Πόσοι γνωρίζουν το κινηματογραφικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη; Πόσοι θυμούνται πως η θρυλική Στέλλα του Κακογιάννη βασίζεται στο δικό του θεατρικό έργο, ότι υπογράφει το σενάριο του Δράκου του Κούνδουρου και σκηνοθέτησε ο ίδιος δύο ταινίες;
Η Κινηματογραφική Λέσχη Καλαμάτας θέλοντας να φωτίσει το σημαντικό κινηματογραφικό έργο του, παρουσιάζει ένα αφιέρωμα στον πολυσχιδή Έλληνα δημιουργό, θεατρικό συγγραφέα, στιχουργό, σεναριογράφο, δημοσιογράφο και ακαδημαϊκό, στο πλαίσιο του Λογοτεχνικού Έτους 2022 Ιάκωβος Καμπανέλλης, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από τη γέννησή του.
Την Τετάρτη 30 Νοεμβρίου στις 19.00 και στις 21.00 στο Αμφιθέατρο Θοδ. Αγγελόπουλος του Εργατικού Κέντρου Καλαμάτας πρόκειται να προβληθούν με ελεύθερη είσοδο 2 ταινίες που φέρουν την σφραγίδα του σημαντικού δημιουργού: To Κανόνι και το αηδόνι (1968) που σκηνοθέτησε ο Ιάκωβος Καμπανέλλης σε συνεργασία με τον αδερφό του Γιώργο Καμπανέλλη, καθώς και Το Αμαξάκι (1957) του Ντίνου Δημόπουλου, στο οποίο υπογράφει το σενάριο.
Παρακολουθώντας τις ταινίες αυτές, ντοκουμέντα μιας ολόκληρης εποχής, αντιλαμβάνεται κανείς πως ο Ιάκωβος Καμπανέλλης δημιουργεί (ή εμπνέει) πρωτότυπα σενάρια που ξεφεύγουν από τα κλισέ του λεγόμενου «παλιού καλού ελληνικού κινηματογράφου» και από την τυποποίηση των κινηματογραφικών ειδών της εποχής. Παρ’ όλ’ αυτά (ή ίσως ακριβώς γι’ αυτό) η σημαντική συνεισφορά του στον ελληνικό κινηματογράφο παραμένει εν πολλοίς άγνωστη – γεγονός που εν μέρει εξηγείται και από την υποτίμηση της δουλειάς του σεναριογράφου την εποχή εκείνη.
Οι ταινίες του Καμπανέλλη, κάνουν το δικό τους εύστοχο σχόλιο στην κοινωνικοπολιτική κατάσταση και ανθρωπογεωγραφία της Ελλάδας, χωρίς να ηθικολογούν, με χιούμορ, σκωπτική διάθεση και ταυτόχρονα διεισδυτική ματιά και αγάπη για τους χαρακτήρες του. Αξίζει να τις ξαναδούμε στη μεγάλη οθόνη.
Το Αμαξάκι
Ο κυρ Ανέστης, ένας γέρος αμαξάς (Ορέστης Μακρής), δεν θέλει να αλλάξει επάγγελμα σε μια εποχή που το αυτοκίνητο κυριαρχεί ολοένα και περισσότερο, και τα ταξί τον παραγκωνίζουν. Ζει μαζί με μια ορφανή κοπέλα, την Αννούλα, αγαπημένη του μοναχογιού του Νίκου, ο οποίος, όμως, αναγκάστηκε να την εγκαταλείψει και να ξενιτευτεί. Ο κυρΑνέστης αναγκάζεται να ξεπουλήσει την άμαξα και με πόνο καρδιάς βγαίνει στους δρόμους για να πουλήσει τσιγάρα με μια βαλιτσούλα…
Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, με το «Αμαξάκι» επιστρέφει στο δράμα για να μιλήσει με νοσταλγία για έναν κόσμο που χάνεται, για το τέλος μιας εποχής, αλλά και για τα γηρατειά που ωθούνται στο περιθώριο και τη σύγκρουση των γενεών. Ο Ντίνος Δημόπουλος και ο Ντίνος Κατσουρίδης κινηματογραφούν με αγάπη τις γραφικές συνοικίες της Αθήνας (όπως οι Αέρηδες) και τους κατοίκους τους. Η ταινία, που προβλήθηκε και στο Φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι, ήταν παραγωγή της Φίνος Φιλμ, με την οποία ωστόσο, παρά τη μεγάλη επιτυχία της ταινίας, ο Καμπανέλλης δεν ξανασυνεργάστηκε.
Το Κανόνι και το Αηδόνι
Σπονδυλωτή ταινία, αποτελούμενη από τρεις αυτόνομες ιστορίες με κοινό θέμα τη συμπεριφορά των Ελλήνων όταν βρίσκονται υπό ξένο ζυγό. Η πρώτη ιστορία διαδραματίζεται στην κατακτημένη από τους Ιταλούς Σύρο το 1943. Ο Ιταλός διοικητής του νησιού προσπαθεί μάταια να επιβληθεί στους κατοίκους που χλευά-ζουν τις ιταλικές δυνάμεις κατοχής. Η δεύτερη ιστορία, διαδραματίζεται στην Κύπρο, το 1957, όταν ο μαχητής της ΕΟΚΑ Γρηγόρης Αυξεντίου (Γιώργος Τζώρτζης) αναγκάζεται να αφήσει την αγαπημένη του (Νίκη Τριανταφυλλίδη). Η τρίτη ιστορία διαδραματίζεται στην Πάτρα το 1944 και εστιάζει στη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ ενός εύπορου Πατρινού (Διονύσης Παπαγιαννόπουλος) με τον Γερμανό αξιωματικό (Γιώργος Καμπανέλλης) που έχει επιτάξει το σπίτι του.
Το φιλμ, μια ανεξάρτητη παραγωγή που ο Ιάκωβος Καμπανέλλης συν-σκηνοθέτησε με τον αδερφό του Γιώργο Καμπανέλλη, ηθοποιό και παραγωγό της ταινίας, προβλήθηκε για ένα μήνα και στη συνέχεια απαγορεύτηκε από την Χούντα, αφού όμως οι θεατές πρόλαβαν να αντιληφθούν τις έμμεσες αναφορές της ταινίας στη δικτατορία. Ταινία-προάγγελος του μετέπειτα «κινηματογράφου του δημιουργού» και η πλέον αγαπημένη του ίδιου του Καμπανέλλη καθώς σε αυτήν μπόρεσε ελεύθερα να αναπτύξει το καλλιτεχνικό του όραμα.
Τετάρτη 30 Νοεμβρίου | 19:00 – 21:00
Αφιέρωμα στον κινηματογραφικό Ιάκωβο Καμπανέλλη
για τα 100 Χρόνια από τη γέννησή του
Αμφιθέατρο Θ. Αγγελόπουλος – Εργατικό Κέντρο Καλαμάτας | Είσοδος ελεύθερη
19:00 Το Αμαξάκι
Δραματική, Οικογενειακή | K-8 | 1957 | Γλώσσα Ελληνική | 99΄
Σκηνοθεσία: Ντίνος Δημόπουλος
Σενάριο: Ιάκωβος Καμπανέλλης, Νίκος Κιούσης
Διεύθυνση φωτογραφίας και μοντάζ: Ντίνος Κατσουρίδης
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Παίζουν: Ορέστης Μακρής, Βασίλης Αυλωνίτης, Αντιγόνη Βαλάκου, Γεωργία Βασιλειάδου
21:00 Το Κανόνι και το Αηδόνι
Κωμωδία, Οικογενειακή | K-8 | 1968| Γλώσσα Ελληνική | 105΄
Σκηνοθεσία: Ιάκωβος Καμπανέλλης, Γιώργος Καμπανέλλης
Σενάριο: Ιάκωβος Καμπανέλλης
Παίζουν: Γιώργος Δάνης, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Γιώργος Καμπανέλλης, Βαγγέλης Καζάν, Μάνος Κατράκης
