Ο εορτασμός της 200ης επετείου της Μεσσηνιακής Επανάστασης του 1834 και την απόδοση τιμής στους πρωταγωνιστές της, Γιαννάκη Γκρίτζαλη και Μητροπέτροβα, θα πραγματοποιηθούν την Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2024 στο Άνω Ψάρι του Δήμου Οιχαλίας.
Την ημέρα του εορτασμού θα γίνει γενικός Σημαιοστολισμός δημοτικών και ιδιωτικών κτηρίων της Τ.Κ. Ψαρίου από τις 8 το πρωί μέχρι τη δύση του ηλίου και φωταγώγηση τις βραδινές ώρες.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων στο Άνω Ψάρι έχει ως εξής:
- 07:30 π.μ. Όρθρος
- 08:30 π.μ. Θεία λειτουργία στον Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου.
- 10:30 π.μ. Επιμνημόσυνη δέηση για τους πρωταγωνιστές της Μεσσηνιακής Επανάστασης του 1834 Γιαννάκη Γκρίτζαλη και Μητροπέτροβα
- 10:45 π.μ. Μετάβαση αρχών και κοινού στην οικία Γιαννάκη Γκρίτζαλη και κατάθεση στεφάνων
- 11: 00 π.μ. Εκφώνηση του Πανηγυρικού της ημέρας από τον δημοσιογράφο Ηλία Μπιστάνη
- Τήρηση ενός λεπτού σιγή
- Ανάκρουση Εθνικού Ύμνου
- 11:35 π.μ. Απαγγελία ποιημάτων από μαθητές και μαθήτριες του Δημοτικού Σχολείου Δωρίου
- Παραδοσιακοί χοροί από τον Σύλλογο Γυναικών Δωρίου – Χορευτικό Τμήμα «Οι Δωριείς».
Στις εκδηλώσεις θα συμμετάσχει η Δημοτική Φιλαρμονική Οιχαλίας και μετά το πέρας της εκδήλωσης θα παρατεθεί μικρή δεξίωση από τον Δήμο Οιχαλίας.
Η Μεσσηνιακή Επανάσταση του 1834
Πρόκειται για την πρώτη, μεγάλη, κοινωνική επανάσταση μετά από την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, με αρχηγούς τον Γιαννάκη Γκρίτζαλη, τον Μητροπέτροβα και τον Τζαμαλής.
«Απεφασίσαμε, να ανακτήσωμεν τα πολιτικά μας δίκαια δια της δυνάμεως, του μόνου και τελευταίου μέσου προς εδραίωσιν του καταπιεζομένου λαού», δήλωναν οι εξεγερμένοι αγωνιστές του 1821 απέναντι στην Αντιβασιλεία του Όθωνα το καλοκαίρι του 1834. Ήταν τότε που φυλακίστηκε ο Κολοκοτρώνης και καταδικάστηκε σε θάνατο. Μια περίοδος έκρυθμη με σειρά πολιτικών αποφάσεων που έθιγαν την πλειονότητα των πολιτών και έντονο πολιτικό παρασκήνιο.
«Να φτηνήνη το βιος, να διώξουν εν γένει τους Φαναριώτας, να δίδουν 10% στους δημητριακούς καρπούς, να καταργήσουν το φόρο των ποιμνίων όλων, να δίδουν εις μέν τας ιδιόκτητους αμπέλους 40 λεπτά το στρέμμα, εις δε τας εθνικάς 120 λεπτά, να τους δοθώσιν οι στρατιωτικοί βαθμοί, να αποδοθώσιν εις τους στρατιωτικούς όσα έχουν λαμβάνειν από εκδουλεύσεις, να μείνη ελεύθερος η υλοτομία εις έκαστον ανεμποδίστως, να θρονισθή ο βασιλιάς, να ελευθερωθούν οι στρατηγοί, να φύγουν οι Βαυαροί», αναφερόταν στην προκήρυξη που συνέγραψαν οι τρεις αρχηγοί Γιαννάκης Γκρίτζαλης, από το Ψάρι, Μητροπέτροβας, από την Άνω Μέλπεια (Γαράντζα), και Αναστάσης Τζαμαλής από τον Άρι (το Aσλάναγα) το καλοκαίρι του 1834, οπότε και ξεσηκώθηκαν οι Μεσσήνιοι Ντρέδες.
Καταδίκη και εκτελέσεις
Μετά την ήττα τους, όλοι οι επαναστάτες συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν στο Νιόκαστρο της Πύλου. Συγκροτήθηκε το “κατά την Μεσσηνίαν και Καρύταιναν Έκτακτον Στρατιωτικόν Δικαστήριο”, που συνεδρίασε στην Κυπαρισσία στις 15 Σεπτεμβρίου 1834. Ο Γιαννάκης Γκρίτζαλης δικάστηκε και ανέλαβε όλη την ευθύνη, καταδικασθείς σε θάνατο. Η ποινή εκτελέστηκε δύο ώρες αργότερα με τον ίδιο να αναφωνεί: «γύρεψα τα δίκια των Ελλήνων».
Στις 8 Οκτωβρίου 1834, το Στρατοδικείο, που συνεδρίασε στην Πύλο (υπό άλλη σύνθεση), δίκασε τον Μητροπέτροβα, και τον Αναστάση Τζαμαλή. Στην απολογία του ο Μητροπέτροβας, αγέρωχος, δήλωσε: «Λυπάμαι μονάχα που τώρα στα τελευταία μου δεν κατάφερα να ξεπαστρέψω τη λούβα και την ξένη αβδέλα που έκατσε στο σβέρκο του δυστυχισμένου ραγιά και του πίνει το αίμα». Η απόφαση ήταν «εις θάνατον». με την ποινή του να μετατρέπεται από τον Όθωνα σε ισόβια δεσμά, ως «υπέργηρου και ως αγωνισθέντος υπέρ πατρίδος».
Ο Τζαμαλής εκτελέσθηκε με συνοπτικές διαδικασίες, όπως ο Γκρίτζαλης. Η ποινή του Μητροπέτροβα μετατράπηκε, τελικά, από τον Όθωνα σε ισόβια δεσμά «ως υπέργηρου και αγωνισθέντος υπέρ της πατρίδας». Οι Κόλλιας και Μήτρος Πλαπούτας και ο Νικήτας Ζερμπίνης καταδικάσθηκαν σε 15 χρόνια πρόσκαιρα δεσμά και φυλακίσθηκαν στο Νιόκαστρο. Απελευθερώθηκαν, τελικά, στις 25 Μαρτίου του 1835, με τη γενική αμνηστία που εδόθη από τον Όθωνα.
