Του Βασίλη Τζαμουράνη
Πολιτικού Μηχανικού
Επικεφαλής της Δημοτικής παράταξης «Καλαμάτα Μετά»
Πρόσφατα πέρασε από το Περιφερειακό Συμβούλιο Πελοποννήσου για γνωμοδότηση η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του αναθεωρημένου (1η αναθεώρηση) σχεδίου Διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας για το υδατικό διαμέρισμα Πελοποννήσου, στο οποίο ανήκει και η περιοχή μας.
Ως πλημμυρικός κίνδυνος ορίζεται ο συνδυασμός της πιθανότητας να λάβει χώρα πλημμύρα και των δυνητικών συνεπειών της για την ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά και τις οικονομικές δραστηριότητες που συνδέονται μ’ αυτήν. Ο πλημμυρικός κίνδυνος εξετάζεται για τρείς(3) περιόδους αναφοράς 50,100 και 1000 χρόνια ( δηλαδή τι πιθανότητα έχει να συμβεί κάποια πλημμύρα σε 50,100 ή 1000 χρόνια), περιγράφεται δε από τον συνδυασμό του βάθους ροής (δηλ. του ύψους της υδάτινης στήλης στην πλημμυρισμένη περιοχή), το εύρος της κατάληψης (δηλ. την έκταση της πλημμυρισμένης περιοχής),την ταχύτητα της ροής και την πιθανότητα πλημμύρας από ανύψωση της στάθμης της θάλασσας.
Από τα στοιχεία της πολυσέλιδης και εμπεριστατωμένης μελέτης της 1ης αναθεώρησης του Σχεδίου Διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας για την περιοχή μας (Χάρτης επικινδυνότητας πλημμύρας 30.4093), εξάγονται τα παρακάτω γενικά συμπεράσματα:
Α. Μεγαλύτερη τρωτότητα εμφανίζει η περιοχή με στοιχεία EL01 (πεδινές περιοχές Παμίσου και λοιπών ρεμάτων).
Β. Αναφορικά με την αξιολόγηση του πλημμυρικού κινδύνου, η Καλαμάτα περιλαμβάνεται στις περιοχές του υδατικού διαμερίσματος με υψηλό και πολύ υψηλό κίνδυνο πλημμύρας για όλες τις περιόδους επαναφοράς (δηλ. 50,100,1000 χρόνια).
Γ. Ο κίνδυνος πλημμύρας από ανύψωση της στάθμης της θάλασσας είναι χαμηλός και εντοπίζεται σε ελάχιστα σημεία της ακτογραμμής.
Σκοπός αυτού του Σχεδίου είναι η θέσπιση ενός πλαισίου κανόνων (σύμφωνα με τις κοινοτικές οδηγίες) για την αξιολόγηση και διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας με στόχο την μείωση των συνεπειών της, εστιάζοντας στην πρόληψη, την προστασία και την ετοιμότητα (συμπεριλαμβανομένων ακόμα και συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης).
Για την επίτευξη του στόχου μετριασμού της έκθεσης σε πλημμύρα, της μείωσης της πιθανότητας να συμβεί, της ενίσχυσης της ετοιμότητας αντιμετώπισης της και της βελτίωσης των μηχανισμών αποκατάστασης των περιοχών που θα πληγούν, απαιτείται η υλοποίηση δράσεων και μέτρων:
- περιβαλλοντικού χαρακτήρα για την ανάσχεση, διαμόρφωση και διαχείριση της πλημμυρικής ζώνης της ορεινής κοίτης των ρεμάτων.
- αξιοποίησης έργων ταμίευσης, εκσυγχρονισμού, διαχείρισης αποστραγγιστικών δικτύων και έργων αντιπλημμυρικής προστασίας.
- Προώθησης έργων αντιπλημμυρικής προστασίας παράλληλα με την προώθηση λύσεων φυσικής συγκράτησης ή ελεγχόμενης κατάκλυσης.
Είμαστε ως περιοχή (Περιφέρεια και Δήμος) έτοιμοι ή έστω προσανατολισμένοι σ’ αυτή την κατεύθυνση για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε τον πλημμυρικό κίνδυνο (που φυσικά απευχόμαστε) με τις λιγότερες συνέπειες; Η απάντηση είναι μάλλον αυτονόητη και δυστυχώς μελαγχολική!
Διότι όχι μόνο δεν δουλεύουμε πάνω σε ένα ολιστικό σχέδιο αντιμετώπισης του πλημμυρικού κινδύνου αλλά δεν καταφέρνουμε να ολοκληρώσουμε ακόμα και εκείνα τα αποσπασματικά έργα που έχουμε ξεκινήσει. Ακόμα χειρότερα, δεν κάναμε τίποτα προκειμένου να διορθώσουμε ατέλειες, παραλείψεις και προβλήματα που μας υπέδειξε η τελευταία μεγάλη πλημμύρα στην περιοχή μας τον Σεπτέμβριο του 2016.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι ο Δήμος μας δεν κατάφερε να ολοκληρώσει αυτά τα χρόνια τα έργα που ξεκίνησαν το 2018 κατά μήκος της παλιάς εθνικής οδού Καλαμάτας-Τρίπολης, στη Θουρία και στο Νοσοκομείο για ν’ αντιμετωπιστεί το συχνό πρόβλημα πλημμύρισης στα σημεία αυτά. Οι δύο εργολαβίες διαλύθηκαν, οι πιστώσεις από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) δεν εκταμιεύθηκαν στο σύνολό τους και τα έργα παραμένουν ατελείωτα και ως εκ τούτου χωρίς χρησιμότητα.
Δεν κατάφερε να κάνει ακόμα τις απαραίτητες παρεμβάσεις ώστε να μην ξαναπλημμυρίσουν στην οδό Γλαύκου, στον Άγιο Δημήτριο Κοκορόγιαννη, στην περιοχή του ρέματος Καραμπογιά, του ρέματος Αλαφογκρέμι, του ρέματος Αγίων Αναργύρων κ.α.
Δεν κατάφερε να προχωρήσει στην οριοθέτηση των ρεμάτων του Νέδοντα, του Καραμπογιά και του ρέματος των Αγίων Θεοδώρων στη Θουρία για τα οποία η μελέτες είχαν ανατεθεί από το 2018.
Δεν κατάφερε να εντάξει σε χρηματοδότηση την κατασκευή του απαραίτητου δικτύου ομβρίων επί της οδού Ακρίτα (από την οδό Ευριπίδου και κάτω), οδού Ναυαρίνου μέχρι την θάλασσα (παρότι η σχετική μελέτη είναι έτοιμη και αδειοδοτημένη) ώστε να απαλλαγεί η περιοχή της Παραλίας από τα προβλήματα που εμφανίζονται ακόμα και με μικρή βροχόπτωση.
Και φυσικά δεν έγινε τίποτα με τον Νέδοντα! Μήτε τα έργα της ορεινής υδροοικονομίας που έχουν υποστεί με τα χρόνια φθορές αποκαταστάθηκαν, μήτε καμία ενέργεια έγινε για την μελέτη έστω έργων ανάσχεσης της ροής του Νέδοντα και δημιουργίας ταμιευτήρων νερού με μικρά φράγματα, που επανειλημμένα έχουμε προτείνει στο Δημοτικό συμβούλιο πολλές δημοτικές παρατάξεις. Έργα που πέρα από την περιβαλλοντική τους χρησιμότητα θα βοηθήσουν στην αντιπλημμυρική θωράκιση της Καλαμάτας.
Ακόμα δεν έγινε τίποτα στην περιοχή του Πηδήματος και των Αρφαρών που υπέστησαν μεγάλες ζημιές το 2016, όπου πλημμύρισαν τα ρέματα .
Δυστυχώς φαίνεται ότι τέτοια έργα δεν αποτελούν προτεραιότητα για τις αρμόδιες αρχές. Τα χρηματοδοτικά προγράμματα ΑΝΤ.ΤΡΙΤΣΗΣ, ΕΣΠΑ, ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ που σχεδίασε η Κυβέρνηση δεν είχαν μέτρα για αντιπλημμυρικά έργα, ενώ αντίθετα ενίσχυσαν με πολλά εκατομμύρια ευρώ έργα αναπλάσεων με κυβόλιθους αμφίβολης χρησιμότητας.
Ελπίζουμε οι εικόνες από την Βαλένθια, με τις ανείπωτες καταστροφές και την εκατόμβη των θυμάτων της πλημμύρας, να αφυπνίσουν τους αρμόδιους για να διεκδικήσουν τους απαραίτητους πόρους και να δρομολογήσουν τις απαραίτητες δράσεις και έργα, έστω και καθυστερημένα, για να μην ζήσουμε και εδώ παρόμοιες συμφορές.
Αναμένουμε!
