθρικών και παθογόνων μικροοργανισμών. Η αλήθεια είναι βέβαια, ότι κάθε άνθρωπος – μαζί με τα εκατομμύρια των “δικών του” μικροοργανισμών και των γονιδίων τους – είναι μια ολόκληρη συμβιωτική κοινωνία αν παρατηρηθεί μικροσκοπικά, μακροσκοπικά όμως και εκ πρώτης όψεως δείχνει να είναι ένας αυτοτελής οργανισμός. Σημειωτέον ότι από την αρμονική τους συμβίωση δεν εξαρτάται μόνον η υλική – σωματική μας ακεραιότητα και υγεία, αλλά – όπως διαπιστώνεται από πρόσφατες επιστημονικές έρευνες και μελέτες – “η υγεία και η λειτουργία των συμβιωτικών οργανισμών επιδρά και στη συναισθηματική, την ψυχική και την πνευματική μας υγεία”!
Με άλλα λόγια, κάθε άνθρωπος, πέρα από το “εξωτερικό και περίπλοκο Σύμπαν” μέσα στο οποίο ζει, κουβαλάει και ένα δικό του “εσωτερικό και περίπλοκο σύμπαν”. Φρόνιμο είναι να συμβιώνει αρμονικά και με τα δύο!! Κάτι ήξεραν λοιπόν όσοι είπαν “Νους υγιής εν Σώματι υγιεί”. Τώρα γνωρίζουμε βέβαια ότι “στο Σώμα συμπεριλαμβάνεται και το Μικροβίωμα”!
Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η λειτουργία της πέψης βασίζεται στα βακτήρια του εντέρου, ότι πολλά ένζυμα που ρυθμίζουν την “επισκευή” ιστών και οργάνων παράγονται από βακτήρια, άλλα ένζυμα βακτηρίων ρυθμίζουν την αίσθηση πείνας ή της ικανοποίησης, συμμετέχουν στη ρύθμιση της “σωστής δοσολογίας” ορμονών κλπ. Πολλά “καλά” βακτήρια του στόματος – του φάρυγγα – του αναπνευστικού – του στομάχου – του εντέρου – του ουρογεννητικού – του δέρματος κλπ ρυθμίζουν τις αντιδράσεις του ανοσοποιητικού μας συστήματος και συνεργάζονται με αυτό στην εξουδετέρωση εξωτερικών παθογόνων “εισβολέων”. Το ανοσοποιητικό σύστημα ατόμων που ζουν συνεχώς σε “καθαρό και αποστειρωμένο” περιβάλλον, που δεν έχουν με άλλα λόγια εξοικειωθεί με συνήθεις και μη μικροοργανισμούς (ακάρεα, γύρις, αιωρούμενα μικροσωματίδια, ιοί κλπ), συχνά αντιδρά υπερβολικά και “πανικόβλητα” ακόμη και σε αβλαβή – αλλά άγνωστα “σωματίδια”, προκαλώντας αλλεργικές αντιδράσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι από Άσθμα υποφέρουν κυρίως οι κάτοικοι μοντέρνων πόλεων που ζουν σε αποστειρωμένους χώρους και σε ανεπτυγμένες χώρες, ενώ σε υπανάπτυκτες ή αγροτικές περιοχές, φάρμες ζώων κλπ οι κάτοικοι μοιάζουν “απρόσβλητοι”.
Τα παιδιά μητέρων που γέννησαν με καισαρική ή που απολυμαίνουν συνεχώς τα πάντα με οινόπνευμα και αντισηπτικά, έχουν στερηθεί τον εμπλουτισμό του δικού τους μικροβιώματος με χρήσιμα βακτήρια, με συνέπεια να είναι συχνά φιλάσθενα και ευπρόσβλητα σε εξωτερικά παθογόνα. Ακόμη και οι καθημερινοί ρυθμοί εγρήγορσης – διατροφής – ύπνου μπορεί να επηρεάσουν τη “συμπεριφορά” των βακτηρίων, π.χ. του εντέρου, τα οποία – ανεξάρτητα από τις δικές μας συνήθειες – “προτιμούν να αναπαύονται τη νύχτα”! Τα ξενύχτια π.χ. σε ταβέρνες και μπαράκια, ή οι νυχτερινές “επιθέσεις” στο ψυγείο όσων μένουν στο σπίτι, οδηγούν σε παχυσαρκία και διαταραχές στο πεπτικό σύστημα, αφού τα “αρμόδια βακτήρια” αρνούνται να δουλέψουν “3η νυχτερινή βάρδια” για την σωστή πέψη, στέλνοντας απρόθυμα μόνο ένα ολιγάριθμο “προσωπικό ασφαλείας” για την “έκτακτη εξυπηρέτηση του αφεντικού”!
“Αρκετοί από τους ασθενείς που έχουν μολυνθεί με SARS-CoV-2, τον ιό που προκαλεί τη νόσο COVID-19, αναπτύσσουν σοβαρές επιπλοκές που απαιτούν νοσηλεία σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Τι κοινό έχουν πολλοί από αυτούς τους ασθενείς; Γήρας και χρόνιες ασθένειες που σχετίζονται με τη διατροφή.
Το συνεπαγόμενο “σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας”, μια απειλητική για τη ζωή πνευμονική δυσλειτουργία σε ασθενείς με SARS-CoV-2, πιστεύεται ότι αναπτύσσεται από υπερβολική έως θανατηφόρα αντίδραση της ανοσολογικής απόκρισης που ονομάζεται “Cytokine Storm”, η οποία προκαλεί ανεξέλεγκτη πλημμύρα ανοσοκυττάρων στους πνεύμονες. Σε αυτούς τους ασθενείς, η δική τους ανεξέλεγκτα φλεγμονώδης ανοσοαπόκριση προκαλεί τη σοβαρή βλάβη των πνευμόνων τους που καταλήγει μοιραία, παρά ο ίδιος ο ιός. Δεδομένου ότι η διατροφή επηρεάζει την ποικιλία των βακτηρίων στο έντερο, οι εργαστηριακές μελέτες δείχνουν πώς η διατροφή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία για χρόνιες ασθένειες.” [4]
“Η αμοιβαιότητα και η συνεργασία ανάμεσα στο κληρονομημένο ανοσοποιητικό μας σύστημα και στο επίκτητο μικροβίωμα μας χρειάστηκε περίπου 200.000 χρόνια για να ισορροπήσει και να “καλιμπραριστεί”. Επισημαίνεται ότι, ενώ το ανθρώπινο DNA είναι κατά 99,9 % το ίδιο σε όλους τους ανθρώπους, κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικό μικροβίωμα! Το γεγονός αυτό πιθανόν σημαίνει ότι η διαφοροποίηση των αντιδράσεων μας σε προβλήματα υγείας, στις πράξεις ή στη συμπεριφορά μας επηρεάζεται από τις διαφορές στο μικροβίωμα και στο συνολικό γονιδίωμα μας. Ας σημειωθεί ότι το ανθρώπινο γονιδίωμα, δηλαδή αυτά που κληρονομούμε από τους γονείς μας, είναι 20.000 έως 25.000 γονίδια, ενώ τα 1.000 περίπου διαφορετικά είδη βακτηρίων του εντέρου διαθέτουν 3,3 εκατομμύρια γονίδια! Ενώ όλοι οι άνθρωποι διαθέτουν ένα βασικό σύνολο ευεργετικών γονιδίων που προέρχονται από διαφορετικά “καλά” βακτήρια, αν αυτά τα βακτήρια “βρεθούν σε λάθος τόπο” προκαλούν σοβαρές παθήσεις, π.χ. σήψη αν βρεθούν στο αίμα, περιτονίτιδα αν βρεθούν μεταξύ των κοιλιακών οργάνων.” [2]
Δυστυχώς η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών προκαλεί καταστροφή ευεργετικών μικροβίων, πράγμα που συνεπάγεται εμφάνιση αυτοάνοσων διαταραχών και παχυσαρκία. Πολύ σοβαρή περίπτωση αποτελεί η αναγκαστική χρήση δυνατών αντιβιοτικών σε σοβαρές παθήσεις και θεραπείες, που συνοδεύονται από καταστολή του ανοσοποιητικού, όπως καρκίνοι, λευχαιμία, χημειοθεραπεία, ακτινοβολήσεις κλπ. Τα φάρμακα αυτά καταστρέφουν τα “καλά” βακτήρια της χλωρίδας του εντέρου, με συνέπεια τη δραματική αύξηση παθογόνων βακτηρίων ανθεκτικών σε φαρμακευτική αγωγή. Αυτό κατέληγε σε σύντομο θάνατο του ασθενούς, όχι λόγω της αρχικής πάθησης, αλλά λόγω των παρενεργειών των φαρμάκων στη χλωρίδα του πεπτικού. Μόλις πριν λίγες δεκαετίες, κάποιοι τολμηροί ερευνητές σκέφτηκαν τη ριζοσπαστική, απλή και αποτελεσματική λύση: αποκατάσταση της χλωρίδας του εντέρου με υποκλυσμό κοπράνων υγιούς συγγενούς, κατά προτίμηση νεαρής ηλικίας. Ασθενείς που πριν πέθαιναν στις ΜΕΘ, μέσα σε λίγες μέρες επέστρεφαν στο σπίτι τους με αποκατεστημένη τη χλωρίδα του εντέρου! Χρειάστηκαν όμως χρόνια για να εγκριθεί η ασυνήθιστη θεραπεία από τις υγειονομικές αρχές (π.χ. FDA στις ΗΠΑ).
“Αλλά και πολλές αλλαγές στον τρόπο ζωής και υπερβολές φαρμακευτικής αγωγής τον προηγούμενο αιώνα, οδήγησαν σε “εξαφάνιση” χρήσιμων βακτηρίων (π.χ. R. Fragilis, H. pilori), τα οποία ρύθμιζαν τις αντιδράσεις του ανοσοποιητικού σε φλεγμονώδεις καταστάσεις. Αποτέλεσμα το ανοσοποιητικό να επιτίθεται “σε ότι βρεί μπροστά του”, στους ίδιους τους ιστούς του σώματος. Έτσι έχουν πολλαπλασιαστεί αυτοάνοσες παθήσεις (π.χ. ασθένεια Crohn’s, Διαβήτης τύπου 1, πολλαπλή σκλήρωση).” [2]
Είναι όμως ώρα να αναφερθούμε στην πολυπληθέστερη, αρχαιότερη και σημαντικότερη κατηγορία συμβιωτικών οργανισμών, στα περίφημα ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΑ, τα XHMIKA ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ του οργανισμού. Πρόκειται για αρχαίους αυτοτελείς μικροοργανισμούς, που παράγουν την απαραίτητη ενέργεια για τη λειτουργία και τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων. Κάθε κύτταρο διαθέτει απαραίτητα τα μιτοχόνδρια του, με άλλα λόγια τα δικά του “εργοστάσια παραγωγής ενέργειας”. Τα μιτοχόνδρια ήταν λοιπόν οι πρώτοι συμβιωτικοί οργανισμοί! Πρόκειται για συνεργασία Win – Win όπως λένε, που – μέσω της φυσικής επιλογής – διατηρείται έως σήμερα. Στις γυναίκες, τα Ωάρια είναι τα πλουσιότερα σε μιτοχόνδρια κύτταρα του οργανισμού τους, αφού καλούνται να δώσουν την απαιτούμενη ενέργεια για την ανάπτυξη του εμβρύου. Στους άνδρες, το Σπερματοζωάριο διαθέτει κάποια μιτοχόνδρια μόνο στην “ουρά” του, και με αυτά καλείται να τροφοδοτήσει ενεργειακά την ανταγωνιστική και κοπιώδη πορεία προς γονιμοποίηση του ωαρίου (κάτι σαν τις πέστροφες που κολυμπούν αντίθετα στο ρεύμα !). Όμως, δεδομένου ότι “αποκόπτεται” η ουρά του σπερματο-ζωάριου κατά την είσοδό του στο ωάριο, κάθε νεογέννητο, αγόρι ή κορίτσι, κληρονομεί μιτοχόνδρια ΜΟΝΟ από τη Μητέρα του!!! Αντίστοιχα (για τήρηση των ισορροπιών) κάθε νεογέννητο κληρονομεί το Χρωμόσωμα Υ ΜΟΝΟ από τον Πατέρα του.
Παρακολουθώντας “προς τα πίσω στο χρόνο” την κληρονομική γραμμή της μητέρας, καταλήγουμε σε ΚΟΙΝΗ ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΑΚΗ ΜΗΤΕΡΑ (Mitochondrial Eve) όλων των ζώντων ανθρώπων, λευκών – μαύρων – κίτρινων – ερυθρόδερμων κλπ. Αντίστοιχα από την κληρονομική γραμμή του πατέρα καταλήγουμε σε ΚΟΙΝΟ Υ-Χρωμοσωματικό ΠΑΤΕΡΑ (Y-chromosomal Adam) όλων των ζώντων ανθρώπων. [3]
Επίλογος – Παρατηρήσεις
- Βάσει των στοιχείων για την κληρονομική γραμμή Μιτοχονδρίων και Χρωμοσώματος Υ, διαπιστώνεται ότι έχουν άδικο οι ρατσιστές, αφού το χρώμα του δέρματος είναι μεταγενέστερη εξελικτική προσαρμογή σε διαφορετικές συνθήκες κλίματος, διατροφής και περιβάλλοντος, των απογόνων της ίδιας “προ-Γιαγιάς” ή “προ-Παππού”!
- Η “Mitochondrial Eve” και ο “Y-chromosomal Adam” ΔΕΝ ΤΑΥΤΙΖΟΝΤΑΙ με τους βιβλικούς Εύα & Αδάμ, αφού στην ιστορία του πλανήτη μας (και κάθε άλλου κατοικημένου πλανήτη, υποθέτω) υπήρξαν και πολλοί άλλοι Αδάμ και Εύα, των οποίων οι απόγονοι εξαφανίστηκαν χωρίς να επιβιώσουν απευθείας μιτοχονδριακοί ή χρωμοσωματικοί απόγονοί τους έως σήμερα.
- Οι πρόγονοι κοινής κληρονομικής γραμμής Mitochondrial Eve και Y-chromosomal Adam, εκτιμάται ότι έζησαν στην ίδια περίπου περίοδο, ~ 200.000 χρόνια πριν, την εποχή του Homo Sapiens, μάλλον στην Αφρική, προερχόμενοι και αυτοί από προηγούμενα είδη ανθρωποειδών κλπ, έως τα πρώτα θηλαστικά.
- Ο κώδικας αντιγραφής του ανθρώπινου DNA περιλαμβάνει 64 διαφορετικούς συνδυασμούς (τριπλέτες των 4 στοιχείων του), που επιτρέπουν αποκωδικοποίηση της πληροφορίας του στη μορφή μιας ομιλούμενης γλώσσας, π.χ της αγγλικής (26 κεφαλαία + 26 μικρά γράμματα + 10 αριθμούς + διάστημα + τελεία = 64). Πληροφορία αποθηκευμένη σε ψηφιακή μορφή “λέξη προς λέξη”! (Διάγραμμα #3)
- Η “Ζωή” είναι ψηφιακή πληροφορία των γονιδίων, που κωδικοποιείται – διαβάζεται και αντιγράφεται ψηφιακά με εκπληκτική πιστότητα (εξαίρεση οι τυχαίες μεταλλάξεις π.χ. λόγω ακτινοβολίας, οι οποίες “αξιολογούνται” από το μηχανισμό φυσικής επιλογής και είτε “απορρίπτονται” είτε διατηρούνται δημιουργώντας βιοποικιλότητα).
- Στο σώμα κάθε ανθρώπου υπάρχουν συνολικά 10 τρισεκατομμύρια Κύτταρα! Στον εγκέφαλο κάθε ανθρώπου υπάρχουν 10 δισεκατομμύρια Νευρώνες!
- Το σώμα μας είναι αποτέλεσμα εξελικτικής διαδικασίας με φυσική επιλογή μερικών εκατομμυρίων ετών (από τα αρχέγονα ανθρωποειδή) και πολλών εκατομμυρίων ετών από το πρώτο θηλαστικό. Το DNA μας εμπεριέχει σωρευτική πληροφορία της όλης βιολογικής εξέλιξης.
- Τα χημικά στοιχεία που εμπεριέχονται στα κύτταρά μας έχουν ηλικία 4,5 δισεκατομμυρίων ετών ως συστατικά του Πλανήτη Γη, ή 13,7 δισεκατομμυρίων ετών από την εμφάνιση του Σύμπαντος.
- Το σύνολο της πληροφορίας που εμπεριέχεται στο ανθρώπινο σώμα (χημικά στοιχεία, οργανικές ενώσεις, ζωντανά κύτταρα – γονίδια και DNA, συμβιωτικοί μικροοργανισμοί – τα γονίδια και το DNA τους, νευρώνες και δομή του εγκεφάλου κλπ) καλύπτει όλες τις παραπάνω φάσεις: Κοσμολογικές, Γεωλογικές – Κλιματικές, Βιολογικές, Πολιτισμικές.
Και μερικές παραστατικές αναλογίες για να γίνουν αντιληπτά αυτά τα μεγέθη:
- το πλήθος των Νευρώνων του εγκεφάλου ενός ανθρώπου είναι της ίδιας τάξης μεγέθους με το πλήθος των άστρων ενός μεγάλου Γαλαξία.
- Το πλήθος των Κυττάρων και Γονιδίων ενός ανθρώπου είναι της ίδιας τάξης μεγέθους με το πλήθος των Γαλαξιών του Σύμπαντος.
Από τα εκτεθέντα νομίζω ότι προκύπτει όλο το μεγαλείο και η πολυπλοκότητα του “Εσωτερικού μας Σύμπαντος” και της αλληλεξάρτησής του από το περιβάλλον του πλανήτη που μας φιλοξενεί, καθώς και ότι δεν αρκεί το δέος και ο θαυμασμός για τη δομή και τις λειτουργίες τους: οφείλουμε να γνωρίζουμε και να φροντίζουμε το Σώμα μας – το Μικροβίωμά του και την υγεία τους, καθώς και τη Ζωή και το Περιβάλλον του Πλανήτη μας. Νομίζω ότι οφείλουμε επίσης να τα υπερασπιζόμαστε συνειδητά απέναντι σε δογματικές ιδεοληψίες και αυταρχικές πρακτικές, που τα υποβαθμίζουν σκόπιμα προκειμένου να στηρίξουν ιδιοτελείς μεταφυσικές αντιλήψεις και οικονομικά & πολιτικά συμφέροντα, καθώς και τις οργανώσεις που τα εκπροσωπούν.
Κωνσταντίνος Ανδρέα Μαρκάκης, Ηλεκ/γος-Μηχ/γος Μηχανικός
[1] Dr. Siew Ng, Chinese University of Hong Kong (Reuters)
[2] Jennifer Ackerman, Scientific American, June 2012 “The Ultimate Social Network”
[3] Richard Dawkins: “River Out of Eden – a Darwinian View of Life”
[4] Prof. Ana Maldonado-Contreras, University of Massachusetts Medical School (theconversation.com)
