Η εκπαίδευση αποτελεί σημαντική λειτουργία της κοινωνίας με βασικό κύτταρο του εκπαιδευτικού συστήματος το σχολείο, το οποίο είναι συνδεδεμένο με το στενό και ευρύτερο περιβάλλον του και αποτελεί οργανικό μέρος της κοινότητας στην οποία ανήκει. Η λειτουργία του σχολείου αποτελεί μια ολότητα με επιμέρους πτυχές που συνδέονται με το ευρύτερο σύστημα της κοινωνίας μέσα στην οποία λειτουργεί, γι’ αυτό και αποτελεί ένα ανοιχτό κοινωνικό σύστημα. Στο πλαίσιο αυτό καθοριστική σημασία έχουν οι σχέσεις αλληλεπίδρασης και αλληλεξάρτησης ανάμεσα στο σύγχρονο σχολείο και στην τοπική κοινωνία, καθώς επηρεάζονται άμεσα και μάλιστα διαφοροποιούνται ανάλογα με τις εκάστοτε πολιτικές, πολιτιστικές και οικονομικές συνθήκες μιας περιοχής. Πολλές από τις ευθύνες και αρμοδιότητες για την οργάνωση και λειτουργία της εκπαίδευσης ανήκουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, η οποία έχει εξελιχθεί σε καθοριστικό παράγοντα για τη στήριξη της διοικητικής λειτουργίας των σχολικών μονάδων, τη διαχείριση των πιστώσεων που διατίθενται για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών των σχολείων και την εξασφάλιση επαρκούς υλικοτεχνικής υποδομής. Με τον τρόπο αυτόν η Τοπική Αυτοδιοίκηση συμβάλλει στη διαμόρφωση των κατάλληλων συνθηκών για την εύρυθμη και ομαλή λειτουργία των σχολικών μονάδων, στο πλαίσιο της εκπαίδευσης. Παράλληλα, στηρίζει τις δραστηριότητες και προωθεί τις πρωτοβουλίες τους, εντός και εκτός ωρολογίου προγράμματος.
Το σύγχρονο σχολείο οφείλει να αποτελεί συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην τοπική κοινωνία και την εκπαιδευτική κοινότητα και κεντρικό πυρήνα του κοινωνικού και πολιτισμικού δικτύου της πόλης, της συνοικίας, της περιοχής και να δημιουργεί το κατάλληλο πλαίσιο ανάπτυξης αμφίδρομων σχέσεων, δικτύωσης με την κοινότητα που το περιβάλλει, δραστηριοποίησης της γειτονιάς, των μαθητών, των εκπαιδευτικών, των γονέων, όλων των δημοτών. Αντίστοιχα, οι φορείς της τοπικής κοινότητας καλούνται να αναπτύξουν πρωτοβουλίες συνεργασιών και συμπράξεων με τη σχολική κοινότητα για την αξιοποίηση των κοινωνικών και πολιτισμικών πόρων. Η δικτύωση του σχολείου με κοινωνικούς φορείς, την τοπική κοινότητα και τις δημοτικές υπηρεσίες είναι εφικτή μέσα από ένα ευρύ φάσμα δράσεων που μπορούν να υλοποιηθούν στο πλαίσιο μαθημάτων, καινοτόμων προγραμμάτων, σχολικών εκδρομών, γιορτών και άλλων εκδηλώσεων εμπλέκοντας όλα τα μέλη της κοινωνίας, δίνοντας κίνητρα και διευκολύνοντας τη συμμετοχή παιδιών, εκπαιδευτικών, γονέων και, γενικότερα, δημοτών σε αυτές.
Στη συνέχεια παρουσιάζονται κάποια πεδία συνεργασίας του σχολείου με την Τοπική Αυτοδιοίκηση ,με ενδεικτικές δραστηριότητες και κάποια συνακόλουθα αποτελέσματα.
Αξιοποίηση των υποδομών του σχολείου
Το σχολείο αποτελεί χώρο που έχει τη δυνατότητα να μεταβληθεί σε τοπικό δυναμικό κέντρο, εστία γνώσης και πολιτισμού, αξιοποιώντας τις υποδομές του όχι μόνο για τις εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών εντός του σχολικού ωραρίου, αλλά επεκτείνοντας τις ώρες λειτουργίας του για τη διάχυση του έργου του και για τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας, με ορθολογική κατανομή και διάθεση του χώρου και των φυσικών και υλικών πόρων του. Για την επίτευξη του στόχου του Ανοικτού Σχολείου, μπορούν να συνεργάζονται γονείς, Τοπική Αυτοδιοίκηση, μαθητές και εκπαιδευτικοί και να διατίθενται σχολικοί χώροι όπως το προαύλιο, η αίθουσα εκδηλώσεων, τα εργαστήρια, η βιβλιοθήκη, οι αθλητικές υποδομές, προκειμένου να πραγματοποιηθούν δραστηριότητες εκπαιδευτικές, επιμορφωτικές, πολιτιστικές, κοινωνικές, άθλησης, αναψυχής κ.ά..
Το σχολείο επιμορφωτικό κέντρο για τους δημότες
Ο σχολικός χώρος με τις υποδομές του, λειτουργώντας απογευματινές ώρες, τα Σαββατοκύριακα και κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών, μπορεί να αξιοποιηθεί για την εκπαίδευση και κατάρτιση των ενηλίκων της ευρύτερης τοπικής κοινωνίας με την οργάνωση προγραμμάτων επιμόρφωσης και ενημερωτικών διαλέξεων. Ανάλογες δράσεις:
- Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Πολιτών για την απόκτηση δεξιοτήτων στις νέες τεχνολογίες, που αφορούν χρήση του υπολογιστή και του διαδικτύου, χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail), αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο, υπηρεσίες που προσφέρονται από το διαδίκτυο για την εξυπηρέτηση των πολιτών (υποβολή φορολογικών δηλώσεων, επικοινωνία με κυβερνητικά όργανα), ηλεκτρονικές συναλλαγές και άλλα θέματα.
- Σχολή Γονέων για τη στήριξη και τη Συμβουλευτική γονέων και μαθητών σε θέματα παιδαγωγικής αντιμετώπισης των παιδιών τους και τρόπων διαχείρισης και υποστήριξης μελέτης και μάθησης.
- Ενημερωτικές διαλέξεις σε δημότες, για ιστορικούς χώρους, μνημεία, λαϊκή παράδοση, αλλά και για ζητήματα σχετικά με την παραγωγή, επιχειρηματικότητα και ανάπτυξη του τόπου τους.
- Ενημερωτικές διαλέξεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση φαινομένων κοινωνικής παθογένειας, κατά τις οποίες παρουσιάζονται θέματα όπως η σχολική βία και εκφοβισμός, το κάπνισμα και οι εξαρτησιογόνες ουσίες, η ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, youtube κ.ά.).
- Πρόγραμμα εκμάθησης της ελληνικής ως δεύτερης, για αλλόγλωσσους κατοίκους της περιοχής, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη τους να αναπτύξουν όσο το δυνατόν περισσότερο το επίπεδο της γλωσσομάθειάς τους.
Συμπεράσματα
Σύγχρονο σχολείο, δημοκρατικό, ελκυστικό αλλά και αποτελεσματικό, ανοιχτό στην κοινωνία και στη ζωή είναι το σχολείο, όπου συνυπολογίζοντας τις ιδιαίτερες συνθήκες, ανάγκες και δυνατότητες κάθε τοπικής κοινωνίας, ανταποκρίνεται στις σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις και, πέρα από την παροχή τυπικής μάθησης και διαπαιδαγώγησης, δίνει έμφαση στην ενίσχυση του αξιακού συστήματος των μαθητών και των θετικών στάσεων και συμπεριφορών. Έτσι, μπορεί να συμβάλει στην καλλιέργεια σεβασμού στις πνευματικές και ανθρωπιστικές αξίες, στην ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης, στην ευαισθητοποίηση σε δημοκρατικές διαδικασίες και σε θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης.
ΛΕΝΑ ΝΙΚΗΤΑΚΗ,
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ, 3ο ΓΕΛ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
Υποψήφια δημοτική σύμβουλος με την δημοτική παράταξη
Ανοιχτός Δήμος -Ενεργοί Πολίτες
