Εκδήλωση με θέμα: «Ελληνόφωνοι της Καλαβρίας: από τη Μεγάλη Ελλάδα και το Βυζάντιο στην παγκοσμιοποίηση» και ομιλήτρια την Χριστίνα Πετροπούλου, δρ. Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και ΕΔΙΠ στο Πάντειο Πανεπιστήμιο θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 19 Ιουνίου 2024, στις 8:00 το βράδυ στο Πολεμικό Μουσείο – Παράρτημα Καλαμάτας (Μητροπολίτου Μελετίου 10).
Με αφορμή και την πρόσφατη έκδοση του βιβλίου της «Τα εγγόνια του Ομήρου». Μνήμη Συγγένεια – Ταυτότητα στο Γκαλλιτσιανό της Καλαβρίας (Επίκεντρο 2023) η κα Πετροπούλου θα εστιάσει μέσα -από μακρόχρονη και ενδελεχή έρευνα (επιτόπια και αρχειακή)– στην περιπετειώδη πορεία της γλώσσας (γκρέκο/ γκρεκάνικα) στη διάρκεια του χρόνου.
Θα προβληθεί οπτικο-ακουστικό υλικό με φυσικούς ομιλητές, καθώς και με μουσική από ντόπιους συντελεστές.
Προλογίζει η φιλόλογος – συγγραφέας Μαρία Σταθέα, μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και της ΕΜΣ.
Την εκδήλωση διοργανώνουν το Πολεμικό Μουσείο – Παράρτημα Καλαμάτας και οι εκδόσεις Επίκεντρο.
Λίγα λόγια για το βιβλίο «Τα εγγόνια του Ομήρου»
Περιφρονημένη για χρόνια από την ηγεμονική κουλτούρα, άγνωστη ακόμη και στον κοντινό περίγυρο, σήμερα η ελληνική γλώσσα της Καλαβρίας, γκρέκο/γκρεκάνικα, ανεξαρτήτως του εάν ομιλείται και σε τι βαθμό, με ανακτημένο το γλωσσικό κύρος και το κοινωνικό της γόητρο, έχει επανέλθει δυναμικά στο προσκήνιο της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής ζωής της Καλαβρίας. Ακόμη και οι εξαίσιοι Πολεμιστές του Ριάτσε σε αυτήν τη γλώσσα μας προσκαλούσαν την προηγούμενη χρονιά (2022) να γιορτάσουμε την 50ή επέτειο από την ανακάλυψή τους.
Από γλώσσα των “τελευταίων”, των paddèki και tamarri (άξεστοι, απολίτιστοι), όπως ο αστικός κόσμος του Ρηγίου της Καλαβρίας (Reggio di Calabria) χαρακτήριζε τους ορεσίβιους πληθυσμούς από τα ελληνόφωνα χωριά του Ασπρομόντε κάθε φορά που κατέβαιναν στην πόλη, τώρα έχει αναχθεί σε σύμβολο μιας ευγενούς παράδοσης κι ενός ένδοξου παρελθόντος με αναγωγές στη Μεγάλη Ελλάδα και στο Βυζάντιο. Ένα σύμβολο, το οποίο όλοι προσπαθούν να οικειοποιηθούν. Περιφέρειες, Δήμοι, πόλεις, χωριά, Σύλλογοι, επιζητούν τον προσδιορισμό γκρεκάνικο/α.
Οι χθεσινοί paddèki τώρα είναι “τα εγγόνια του Ομήρου” και η γλώσσα τους σύμβολο υπερηφάνειας για όλη την Επαρχία του Ρηγίου -αν όχι για όλη την Καλαβρία. Η χρήση του παρελθόντος και πώς αυτό επιστρατεύεται για να καλύπτει ανάγκες του παρόντος δεν είναι πρωτοφανές στην ανθρώπινη ιστορία. Το ερώτημα είναι πώς φθάσαμε ως εδώ, στη σημερινή “αναγέννηση” του γκρέκο και στα ποικίλα τεκταινόμενα γύρω από αυτό; Απάντηση σε αυτό -και σε άλλα συναφή- έρχεται να δώσει το βιβλίο αυτό.
Αφηγούμενο τις περιπέτειες της γλώσσας και του κόσμου της -μέσα από μία πολυετή επιτόπια έρευνα- έρχεται να προσθέσει μια μικρή ψηφίδα στο εξαιρετικά ενδιαφέρον ανθρωπολογικό μωσαϊκό του Νότου της γειτονικής μας χώρας, καθώς και στην Ανθρωπολογία της Μεσογείου.
Βιογραφικό της Χριστίνας Πετροπούλου
H Χριστίνα Πετροπούλου είναι Κοινωνική Ανθρωπολόγος και διδάσκει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο με γνωστικό αντικείμενο «Γλώσσα Μνήμη και Ταυτότητα στην Ελληνόφωνη Κάτω Ιταλία». Γεννήθηκε στο Τουρκολέκα Αρκαδίας και ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές στην Καλαμάτα (Γυμνάσιο Παραλίας). Σπούδασε Kλασική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κοινωνική Ανθρωπολογία στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης «La Sapienza» και Ονοματολογικές και Γλωσσολογικές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο «Tor Vergata» της Ρώμης. Με υποτροφίες του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών και του Ιταλικού Ινστιτούτου Αθηνών έχει πραγματοποιήσει μακρόχρονη επιτόπια έρευνα στα ελληνόφωνα χωριά της Καλαβρίας, κυρίως στο Γκαλλιτσιανό, για το οποίο έχει εκπονήσει διδακτορική διατριβή (ΑΠΘ 1997). Έχει πραγματοποιήσει επιτόπιες έρευνες για τους πρώτους γυναικείους αγροτικούς συνεταιρισμούς στην Ελλάδα, για τους Αλικαρνασσείς της Κω, για τους Μουσουλμάνους της Κω, για το χωριό Κορυσχάδες της Ευρυτανίας και για τα ομογενειακά σχολεία της Κων/λης. Έχει λάβει μέρος με ανακοινώσεις σε πολλά επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Μελέτες της έχουν δημοσιευθεί σε συλλογικούς τόμους.
Άρθρα της έχουν δημοσιευθεί στην εφημερίδα Καθημερινή, στο Αντί, καθώς και σε ελληνικά και ξένα επιστημονικά περιοδικά.
Έχει υπηρετήσει ως εκπαιδευτικός και ως Σύμβουλος Φιλολόγων (Δωδεκάνησα -Αθήνα). Έχει ιδρύσει το φιλολογικό περιοδικό Ήριννα και το μαθητικό Συνεπάρματα. Έχει εργαστεί στο Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας και στο Κέντρο Ερεύνης των Ελληνικών Ιδιωμάτων και Διαλέκτων της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει λάβει μέρος σε Προγράμματα του Ευρωπαϊκού Γραφείου για τις Λιγότερο Διαδεδομένες Γλώσσες και του Συμβουλίου της Ευρώπης. Γνωρίζει ιταλικά και ισπανικά και συνεργάζεται με το Ιταλικό Ινστιτούτο Αθηνών.
Μέχρι σήμερα, συνεχίζει να μελετά τους μετασχηματισμούς που λαμβάνουν χώρα στην ελληνόφωνη περιοχή της Καλαβρίας σε γλωσσικό, ανθρωπολογικό και κοινωνικό επίπεδο. Για το έργο της και τις έρευνές της στην περιοχή βραβεύθηκε (2022) από τον Σύλλογο «Apodiafàzzi» (ξημερώνει) της Bova.
