Δεν πρέπει να ξενίζουν οι μετακινήσεις και τα νέα σχήματα σε Δήμους και Περιφέρειες (μετεγγραφές, αποσπάσεις κλπ, πείτε το όπως θέλετε). Το βέβαιο είναι ότι δεν μπορεί να εκπλήσσουν όσους παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τα πράγματα. Στην πολιτική, καλώς ή κακώς, δεν μπορείς να επενδύεις μόνο στις καλές προθέσεις και στην πίστη της αφοσίωσης των όσων μετέχουν, αλλά οφείλεις κυρίως να φροντίζεις για την διαμόρφωση εκείνων των κρίσιμων θεσμικών (κατευθυντηρίων & παιδαγωγικών) όρων και συνθηκών που μπορούν να επενεργούν καθοριστικά στην αντίληψη και στην λειτουργιά όσων θέλουν να ασκούν δημόσιο ρόλο, διαμορφώνοντας σταδιακά το συλλογικό υποσυνείδητο.
Η παραχάραξη από την κυβέρνηση της ΝΔ, του νόμου του “ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ” και της απλής αναλογικής που έφερε ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ (και) στην Τ.Α., υπονόμευσε (αυτός ήταν και ο στόχος εξάλλου) κάθε προοπτική καθαρών κι ειλικρινών προγραμματικών συγκλίσεων αιρετών και παρατάξεων, την επόμενη μέρα της κάλπης. Ο “ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ” σχεδιάστηκε με σκοπό την ενδυνάμωση των όρων συμμετοχής των πολιτών, την ενεργοποίηση ανεξάρτητων υγιών κοινωνικών δυνάμεων “με προσφορά” στον τόπο τους και την ανανέωση των ΟΤΑ. Καταστρώθηκε με γνώμονα το συμφέρον των τοπικών κοινωνιών που, κατακερματισμένες και δίχως συνοχή κατά κύριο λόγο στις μέρες μας, αντιμετωπίζοντας τα σύνθετα προβλήματα που επέφερε η 3πλη κρίση (υγειονομική-κοινωνική-οικονομική), χρειάζονται, πολύ περισσότερο σήμερα, ισχυρά αντιπροσωπευτικές συνεργασίες (γνήσιας αναλογικής) πλειοψηφικής κοινωνικής βάσης και συμφωνίας, προκειμένου “να σπάσουν αυγά”, όπως λέει κι ο λαός. Ήταν αντίθετα, έτσι, οι μεταρρυθμίσεις Θεοδωρικάκου και Βορίδη που ήρθαν στην συνέχεια για να αποκαταστήσουν το προβάδισμα σε προσωποκεντρικές και πάλι διοικήσεις, κοινωνικά μειοψηφικές κατά κύριο λόγο κι άρα αδύναμες στην πράξη (όσο ικανές ή όχι κι αν είναι) να ανταποκριθούν σε μια σύνθετη εποχή που διψά για προωθητικές λύσεις ευρείας ή και κοινής αποδοχής.
Ο υποβιβασμός και η “αφαίμαξη” των αιρετών Συμβουλίων (της δημόσιας διαβούλευσης) σε κάθε Δήμο και Περιφέρεια της χώρας από κρίσιμες αρμοδιότητες και η μεταβίβαση τους στις νέες ελεγχόμενες Επιτροπές που διαμορφώθηκαν, με τις γνώριμες πλέον τεχνητές και δυσαναλογικές πλειοψηφίες που (αιρετικά) τους προσέδωσε η κυβέρνηση της ΝΔ, εξοστράκισε κάθε προοπτική συνεργασίας. Κι έφερε αντίστροφα και διχαστικά, ως επικυρίαρχη (εύλογα για τους όρους ενός συντηρητικού συστήματος που διαθέτει την πείρα και την τεχνογνωσία της ανακύκλωσης του) την μικροπολιτική στρατηγική της – με κάθε μέσο – απόσπασης των δυνάμεων “των απέναντι” (έστω και των πιο ευάλωτων). Προσωρινά και μέχρι τουλάχιστον το νέο δυσαναλογικό εκλογικό νόμο του bonus που επανέφερε η κυβέρνηση και θα εφαρμοστεί στις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, οπότε κι από το “σύντομο μέλλον” θα επιστρέψουμε (οριστικά;) στο γνώριμο παρελθόν μας, εκείνο των κατασκευασμένων πλειοψηφικών αιρετών διοικήσεων χωρίς ρεαλιστικό κοινωνικό αντίκρισμα.
Εκείνων δηλαδή που εξηγούν για κάθε ανήσυχο ενεργό πολίτη, που αγαπά τον τόπο του, την στασιμότητα των τελευταίων 10ετιών, αφού τα συντηρητικά συστήματα εξουσίας έχουν το προνόμιο των ανεπαίσθητων ή όχι “μεταλλάξεων τους” για τον κοινωνικό περίγυρο.
Έχουν π.χ. σήμερα οι Δήμοι και οι Περιφέρειες, έστω και της “παραποιημένης απλής αναλογικής”, την δυνατότητα παρέμβασης στα πράγματα προς το κοινό όφελος των πολιτών και σε βάρος ισχυρών συμφερόντων, ακόμα και στο πλαίσιο μια εξαιρετικής περίστασης όπως είναι η τρέχουσα υγειονομική κρίση που, με ευθύνη των αρμοδίων, μετεξελίσσεται σε κρίση της δημόσιας υγείας; Το έχουν, αν κρίνουμε από τις πρόσφατες μεμονωμένες πρωτοβουλίες των Δήμων Νεάπολης – Συκεών και Χαλανδρίου που, σε μια κρίσιμη υγειονομική συγκυρία για όλους μας, “ενέπαιξαν” την κυβερνητική πρακτική και το κυβερνητικό αφήγημα για το πρέπον ύψος της διατίμησης στα μοριακά τεστ του covid19, που επέβαλλε το Υπουργείο Ανάπτυξης, διαθέτοντας αυτά δωρεάν προς τους δημότες τους σε αντίθεση με τις προθέσεις της Κυβέρνησης και του κεντρικού κράτους.
Συνιστούν, δυστυχώς, όμως, οι περιπτώσεις αυτές την εξαίρεση του κανόνα, όπως η ίδια η πραγματικότητα (ακόμα και η πραγματικότητα της κρίσης) κυνικά μας υπενθυμίζει σήμερα.
Κι έτσι επιστρέφουμε και συμβολικά (αν και μάλλον δεν προλάβαμε να φύγουμε ποτέ) στην γνώριμη για την τοπική αυτοδιοίκηση έρημο “της λακκούβας” (που κι αυτή δεν κλείνει εύκολα πλέον) και του τυπικού – διεκπεραιωτικού ρόλου των ΟΤΑ με τα γνώριμα “κοινά” ψηφοθηρικά κριτήρια, δίχως αυτόνομη προοπτική για το μέλλον των τοπικών κοινωνιών, που ξαναγίνονται οι κομπάρσοι της καθημερινότητας τους, είτε σε συνθήκες “κανονικότητας”, είτε σε περιόδους κρίσης. Είναι προφανές έτσι το πισωγύρισμα στο μοντέλο που αντιλαμβάνεται την Τοπική Αυτοδιοίκηση ως πελατειακό πεδίο και “μακρύ χέρι” της κεντρικής εξουσίας και του κομματικού μηχανισμού.
Αλλά και πότε άλλοτε ήταν εξάλλου, που, αυτό το γνωστό μας παραδοσιακό βαθύ κράτος, το διαπνεόμενο – εκ γενετής του – από την συντήρηση, άφησε γόνιμα και δημοκρατικά να αναπτυχθούν από την βάση αυτόβουλες κι ανεξάρτητες αυτοδύναμες συνθέσεις;… Πολλά μπορείς να του αποδώσεις αλλά “αυτοκαταστροφικό” σίγουρα δεν το λες.
Ο “νέος” – παλιός, κυνικός εκλογικός νόμος για τους ΟΤΑ, με τα όρια που επιβάλλει, δεν επιφυλάσσει μετεκλογικές διεξόδους για τις κοινωνικές πλειοψηφίες, αφαιρώντας το πλεονέκτημα του μετασχηματισμού και της κουβέντας την επομένη ημέρα της κάλπης.
Υπάρχει διέξοδος; Υπάρχει… αλλά αυτό κυρίως εξαρτάται από το αν η κουλτούρα του ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ έχει εμπεδωθεί “αναπόσπαστα” στις ανεξάρτητες προοδευτικές εκείνες δυνάμεις και τους ανθρώπους κάθε τόπου που μπορούν να κινητοποιούνται και να βλέπουν την εποχή που έρχεται πίσω από τον καθρέφτη τους.
Ιδίως σήμερα που το γυαλί έχει ραγίσει.
Γεώργιος Μακρής
Δικηγόρος
Συντονιστής Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Μεσσηνίας
