Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΓΚΟΥΝΗ *
Ως νέος επαγγελματίας και επιστήμονας γνωρίζω πολύ καλά ότι η χρήση και η αξιοποίηση της καινοτομίας μπορεί να προσδώσει σημαντική αξία στο σύνολο της Πελοποννησιακής οικονομίας δημιουργώντας μοναδικά και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Σήμερα στην Πελοπόννησο είναι αναγκαίος περισσότερο από ποτέ, ο μετασχηματισμός της περιφερειακής μας οικονομίας σε μια υπερδομή υποστήριξης και αναδημιουργίας διεθνώς αναγνωρισμένων ανταγωνιστικών υπηρεσιών καθώς και προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Η Πελοπόννησος δεν έχει την πολυτέλεια της αναμονής και της αναβλητικότητας. Ήδη τα χρόνια που προηγήθηκαν έως το 2015 όπου η Κεντρική Κυβέρνηση διαχειριζόταν τα Τομεακά Προγράμματα Έρευνας / Τεχνολογίας, κατέστησαν την Πελοπόννησο ουραγό στο κρίσιμο τομέα της καινοτομίας. Τα στοιχεία αποδεικνύουν ακράδαντα, ότι η μερίδα του λέοντος και στον τομέα της καινοτομίας διαχέεται κυρίως σε Περιφέρειες όπου λειτουργούσαν Πολυτεχνικές Σχολές και Τεχνολογικά Ινστιτούτα.
Αξίζει όμως κανείς να ρίξει μια ματιά στο τι έκανε η Περιφέρεια Πελοποννήσου και πως επιδιώκει να ανατρέψει αυτή την κατάσταση τα τελευταία έτη που έχει αναλάβει την ευθύνη. Μια κατάσταση που δεν αλλάζει από τη μια μέρα στην άλλη και η οποία χρειάζεται συγκροτημένο σχέδιο.
Ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου Πέτρος Τατούλης μόλις ανέλαβε τη νέα αυτή ευθύνη διαχείρισης του προγράμματος από το 2015 και μετά, έγκαιρα αντιλήφθηκε την ανάγκη δημιουργίας μιας δομής η οποία θα προσφέρει την απαιτούμενη τεχνογνωσία και η οποία συνενώνοντας όλες τις δημιουργικές δυνάμεις της Πελοποννήσου θα οδηγήσει την Πελοπόννησο σε ωκεανούς καινοτομίας. Το καράβι για αυτή την προσπάθεια ήταν η δημιουργία του Κέντρου Τεχνολογίας και Καινοτομίας Πελοποννήσου όπου μετέχει το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης, το Πανεπιστήμιο, το ΤΕΙ Πελοποννήσου, το Τεχνικό Επιμελητήριο και τα Επιμελητήρια της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Κατάφερε έτσι τη δραστική αλλαγή στις σχέσεις έρευνας-παραγωγής και την άμεση συνεργασία των Πανεπιστημίων και Ερευνητικών Κέντρων με την πραγματική οικονομία της Πελοποννήσου. Με σχέδιο και στόχευση, ο Πέτρος Τατούλης δημιούργησε μηχανισμούς πραγματικής προσέγγισης και όσμωσης μεταξύ των αυτοδιοικητικών δομών, των επιχειρήσεων και των ερευνητικών μονάδων. Σε αυτή μας την προσπάθεια εμπλέξαμε κάθε δημιουργική ομάδα της Πελοποννήσου με διαβούλευση και συγκεκριμένες κατευθύνσεις σε τομείς όπως η κυκλική οικονομία, οι εφαρμογές υψηλής τεχνολογίας στον πρωτογενή τομέα καθώς και η υποστήριξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Η συνεργασία είχε αποτελέσματα και ήδη στο Μέτρο 16 έχει υποβληθεί πρόταση του ΚΕΤΕΚ με το ΑΤΕΙ Πελοποννήσου για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την αναζήτηση νέων καλλιεργητικών πρακτικών και πρακτικών παραγωγής σε δύο βασικά μας προϊόντα, την ελιά και το σύκο. Η Περιφερειακή Αρχή αξιοποίησε κάθε μέσο και πρόγραμμα για μια νέα καινοτόμα προσέγγιση των προϊόντων της όπως κάνουμε με την ελιά στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα interreg med Aristoil όπου έχω τιμή να είμαι εκπρόσωπος. Η ίδια καινοτόμα προσέγγιση ακολουθήσαμε ως Περιφερειακή Αρχή και στον άλλο σημαντικό πυλώνα τον τουρισμό, όπου την ίδια περίοδο δημιουργούμε σταθερή δομή παρακολούθησης, εφαρμογής, και υποστήριξης της τουριστικής βιομηχανίας με την δημιουργία και λειτουργία Destination Management System και Destination Management Organization, σε συνεργασία με την τοπική επιχειρηματική κοινότητα και την υποστήριξη των ακαδημαϊκών μας ιδρυμάτων.
Ακολουθούν προσκλήσεις με στοχευμένα προγράμματα ενίσχυσης των τεχνολογικών υποδομών σε μικρές τουριστικές επιχειρήσεις καθώς και του τοπικού αγροδιατροφικού παραγωγικού δυναμικού. Αξίζει να σημειωθεί ότι σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η καινοτομία και στις προτάσεις που έχει εντάξει η Περιφερειακή Αρχή σε συνεργασία με τους Δήμους και τους παραγωγικούς φορείς όσον αφορά τη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη (ΒΑΑ), την Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία των Τοπικών Κοινοτήτων (ΤΑΠΤοΚ), και τις Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ).
Η κουλτούρα της καινοτομίας πλέον διαχέεται σε κάθε δομή μας ακόμη και στο ΚΕΚ Μεσσηνίας όπου έχω την τιμή και την ευθύνη να είμαι υπεύθυνος και νόμιμος εκπρόσωπος. Καταφέραμε σε επίπεδο τεχνολογικού εξοπλισμού πολλές καινοτομίες που εφαρμόστηκαν (σύστημα CRM κ.α) με 85 σύγχρονα προγράμματα για όλη τη Μεσσηνία για το εξάμηνο που διανύουμε και είμαστε υπερήφανοι που δημιουργήσαμε την μεγαλύτερη δομή δια βίου μάθησης στην Πελοπόννησο.
Μέσα σε μια περίοδο κρίσης η Περιφερειακή Αρχή έχει ήδη εκδώσει τέσσερεις (4) προσκλήσεις, συνολικού προϋπολογισμού 5.000.000 €, και ήδη ετοιμάζεται ένα νέο μεγάλο πακέτο δράσεων και προσκλήσεων με επίκεντρο την ενίσχυση της καινοτομίας και τη δημιουργία θερμοκοιτίδων επιχειρηματικότητας. Ενισχύσαμε τις πρωτοβουλίες των Πελοποννησιακών επιχειρήσεων για ανάπτυξη Έρευνας και Καινοτομίας μέσα από καινοτόμα εργαλεία όπως είναι τα κουπόνια καινοτομίας. Ήδη το ΕΠ «Πελοπόννησος» που αφορά την καινοτομία κατέχει την 6η θέση στο σύνολο των δεκατριών (13) Περιφερειακών Προγραμμάτων, ως προς τον προϋπολογισμό των προσκλήσεων, όταν τρεις (3) Περιφέρειες (Αττική, Κεντρική Μακεδονία και Κρήτη) συγκεντρώνουν το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των ερευνητικών δραστηριοτήτων στη Χώρα, για πολλές δεκαετίες. Και όλη αυτή η μεγάλη αλλαγή μόνο μέσα σε τρία χρόνια από την στιγμή που η Περιφέρεια Πελοποννήσου έλαβε την ευθύνη της Καινοτομίας από την Κεντρική κυβέρνηση.
Αντιλαμβάνεται κανείς ότι η διαχείριση της Περιφέρειας και ειδικότερα στο κρίσιμο τομέα της καινοτομίας είναι μια σοβαρή υπόθεση που χρειάζεται σχέδιο, στρατηγική και σκληρή δουλειά. Τα παχιά λόγια και συνταξιούχους κομματάρχες τα πληρώσαμε αρκετά. Εμπιστεύτηκα τον Πέτρο Τατούλη με μεγάλο προσωπικό πολιτικό κόστος, με μοναδικό γνώμονα να ολοκληρώσουμε το μεγάλο έργο που μόλις ξεκινήσαμε και στον τομέα της καινοτομίας.
* Περιφερειακός Σύμβουλος, Οικονομολόγος και επικεφαλής του ΚΕΚ Μεσσηνίας
