Του ΘΑΝΑΣΗ ΠΕΤΡΑΚΟΥ*
Οι καταστροφικές πυρκαγιές που μαίνονταν ανεξέλεγκτες για μέρες ανέδειξαν με τραγικό τρόπο την ανεπάρκεια, τις ελλείψεις, αλλά και τις λάθος προτεραιότητες ενός ουσιαστικά ανύπαρκτου κρατικού μηχανισμού τόσο για την πρόληψη όσο και για την κατάσβεσή τους.Ήρθε η ώρα επιτέλους να καταργηθεί αυτό το μοντέλο που μόνο σαν εθνική συμφορά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί.
Ήρθε η ώρα να απαιτήσουμε δημιουργηθεί επιτέλους ο Ενιαίος Φορέας Δασοπροστασίας, με βάση και τα ομόφωνα πορίσματα της Βουλής ο οποίος να είναι υπεύθυνος για την πρόληψη, για την πυρόσβεση και για την αποκατάσταση των καμένων εκτάσεων. Ένας φορέας επαρκώς στελεχωμένος και εξοπλισμένος, με γνώση του αντικειμένου, ικανός και αποτελεσματικός.
Κλειδί αποτελεί η ουσιαστική ενίσχυση της Δασικής Υπηρεσίας με προσωπικό και πόρους. Χωρίς επαρκώς στελεχωμένη δασική υπηρεσία και χωρίς γενναία χρηματοδότηση της πρόληψης (καθαρισμοί κλπ) θα συνεχίσουμε να θρηνούμε καμένους ανθρώπους και καμένη γη και ποτέ δε θα έχουμε σωστή διαχείριση και φροντίδα των δασών.
Η συζήτηση στη Βουλή απέδειξε ότι η κυβέρνηση δεν έχει πρόθεση να αποζημιώσει ουσιαστικά και πλήρως τους πληγέντες και απ την άλλη φάνηκε καθαρά ότι δεν στοχεύει να αποκαταστήσει το περιβάλλον με βάση τις αρχές της επιστήμης αλλά να προωθήσει τα συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων που σχεδιάζουν να κερδοσκοπήσουν από τη καταστροφή. Για αυτό η Αυτοδιοίκηση οι φορείς και οι πολίτες πρέπει να απαιτήσουμε ουσιαστικά μέτρα για τους πυρόπληκτους και όχι ψίχουλα και προστασία της ζωής και του περιβάλλοντος και όχι επιχειρηματικές μπίζνες των «κολλητών» της κυβέρνησης στα καμένα.
Για τις αποζημιώσεις επιβάλλεται: Να εφαρμοστεί ένα απλό, αξιόπιστο διαφανές και αποτελεσματικόθεσμικό πλαίσιο για τον υπολογισμό και την αποζημίωση των ζημιών στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και να ξεκαθαριστεί το νομικό πλαίσιο και τα εργαλεία της αποζημίωσης.
Οφείλουμε να απαιτήσουμε ουσιαστικά μέτρα και όχι ψίχουλα που δίνει η κυβέρνηση:
1) Αύξηση του ποσού πρώτης αρωγής, διότι τα ποσά τα οποία προκύπτουν από την σχετική πλατφόρμα είναι αυθαίρετα και εξευτελιστικά.
2) Να θεσμοθετηθεί και να δοθεί στους πληγέντες αγρότες, κτηνοτρόφους, ρητινοπαραγωγούς, ελαιοπαραγωγούς για όσο χρόνο χρειαστεί, ένα Μηνιαίο Εισόδημα Έκτακτης Ανάγκης.
3) Αποζημίωση για την αποκατάσταση του φυτικού κεφαλαίου και την απώλεια παραγωγής για όλους τους πληγέντες αγρότες και μη αγρότες ανεξάρτητα αν έχουν κάνει δήλωση ΟΣΔΕ. Η Αποζημίωση να είναι στο 100% για την απώλεια του φυτικού και ζωικού κεφαλαίου, των σπιτιών, των στάβλων, των αποθηκών των εργαλείων, των δικτύων και όχι μόνο το 70% που είπε η κυβέρνηση. Άμεση και πλήρη αποζημίωση της ηρτημένης παραγωγής στο 100% για όλους τους πληγέντες αγρότες και μη αγρότες για την απώλεια παραγωγής σε βάθος 7 – 10 χρόνων και όχι 4 που εξήγγειλε η κυβέρνηση.
– Ομοίως για το ζωικό κεφάλαιο άμεση καταμέτρηση των απωλειών (σε ζώα και μελισσοσμήνη) και αποζημίωση στο 100% για την αντικατάσταση του ζωικού κεφαλαίου και την απώλεια παραγωγής και πίστωση χρημάτων για ζωοτροφές κατευθείαν στους δικαιούχους ή έκδοση επιταγής – κουπονιού.
– Αποζημίωση στο 100% για την αντικατάσταση του κατεστραμμένου μηχανολογικού εξοπλισμού και ανακατασκευή των στάβλων και αποθηκών.
– Επιδότηση κατά 90% των ασφαλιστικών εισφορών στον ΕΦΚΑ.
Μη καταβολή των φορολογικών υποχρεώσεων των πυρόπληκτων, την απαλλαγή τους από δημοτικά τέλη και τον ΕΝΦΙΑ για τα επόμενα 5-7 χρόνια.
– Πάγωμα και διαγραφή των οφειλών των πυρόπληκτων παραγωγών στα πιστωτικά ιδρύματα.
– Πάγωμα χρεών για ηλεκτρικό ρεύμα και καμία διακοπή ρεύματος σε πυρόπληκτους μέχρι να έχουν πάλι εισόδημα.
– Να σταματήσουν και να ακυρωθούν όλοι οι πλειστηριασμοί και κατασχέσεις των πυρόπληκτων.
– Αποζημίωση ζημιών και στους επαγγελματίες επιχειρήσεων π.χ. ελαιοτριβεία και για την απώλεια εσόδων.
– Στα πλαίσια της ενίσχυσης του εισοδήματος μπορεί και πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα να δοθούν στους πυρόπληκτους άδειες και χρηματοδότηση για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στέγης αλλά και 500αρια (500 MW) σε ομάδα τριών έως πέντε πυρόπληκτων πολιτών.
4) Να ξεκινήσουν άμεσα τα έργα καθαρισμού των χειμάρρων και ποταμών και συνολικά αντιπλημμυρικής προστασίας τόσο στις καμένες περιοχές όσο και στα σημεία που παρουσιάζουν προβλήματα στις έντονες βροχές με βάση τις προτάσεις της Δασολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
5) Άμεση κήρυξη των καμένων αναδασωτέων χωρίς εξαιρέσεις και πλήρη απαγόρευση επιχειρηματικών επεμβάσεων. Τα δάση που κάηκαν κηρύσσονται υποχρεωτικά ως αναδασωτέα ανεξαρτήτως της ειδικότερης κατηγορίας αυτών ή της θέσης στην οποία βρίσκονται. Απαγορεύεται για διάστημα τριάντα (30) ετών, κατ’ ελάχιστον, οποιαδήποτε χρήση της ανωτέρω γης δασών και δασικών εκτάσεων, είτε πρόκειται για δόμηση, εγκατάσταση ΑΠΕ, των συνοδευτικών τους έργων, εξορύξεων, εγκατάσταση τουριστικών μονάδων και οιαδήποτε άλλη χρήση. Η απαγόρευση αυτή αφορά και ήδη αδειοδοτημένες χρήσης εντός των κατεστραμμένων εκτάσεων. Να καταργηθούν όλοι οι αντι-δασικοί νόμοι, που αποχαρακτηρίζουν δάση, δασικές εκτάσεις, ακόμη και αναδασωτέες περιοχές και νομιμοποιούν καταπατητές. Ταυτόχρονα να ενισχυθούν Δασικοί Συνεταιρισμοί, αγρότες, κτηνοτρόφοι, ρετσινοπαραγωγοί που δραστηριοποιούνται στο δάσος συμβάλλοντας στην προστασία του.
Οι αναδασώσεις να γίνουν όπως θα υποδείξει η Δασική Υπηρεσία και όχι τα επιχειρηματικά συμφέροντα και η Mosanto.
6) Να αποκατασταθεί άμεσα το αγροτικό οδικό δίκτυο και όλοι οι δρόμοι που έπαθαν ζημιές.
7) Να γίνουν τα αναγκαία Αρδευτικά έργα και να γίνει επέκταση του ηλεκτρικού δικτύου ώστε να έχουν οι πυρόπληκτοι ρεύμα για να μπορούν να ποτίζουν την ανασύσταση των ελαιώνων τους. Επιπλέον απαιτείται αποκατάσταση όλων των κατεστραμμένων σωλήνων ύδρευσης που χρησιμοποιούσαν οι κτηνοτρόφοι.
8) Μέχρι να συσταθεί και να λειτουργήσει ο Ενιαίος Φορέας Δασοπροστασίας διεκδικούμε από την Κυβέρνηση να ενισχύσει τον στόλο και την υποδομή του Πυροσβεστικού Σώματος και της Δασικής Υπηρεσίας, με τα αναγκαία μέσα. Να εξοπλιστούν με σύγχρονα μέσα οι πυροσβέστες και να συσταθεί ειδικό σώμα με εκπαίδευση και εξειδίκευση στην αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών, και να μη γίνει καμία συγχώνευση ή κατάργηση Πυροσβεστικών Υπηρεσιών και πυροφυλακίων, αντιθέτως να ανασυσταθούν και να ενισχυθούν όπου καταργήθηκαν.
9) Άμεσα πρέπει να δρομολογήσει η Περιφέρεια Πελοποννήσου και κάθε περιφέρεια:
– Συγκεκριμένα σχέδια πυρασφάλειας ενιαία για κάθε ΠΕ καθ’ όλη την αντιπυρική περίοδο με συμμετοχή στη διαμόρφωση τους πολιτών, τοπικών κοινοτήτων, δήμων, περιφέρειας και δασαρχείων (τέλος στα συντονιστικά που γίνονται τον Ιούνιο μετά τις φωτιές για τυπικούς λόγους). Ενημέρωση σε κάθε κοινότητα, σχολεία, τοπικούς συλλόγους, επαγγελματικές οργανώσεις κλπ.
- Να καταγραφούν οι ανάγκες επισκευών των δεξαμενών και με τη μορφή του κατεπείγοντος να επισκευαστούν.
- Έλεγχο του δασικού οδικού δικτύου σε συντονισμό με την ΠΥ, διάνοιξη τυχόν κλειστών τμημάτων του και βελτίωση της προσπελασιμότητας.
- Πρόγραμμα καθαρισμού και απομάκρυνσης της βλάστησης και των ξερών χόρτων στους ορεινούς όγκους, στις διαχωριστικές νησίδες αυτοκινητοδρόμων και τα πρανή αυτών.
- Καθαρισμός σε απόσταση 50 μέτρων από κάθε βλάστηση από τους μετασχηματιστές.
- Δημιουργία προστατευτικών ζωνών 50 μέτρα γύρω από οικισμούς, κοινότητες κι εγκατάσταση υδατοδεξαμενών με αντλίες.
- Καθαρισμό περιαστικών δασών σε βάθος 300 μέτρα..
– Να ικανοποιηθούν τα αιτήματα για ενίσχυση των εθελοντικών ομάδων που τόσο πρόσφεραν στο μέτωπο των πυρκαγιών.
– Να αποζημιωθούν αγρότες και πολίτες που τα οχήματα που διέθεσαν τα οχήματά και τα μηχανήματά τους για την πυρόσβεση και αυτά έπαθαν ζημιές. Ως κίνηση αναγνώρισης της προσπάθειάς τους να τους χορηγηθεί αποζημίωση και για τα καύσιμα τους
– Να υπάρξει κρατική μέριμνα και κάλυψη όλων των εξόδων αποκατάστασης για τον τραυματία στη Καπελίτσα Γορτυνίας, Στέργιο Λάππα.
10) Τέλος, τα διάφορα σχέδια ανασυγκρότησης δεν μπορεί να είναι μια επανάληψη του “ταμείου Μολυβιάτη”.
– Να σχεδιαστούν διαφορετικά, με μεγάλη διαρκή χρηματοδότηση εντάσσοντας οργανικά την αυτοδιοίκηση α’ και β’ βαθμού, τα τοπικά συμβούλια, τους συνεταιρισμούς, τους συλλόγους, τις επιτροπές των πυρόπληκτων και τους ίδιους τους κατοίκους που για άλλη μια φορά καλούνται να ξεπεράσουν την απογοήτευση τους και να αγωνιστούν να ξαναφτιάξουν τον τόπο τους.
– Να αξιοποιηθούν για αυτό όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αντιμετώπισης Καταστροφών (βλέπε πλημμύρες Κρήτης 2019) και να ανασχεδιασθεί η κατεύθυνση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ.
* Ο Θανάσης Πετράκος είναι Περιφερειακός Σύμβουλος Πελοποννήσου επικεφαλής της «Αγωνιστικής Συνεργασίας Πελοποννήσου» και πρώην βουλευτής
