Διαβάζοντας με προσοχή την τοποθέτηση του δημοτικού συμβούλου Χρ. Αναστασόπουλου (“Ανοιχτός Δήμος – Ενεργοί Πολίτες”) στην τελευταία συνεδρίαση του Σώματος, στις 23 Μαΐου, για την εορτή της 23ης Μαρτίου -κατά τη συζήτηση της πρότασης της Μητρόπολης Μεσσηνίας να οριστεί η 2α Φεβρουαρίου, εορτή της Υπαπαντής, τοπική αργία- αλλά και στην ερώτηση που υπέβαλε ο ίδιος σύμβουλος για το συγκεκριμένο θέμα στη συνεδρίαση του Δ.Σ., είπα να ασχοληθώ για μια ακόμη φορά με το θέμα, προσθέτοντας κάποιες σκέψεις.
Μπορεί στο Δημοτικό Συμβούλιο, κατά τη συνεδρίαση της 23ης Μαΐου 2022, να μη γνώριζαν για το Βασιλικό Διάταγμα του 1947 (ΦΕΚ 72Α’/19-4-1947) με το οποίο οριζόταν τοπική εορτή στην Καλαμάτα η 23η Μαρτίου, όπως σημειώναμε σε προηγούμενη ανάρτηση μας (δείτε εδώ). Στον εισηγητικό φάκελο του θέματος της ημερήσιας διάταξης “περί ορισμού της 2ας Φεβρουαρίου, εορτής της Παναγίας Υπαπαντής, πολιούχου της πόλης της Καλαμάτας, ως ημέρας αργίας στον Δήμο Καλαμάτας”, υπήρχε όμως το Β.Δ. 157/1969 (ΦΕΚ 46Α/11-3-1969).
Ένα έγγραφο που δεν κατάλαβα ποτέ γιατί το έβαλαν στο φάκελο και στο οποίο αναφέρθηκε ο Μητρόπολης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος στην εισήγησή του, το οποίο -άσχετα με το βασιλικό διάταγμα 247/1947- ορίζει ως τοπική εορτή της Καλαμάτας την 23η Μαρτίου. Ακόμα ψάχνω να βρω πώς το έγγραφο αυτό, ισχυροποιεί την άποψη για ορισμό της εορτής της Υπαπαντής ως αργίας.
Το αντίθετο θα έλεγα, καθώς στο άρθρο 1 παρ. 1 του Β.Δ. 157/1969 αναφέρεται: “Δημόσιαι εορταί αφορώσαι εις επετείους Εθνικών και Ιστορικών γεγονότων πανελληνίου σημασίας ορίζονται:…” και ως συνέχεια αυτού, στο άρθρο 3, όσον αφορά στη Μεσσηνία, αναφέρεται: “α) Η 23η Μαρτίου, επί τη επετείω της απελευθερώσεως της πόλεως Καλαμάτας εκ του τουρκικού ζυγού, δια την πόλιν της Καλαμάτας β) Η 8η Οκτωβρίου, επί τη επετείω της ένα Ναυαρίνω Ναυμαχίας, διά τον δήμον Πύλου γ) Η 20η Μαΐου, επί τη επετείω της ιστορικής μάχης του Μανιακίου εν έτει 1825, δια την Κοινότητα Μανιακίου δ) Η 22α Ιουνίου, επί τη επετείω της εν τη θέσει Βέργα Αλμυρού της επαρχίας Οιτύλου Μάνης, δια την Κοινότητα Βέργας”.
Αυτό λοιπόν το τιμητικό για την Καλαμάτα (και τις άλλες αναφερόμενες περιοχές της Μεσσηνίας) διάταγμα, τι ακριβώς λέει; Ότι η 23η Μαρτίου, επέτειος της απελευθέρωσης της πόλης από τον τουρκικό ζυγό, περιλαμβάνεται στις δημόσιες εορτές που αφορούν επετείους Εθνικών και Ιστορικών γεγονότων πανελληνίου σημασίας. Και αυτήν την εορτή πανελληνίου σημασίας θέλουμε να την υποβιβάσουμε αναδεικνύοντας πρώτιστη εορτή για την Καλαμάτα την ημέρα εορτασμού της Υπαπαντής, ορίζοντάς την ως αργία!
Άγνωστο λοιπόν το σκεπτικό των εισηγητών ως προς το λόγο που έφεραν αυτό το έγγραφο στο Δ.Σ. Πάντως, όποιος ήθελε να αποδομήσει την πρότασή τους, η απέναντι πλευρά δηλαδή, αυτό ακριβώς το έγγραφο θα παρουσίαζε.
Εκτός και αν με την επίκληση του Β.Δ. 157/1969 (ΦΕΚ 46Α/11-3-1969), Μητροπολίτης και Δημοτική Αρχή επεδίωκαν να αναδείξουν το γεγονός ότι έχει οριστεί η 23η Μαρτίου ως τοπική γιορτή η 23η Μαρτίου, έ ας καθοριστεί ως αργία τότε η τοπική εορτή της Υπαπαντής. Αυτό δηλαδή, τοπική εορτή η μία, αργία η άλλη, προφανώς, δεν μπορεί να γίνει. Πάνε πακέτο τοπική εορτή και αργία. Σε διαφορετική περίπτωση δεν μπορεί παρά να θεωρείται μείζον γεγονός η τοπική εορτή που συνοδεύεται από αργία, έναντι της τοπικής εορτής χωρίς αργία.
Γι’ αυτό άλλωστε, στην εισήγησή της η αντιδήμαρχος Μαρία Αγγελή, πρότεινε «την καθιέρωση της 2ας Φεβρουαρίου, εορτής της “Παναγίας της Υπαπαντής” και της Ιερής και Σεπτής Εικόνας της Παναγίας της Υπαπαντής, Πολιούχου της πόλης της Καλαμάτας, ως ημέρας επίσημης αργίας για την πόλη της Καλαμάτας», όπως ακριβώς ζητήθηκε από τον Μητροπολίτη κ. Χρυσόστομο, μετά από απόφαση του Μητροπολιτικού Συμβουλίου (Πρόεδρος ο Μητροπολίτης κ. Χρυσόστομος και μέλη: Πρωτοπρ. Κρεσφόντης Πουλόπουλος, Πρωτοπρ. Σωτήριος Τζαϊλέας, Κων/να Ντίντα, Παναγιώτης Μπιτσάνης, Γεώργιος Βούλγαρης και Ευσταθία Σκοπετέα) της Ιεράς Μητρόπολης Μεσσηνίας.
Σε όσους απορούν γιατί στο με αρ. πρωτ. 36991/03.10.2005 έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης (που υπήρχε στο φάκελο του Δ.Σ.), ως ημέρα αργίας των δημοσίων υπηρεσιών για το Νομό Μεσσηνίας έχει οριστεί όσον αφορά στη Μεσσηνία, μόνο η εορτή του Αγ. Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, ως πολιούχου της πόλης των Γαργαλιάνων, η εξήγηση είναι εύκολη. Πρόκειται για την παράλειψη της λέξης αργία, στο Β.Δ. του 1947, με το οποίο ορίστηκε η 23η Μαρτίου ως τοπική εορτή για την Καλαμάτα.
Αφού λοιπόν είχε καθοριστεί ως τοπική γιορτή για την Καλαμάτα η 23η Μαρτίου, με δύο μάλιστα Διατάγματα, του 1947 και του 1969, όφειλε το Δημοτικό Συμβούλιο, όπως έγινε και στην περίπτωση του Ναυπλίου, να ζητήσει με νέο Προεδρικό Διάταγμα πέρα από τοπική εορτή, να καθοριστεί η ίδια ημέρα, η 23η Μαρτίου και τοπική αργία και με αυτόν τον τρόπο να αποκατασταθεί μία παράλειψη.
Τι έγινε δηλαδή σε ανάλογη περίπτωση στο Ναύπλιο; Επειδή με Β.Δ. στις 29/5/59, ορίστηκε η 30η Νοεμβρίου, επέτειος της αλώσεως παρά των Ελλήνων του ιστορικού φρουρίου του “Παλαμηδίου”, ως τοπική εορτή, χωρίς να αναφέρεται στο ΦΕΚ τοπική αργία, λίγες ημέρες μετά, στις 12.6.1959, με νέο Β.Δ. (ΦΕΚ 143Α’ /14.7.1959), “διορθώθηκε” η απόφαση και ορίστηκε τοπική αργία.
Αντί όμως, να ακολουθηθεί η ίδια τακτική και να οριστεί η 23η Μαρτίου πέρα από τοπική εορτή και τοπική αργία, για την Καλαμάτα, το Δημοτικό Συμβούλιο αποδέχτηκε το αίτημα της Μητρόπολης η οποία για να αποφύγει τον… σκόπελο, προέταξε τη θεσμοθέτηση αργίας στις 2 Φεβρουαρίου για την εορτή της Υπαπαντής. Και ζήτησε τον καθορισμό τοπικής αργίας, γνωρίζοντας ότι με τη σχετική έγκριση από το υπουργείο Εσωτερικών θα χαρακτηρισθεί τοπική εορτή ούτως ή άλλως. Σαφώς γνώριζαν ότι δεν μπορούσε να ζητηθεί και η εορτή της Υπαπαντής να καθοριστεί επισήμως τοπική εορτή για την Καλαμάτα, καθώς με τα δύο Διατάγματα έχει ήδη οριστεί η 23η Μαρτίου. Έτσι, χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία -με την παρουσία του κ. Χρυσοστόμου στη σχετική συζήτηση- έγινε αποδεκτή η πρόταση της Μητρόπολης Μεσσηνίας, με την ψήφο όλων των παρόντων δημοτικών συμβούλων, πλην ενός, του Χρήστου Αναστασόπουλου (“Ανοιχτός Δήμος – Ενεργοί Πολίτες”). Ο συγκεκριμένος σύμβουλος, στην εμπεριστατωμένη τοποθέτησή του, τεκμηριωμένα προέβαλε την ανάγκη να είναι η 23η Μαρτίου τοπική αργία και όχι η εορτή της Υπαπαντής, την 2α Φεβρουαρίου. Αν και ζήτησε να τεθεί το θέμα προς ψηφοφορία, ουδενός το αυτί ίδρωσε. Έτσι, αποφεύχθηκε η (ονομαστική) ψηφοφορία και οι σύμβουλοι απέφυγαν την… καυτή πατάτα. Πόσο εύκολο θα ήταν άραγε να επιλέξουν την 2α Φεβρουαρίου ως τοπική εορτή και αργία, αντί της ήδη καθορισθείσας με Β.Δ. από το 1947 και το 1969, της 23 Μαρτίου;
Για την ιστορία, οφείλουμε να σημειώσουμε ότι στην τοποθέτησή του ο επικεφαλής της παράταξης “Καλαμάτα Πρότυπος Δήμος” Βασ. Τζαμουράνης έθεσε ενδοιασμούς για το αν πρέπει να οριστεί τοπική αργία η 23η Μαρτίου ή η 2α Φεβρουαρίου, αλλά μέχρι εκεί. Μόνο ως αναφορά…
Σκέφτηκε κανείς άραγε στο δημοτικό συμβούλιο Καλαμάτας, πώς θα του φανεί, αν πράξουν αναλόγως οι συνάδελφοί τους του Δήμου Πύλου Νέστορος και προτάξουν τον εορτασμό της Πολιούχου της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας (στις 24 Σεπτεμβρίου), έναντι της επετείου της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου; Το σίγουρο είναι πως θα γίνει πανελλαδικό θέμα με αρνητικό βέβαια σχολιασμό. Η περίπτωση της 23ης Μαρτίου και της Καλαμάτας σε τι διαφέρει;
Δεν θα μπω στην ουσία της υπόθεσης, γιατί δηλαδή υπερισχύει η 23η Μαρτίου έναντι της 2ας Φεβρουαρίου, ως τοπική γιορτή & αργία (γιατί τα δύο αυτά πάνε πάντα μαζί) για την Καλαμάτα.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αναδείξουμε την 23η Μαρτίου, την ιστορική αλήθεια -που χρόνια τώρα επιχειρείται από κάποιους να αμφισβητηθεί-, ότι από εδώ ξεκίνησε ο πανελλήνιος απελευθερωτικός αγώνας κατά του τουρκικού ζυγού.
Για την ιστορία, στο πλέον επίσημο έγγραφο της Ελλάδας, στο ΦΕΚ, το Βασιλικό Διάταγμα του 1947 (ΦΕΚ 72Α’/19-4-1947) αναγνωρίζεται ότι η επέτειος στις 23ης Μαρτίου 1821, “…η πόλις των Καλαμών, απετίναξε πρώτη τον Τουρκικόν ζυγόν…”.
Όμως, αρκετά χρόνια μετά, 73 για την ακρίβεια, το 2020, αυτά… “ανατρέπονται”. Στα Π.Δ. 35 και 36/2020 (ΦΕΚ 61 Α’ / 12 Μαρτίου 2020 αναφέρεται: “Καθιερώνουμε την 17η Μαρτίου, επέτειο της έναρξης του ένοπλου αγώνα κατά των Τούρκων το έτος 1821, ως δημόσια εορτή τοπικής σημασίας και ημέρα αργίας” για τους Δήμος Ανατολικής και Δυτικής Μάνης.
Πώς εξηγείται άραγε να έχουμε έμβλημα της πόλης και σήμα του Δήμου μας τον ιστορικό ναό των Αγίων Αποστόλων και την 23 Μαρτίου 1821, και να επιλέγουμε ως σημαίνουσα εορτή για τον τόπο μας μια άλλη ημερομηνία (2α Φεβρουαρίου) κι ένα άλλο γεγονός;
Αν πάρουμε ως δεδομένο πως δεν υφίσταται η δυνατότητα καθιέρωσης δύο τοπικών εορτών – αργιών σε έναν Δήμο, τότε εμείς εδώ στην Καλαμάτα θα πρέπει να επιλέξουμε τι θα προτάξουμε ως τοπική εορτή, την 23η Μαρτίου, ή την εορτή της πολιούχου μας Υπαπαντής;
Ας πάρουν θέση επ’ αυτού τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου Καλαμάτας.
Η απάντηση για εμένα προσωπικά είναι εύκολη, την οποία δίνω προσυπογράφοντας εκείνο που ανέφερε κλείνοντας την τοποθέτησή του στο Δ.Σ. Καλαμάτας ο δημοτικός σύμβουλος Χρ. Αναστασόπουλος: “Χωρίς φυσικά διάθεση μείωσης της αξίας του θρησκευτικού γεγονότος θέλω να τονίσω πως η θέση της εορτής της Υπαπαντής του Σωτήρος στη συνείδηση των πιστών δεν απειλείται και σε κάθε περίπτωση ο εορτασμός θα είναι λαμπρός. Αντίθετα, το ιστορικό γεγονός της απελευθέρωσης της Καλαμάτας και της έναρξης της επανάστασης των Ελλήνων βάλλεται παντοιοτρόπως”.
Γιώργος Ξιάρχος
Υ.Γ. Έτσι για την ιστορία, ο Δήμος Παλλήνης, τόπος καταγωγής του δημοτικού συμβούλου Μ. Μάκαρη (στον οποίον ο ίδιος αναφέρθηκε), κατά τη συνεδρίασή του της 23-01- 2018 (1/2018), το Δημοτικό Συμβούλιο, ζήτησε την καθιέρωση ημέρας εορτασμού ως τοπικής θρησκευτικής εορτής -και όχι τοπικής αργίας (που συνεπάγεται)- για τις Δ.Ε. Ανθούσας (της Αγίας Ανθούσας), Δ.Ε. Γέρακα (του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου), Δ.Ε. Παλλήνης (του Αγίου Τρύφωνα). [ΑΔΑ: ΩΒ84ΩΞΚ-ΝΑ4]
- Δείτε στο video που ακολουθεί τη σχετική συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο Καλαμάτας στις 23 Μαΐου 2022:
