Του Ηλία Μαραβά *
Το πλωτό περιπολικό 920 του Λιμενικού, που πρωταγωνίστησε στο ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου, φέρει το όνομα του Υποκελευστή Α ΛΣ Γρηγορίου Μουρμούρη.
Ο Μουρμούρης εκτελέστηκε από τους Γερμανούς το 1944 για την αντιστασιακή του δράση. Κατά την περίοδο της κατοχής, σε ηλικία 27 ετών, υπηρετούσε στο Λιμενικό Σώμα και συμμετείχε στην οργάνωση της Εθνικής Αντίστασης, στην οποία μετέδιδε πληροφορίες για την κίνηση του Λιμανιού και υποβοηθούσε στα σαμποτάζ. Συνελήφθη στον Πειραιά από τα Γερμανικά S.S. στις 20 Ιουνίου 1944. Μεταφέρθηκε στις φυλακές Αβέρωφ, όπου και παρέμεινε στην απομόνωση μέχρι τις 28 Ιουλίου 1944. Στη συνέχεια, μεταφέρθηκε στο Χαϊδάρι και παρέμεινε μέχρι τις 5 Σεπτεμβρίου 1944, όπου μαζί με άλλους 49 συγκρατούμενούς του εκτελέστηκε δια τυφεκισμού. Η οικογένειά του έμαθε για την εκτέλεσή του μετά από 20 ημέρες, όταν παρέλαβε μία φανέλα από την αστυνομία και διαπιστώθηκε η ταυτότητά του.
Το λιμενικό σώμα θέλοντας να τιμήσει τα στελέχη που έπεσαν την ώρα του καθήκοντος, έδωσε το όνομα του Μουρμούρη σε αυτό το υπερσύγχρονο σκάφος, το οποίο επιχειρεί από το 2021. Αρκεί όμως μόνο αυτό; Μήπως η ηγεσία του Λιμενικού Σώματος θα έπρεπε να παραδειγματίζεται περισσότερο από τη στάση του Μουρμούρη, ο οποίος, μένοντας πιστός στις αξίες του, δε συμβιβάστηκε με το ναζιστικό καθεστώς και δε φοβήθηκε πως αυτό θα του κόστιζε την ίδια του τη ζωή, όπως και τελικά έγινε.
Η εκδοχή του Λιμενικού Σώματος για το τραγικό ναυάγιο συνιστά στην ουσία μία ομολογία πως δεν υπήρξε πρόθεση να πραγματοποιηθεί επιχείρηση διάσωσης και κατά συνέπεια ούτε ο ανάλογος επιχειρησιακός σχεδιασμός.
Το πλωτό αυτό φέρετρο δεν αντιμετωπίστηκε ως ένα πλοίο που βρίσκεται σε κίνδυνο, αλλά ως «πρόβλημα» που έπρεπε να φύγει από την ελληνική περιοχή ευθύνης. Έχοντας ζήσει από κοντά χιλιάδες διασώσεις από τα στελέχη του λιμενικού σώματος, διατηρώ τη βεβαιότητα, πως οι δυνατότητες τους είναι τέτοιες, ώστε θα μπορούσαν να έχουν σώσει τους επιβαίνοντες στο αλιευτικό, χωρίς όλοι τους καν να βραχούν. Το έχουν κάνει αμέτρητες φορές. Στη συγκεκριμένη μάλιστα περίπτωση, το λιμενικό είχε σύμμαχο και τον καλό καιρό (άπνοια) και το φως της μέρας (υπάρχει ειδοποίηση από το πρωί).
Είναι προφανές πως δεν υπήρξε πρόθεση από την ελληνική πλευρά να προχωρήσει στη διάσωση και άρα στην υποδοχή των εκατοντάδων ψυχών που τελικά χάθηκαν. Η άποψη του Δικηγορικού Συλλόγου Καλαμάτας είναι ότι προκύπτουν ποινικές ευθύνες από τη στάση αυτή του λιμενικού.
Υπάρχει όμως και ένα ακόμα πιο σκοτεινό σημείο στην υπόθεση. Πολλοί διασωθέντες ισχυρίζονται πως το αλιευτικό ρυμουλκύθηκε πριν βυθιστεί. Θα ήταν παρανοϊκό να σκεφτεί κάποιος πως το ελληνικό λιμενικό προχώρησε σε ενέργειες, οι οποίες θα έφερναν σε κίνδυνο ένα πλοίο με 700 ψυχές στοιβαγμένες πάνω του.
Για να διαλυθεί όμως κάθε τέτοια υπόνοια οφείλει το Λιμενικό Σώμα να δώσει στη δημοσιότητα όλο το οπτικό υλικό από το περιστατικό. Το σκάφος είναι υπερσύγχρονο και μπορεί να καταγράφει μέρα και νύχτα τα πάντα γύρω του, ενώ στέλνει και εικόνα σε πραγματικό χρόνο στο θάλαμο επιχειρήσεων του ΛΣ.
Η ηγεσία του Λιμενικού Σώματος οφείλει ακόμα και στη μνήμη του Υποκελευστή Μουρμούρη να δώσει το οπτικό υλικό και όποια διευκρίνηση της ζητηθεί για το ναυάγιο. Αν θέλει να τον τιμήσει πραγματικά, θα πρέπει να μας πείσει πως τα λιμενικά σκάφη βρίσκονται στις θάλασσες για να σώζουν και να προστατεύουν τις ζωές όλων όσων βρίσκονται σε κίνδυνο. Αν δεν υπηρετούν αυτή την αποστολή, τότε να μη φέρουν ονόματα των ηρώων του λαού μας.
Το κείμενο αυτό είναι στη μνήμη του Yποπλοιάρχου του Λιμενικού Σώματος Κυριάκου Παπαδόπουλου. Μαζί με τους συναδέλφους του έσωσαν χιλιάδες γυναίκες και μικρά παιδιά στα νερά του Αιγαίου.
ΥΓ. Μιλτιάδη μου, σε νιώθω και συμπάσχω μαζί σου όσο ελάχιστοι. Η θάλασσα κάποτε ήταν ζωή μου και τώρα μου θυμίζει μόνο πόνο και θάνατο. Δυστυχώς, οι εφιάλτες δεν υποχωρούν όσο κυλούν τα χρόνια.
ΥΓ. Κυριάκο, δυστυχώς δεν τα σώσαμε τα μωρέλια!
* δημοσιογράφος στην ΕΡΤ Καλαμάτας και επί σειρά ετών στην ΕΡΤ Αιγαίου (με έδρα τη Μυτιλήνη)