Η ελιά (ποικιλίας) Καλαμάτας εντάχθηκε στον Εθνικό Κατάλογο με ενέργειες του γενικού γραμματέα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Νίκου Αντώνογλου, ο οποίος υπήρξε συνεπής στη δέσμευση που είχε αναλάβει στα τέλη του προηγούμενου μήνα σ το Αγρίνιο, και ήδη η σχετική απόφαση δημοσιεύτηκε στο Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης (ΦΕΚ. Β΄4044. 16.12.2016).
Για άμεση λύση του θέματος είχε δεσμευτεί ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Νίκος Αντώνογλου, στη σύσκεψη με φορείς που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2016, στο Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας, στο πλαίσιο εκδηλώσεων του Δήμου Αγρινίου για την ελαιοκομία (ΕΛΑΙΑ 2016), αφού πρώτα άκουσε τις σχετικές παρατηρήσεις από τον πρόεδρο της Ένωσης Αγρινίου, Θωμά Κουτσουπιά, τον πρόεδρο της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς, Γιώργο Ντούτσια και εκπροσώπων πολλών άλλων φορέων:
«…Έχει ξεκινήσει η διαδικασία, έχει ληφθεί η απόφαση. Είναι στο νομοπαρασκευαστικό. Και η λύση που δώσαμε είναι αυτή που έχει δώσει και η ίδια η ζωή! Τόσα χρόνια η ελιά Καλαμών έφευγε ως Kalamata Olives. Κάποια στιγμή εμφανίστηκε το ΠΟΠ- Ελιές Καλαμών. Σαν πρώτο βήμα είναι η εγγραφή της Kalamata στον εθνικό κατάλογο, ως συνώνυμο της ποικιλίας Καλαμών. Αυτή είναι η απαρχή της λύσης, επομένως σε σύντομο χρονικό διάστημα δεν θα έχουμε κανένα πρόβλημα.…».
Σύμφωνα με σχετικό ενημερωτικό σημείωμα της Διεπαγγελματική Οργάνωση Επιτραπέζιας Ελιάς (Δ.Ο.ΕΠ.ΕΛ.) όσον αφορά στις ελιές Καλαμών, «έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα το ΠΟΠ και ο περιορισμός του στη Μεσσηνία, η οποία και διατηρεί ποσοστό της τάξης του 5% της εθνικής παραγωγής, με αποτέλεσμα η χώρα να στερείται κεφάλαια τουλάχιστον 200 εκατομμυρίων ευρώ».
Πώς το υποδέχτηκαν οι πρωτοστάτες
Η Ένωση Αγρινίου, που σε συνεργασία με τη Διεπαγγελματική Οργάνωση Επιτραπέζιας Ελιάς και άλλους φορείς υπήρξε εκ των πρωτοστατών της προσπάθειας εθνικοποίησης της ονομασίας της ελιάς ποικιλίας Καλαμάτας, μετά τη δημοσίευση του σχετικού ΦΕΚ που την εντάσσει στον Εθνικό Κατάλογο, εκφράζει την απόλυτη ικανοποίηση παραγωγών και μεταποιητών -εξαγωγέων για αυτή την εξέλιξη.
Πιο συγκεκριμένα, ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού κ. Θωμάς Κουτσουπιάς δηλώνει:
«Με μεγάλη χαρά υποδεχθήκαμε την είδηση της ένταξης της ελιάς Καλαμάτας στον Εθνικό Κατάλογο, καθώς αυτό αποτελεί την απαρχή για την επίλυση των σοβαρών προβλημάτων γύρω από το προϊόν, τα οποία προβλήματα στερούν μέχρι σήμερα εκατομμύρια ευρώ από τη χώρα μας και από την Αιτωλοακαρνανία, που έχει τη μισή εθνική παραγωγή ελιάς Καλαμάτας.
Για περισσότερο από δυο δεκαετίες η χώρα μας είχε εγκλωβιστεί σε τοπικισμούς και ιδεοληψίες, που ουσιαστικά άφηναν ανεκμετάλλευτο τον εθνικό θησαυρό της ελιάς ποικιλίας Καλαμάτας, στερώντας από τη χώρα πολύτιμους πόρους, τη στιγμή μάλιστα που τρίτες χώρες κερδοσκοπούσαν σε βάρος του ονόματος. Πλέον, με τις ενέργειες που εκτιμώ ότι τάχιστα θα ακολουθήσουν, αυτά τα προβλήματα θα ξεπεραστούν».
Σε παρόμοιο μήκος κύματος και οι δηλώσεις του προέδρου της Διεπαγγελματικής κ. Γιώργου Ντούτσια, ο οποίος, αφού επισημαίνει ότι ο γενικός γραμματέας του υπουργείου στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και τήρησε τις δεσμεύσεις του, προσθέτει:
«Έγινε το ουσιαστικό, καθοριστικής σημασίας πρώτο βήμα. Είμαστε απόλυτα ευχαριστημένοι. Αυτό άλλωστε ζητούσαμε με τις συνεχείς παρεμβάσεις μας. Τώρα, πρέπει αρμοδίως να ενημερωθούν οι αρμόδιες υπηρεσίες, να συνταχθεί ο σχετικός κανονισμός για την προστασία σε εθνικό πλέον επίπεδο και όχι μόνο στη Μεσσηνία και σε όμορους νομούς, και ακολούθως να πάμε σε ένα εθνικό σχήμα Προϊόντος Γεωγραφικής Ένδειξης, ώστε οριστικά να απαλλαγούμε από καταστάσεις που μόνο επιζήμιες ήταν για την εθνική μας οικονομία».
Ικανοποίηση βουλευτήτου ΣΥΡΙΖΑ
Την ικανοποίηση της σχετικά με την πρόσφατη εξέλιξη της ένταξης στον Εθνικό κατάλογο Ποικιλιών της ελιάς ποικιλίας Καλαμάτας εξέφρασε η βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας Μαρία Τριανταφύλλου.
Σε συνάντηση με τον πρόεδρο της Δ.Ο.ΕΠ.ΕΛ. (Διεπαγγελματική Οργάνωση Επιτραπέζιας Ελιάς) κ. Γ. Ντούτσια, η βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας του ΣΥΡΙΖΑ Μαρία Τριανταφύλλου είχε επισημάνει την ανάγκη τροποποιητικών παρεμβάσεων στην εθνική ελαιοκομική παραγωγή, που θα επιτρέψουν την εθνικοποίηση της ονομασίας της ελιάς ποικιλίας Καλαμάτας για το σύνολο της παραγωγής.
Το πρώτο βήμα έγινε ήδη, αφού η ελιά ποικιλίας Καλαμάτας μπήκε στον εθνικό κατάλογο (ΦΕΚ. Β΄4044. 16.12.2016). Ο κ. Ντούσιας εκ μέρους της Δ.Ο.ΕΠ.ΕΛ. ανέπτυξε το σχεδιασμό της και ενημέρωσε τη βουλευτή για τις προσπάθειες που έγιναν όλο το προηγούμενο διάστημα.
Από τη μεριά της η κα. Τριανταφύλλου δήλωσε την αμέριστη αρωγή της στις προσπάθειες που έγιναν και θα γίνουν με απώτερο στόχο την καλύτερη εκμετάλλευση του συνολικού όγκου της παραγωγής της ελιάς ποικιλίας Καλαμάτας.
Τόνισε χαρακτηριστικά:
«Μέσα στο δύσκολο δημοσιονομικό πλαίσιο πρέπει να θέσουμε νέες βάσεις στην αγροτική παραγωγή. Πρέπει να οργανώσουμε και να θωρακίσουμε την αγροτική παραγωγική ανταγωνιστική δυνατότητα της χώρας μας. Και αυτό να εξειδικευτεί σε κάθε νομό.
Στην περίπτωση της Αιτωλοακαρνανίας θα ήταν αδιανόητο σήμερα να μην εκμεταλλευτούμε την τεράστια παραγωγή των ελιών ποικιλίας Καλαμών, που για τόσα χρόνια έμενε ουσιαστικά στο περιθώριο.
Θα ήταν αδιανόητο να μην εργαστούμε για τη διασφάλιση παραγωγής προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας και ισχυρά αναγνωρίσιμης ταυτότητας όπως η ελιά. Προχωράμε βήμα-βήμα με διάλογο Υπουργείου και παραγωγών».
Η Διεπαγγελματική Οργάνωση Επιτραπέζιας Ελιάς
Σε σχετικό ενημερωτικό σημείωμα της Διεπαγγελματική Οργάνωση Επιτραπέζιας Ελιάς αναφέρονται τα εξής:
«Οι εμπορικοί τύποι των επιτραπέζιων ελιών της ποικιλίας “Καλαμάτα” (Kalamata olives) παρουσιάζουν ως γνωστόν υψηλή εξαγωγική επίδοση (εξαγωγές 100+ χώρες, αξία 400+ εκατ. ευρώ ετησίως).
Πάνω σ’ αυτή την ονομασία της ποικιλίας (Kalamata olives) επένδυσε το ελληνικό κράτος για περισσότερο από 80 χρόνια και κατάφερε να κάνει γνωστό το Brand name “Kalamata olives” σε όλο το κόσμο (εξάγεται σε περισσότερες από 100 χώρες).
Για την προάσπιση αυτού του Brand name “Kalamata olives” στις αγορές του εξωτερικού, η Πολιτεία με το 221/1979 Προεδρικό Διάταγμα “περί τυποποιήσεως, συσκευασίας και ποιοτικού ελέγχου των προς εξαγωγήν προοριζομένων επιτραπεζίων ελαιών” (άρθρο 7, παραγρ.3 & άρθρο 19, παραγρ.2) που ισχύει και σήμερα, υποχρεώνει όλους τους εξαγωγείς να εξάγουν τις ελιές ποικιλίας Καλαμών με την παραπάνω ονομασία.
Δηλαδή το Ελληνικό κράτος από το έτος 1979 υποχρεώνει ρητά οι ελιές της ποικιλίας Καλαμών να ονομάζονται Kalamata olives όταν απευθύνονται στην εξωτερική αγορά (εκτός Ελλάδας).
Όμως μετά την αναγνώριση της Π.Ο.Π.”Ελιά Καλαμάτας” / P.D.O. “Elia Kalamatas” το ίδιο το ελληνικό κράτος έχει προκαλέσει σύγχυση σε εθνικό και ευρωπαϊκό κυρίως επίπεδο, μεταξύ των δύο ονομασιών.
Η σύγχυση αφορά στην ονομασία του προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης – Π.Ο.Π. «Ελιά Καλαμάτας» / P.D.O. “Elia Kalamatas” (κυρίως τοπωνύμιο αλλά και ποικιλία, 190 τόνοι τυποποιήθηκαν και διακινήθηκαν το 2013) και του προϊόντος που εξάγεται σε κάθε γωνιά τη γης με την ονομασία της ποικιλίας “Κalamata Οlives” (35.000-55.000 τον. διακινούνται ετησίως με μέση αξία 200+ εκατ. ευρώ) στην οποία ονομασία όπως προαναφέρθηκε επί περισσότερο από 80 χρόνια επένδυσαν παραγωγοί, εξαγωγείς και η ελληνική Πολιτεία.
Δυστυχώς αυτή η σύγχυση έχει δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στις εξαγωγές του προϊόντος καθώς:
- το 2013, η ιταλική αγορά έκλεισε (λόγω αυτού του προβλήματος) για την ελληνική ελιά Καλαμάτα σε συσκευασίες καταναλωτή ενώ
- από 01/01/15 αποσύρθηκαν προϊόντα και από τη Σλοβενία λόγω του προβλήματος με την ονομασία.
- από τον 04/2016 αποσύρθηκαν προϊόντα και από τη γαλλική αγορά λόγω του προβλήματος με την ονομασία.
- από τον 05/2016 αποσύρθηκαν προϊόντα και από τις Σκανδιναβικές χώρες (Δανία, Σουηδία, Νορβηγία) λόγω του προβλήματος με την ονομασία.
- από τον 10/2016 αποσύρθηκαν προϊόντα και από την κροατική αγορά λόγω του προβλήματος με την ονομασία.
Επισημαίνεται ότι, στις παραπάνω παραδοσιακές αγορές της χώρας μας, ελληνική επιχείρηση δεν μπορεί να εξάγει το προϊόν της σε συσκευασία καταναλωτή με την αναγραφή της ποικιλίας Kalamata olives, ενώ αντίθετα επιχειρήσεις των χωρών αυτών (εισαγωγικές) προμηθεύονται το προϊόν σε μεγάλες συσκευασίες, το ανασυσκευάζουν στις χώρες τους και το βγάζουν στα ράφια ως Kalamata olives.
Ως αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, εξαγωγές αξίας 200+ εκ. ευρώ της ποικιλίας Καλαμάτα (Kalamata olives) βρίσκονται συνεχώς σε ανασφαλές περιβάλλον.
Η συγκεκριμένη περίπτωση αποτελεί κλασικό παράδειγμα προϊόντος Π.Ο.Π. / Π.Γ.Ε. που αντί να βοηθά τις ελληνικές εξαγωγές, δημιουργεί τροχοπέδη και τις μειώνει.
Η σύγχυση αυτή δεν μπορεί να παρατείνεται και να γίνεται αντικείμενο κακόβουλης εκμετάλλευσης από ασυνείδητους Έλληνες εξαγωγείς που καταγγέλλοντας υπογείως, κατεβάζουν το επώνυμο ελληνικό προϊόν από τα ράφια χωρών όπως στις προαναφερόμενες χώρες και ενδεχομένως αύριο και από άλλες χώρες, χωρίς να είναι σε θέση να το αντικαταστήσουν με προϊόν ΠΟΠ αφού οι ποσότητες είναι αμελητέες, η δε Πολιτεία απλώς να παρακολουθεί χωρίς να συγκλονίζεται για τη καταστροφή που επέρχεται στις εξαγωγές της χώρας.
Σημειώνεται δε ότι, σύμφωνα με πρόσφατη (03/2016) μελέτη του Διεθνούς Ελαιοκομικού Συμβουλίου, την τελευταία 25ετια, έχει αυξηθεί η παγκόσμια κατανάλωση επιτραπέζιων ελιών κατά 173% και η Ελλάδα χάνει συνεχώς αγορές».
