Εκπροσωπώντας την παράταξή μας στην Περιφέρεια Πελοποννήσου «Πρώτα η Πελοπόννησος» και τον επικεφαλής μας κ. Μανώλη Μάκαρη συμπαραστεκόμαστε στον δίκαιο αγώνα σας και εναντιωνόμαστε στα ζοφερά σχέδια της Κυβέρνησης για την διάλυση των υπηρεσιών της δημόσιας ψυχικής υγείας και απεξάρτησης.
Κομμάτι, κομμάτι ξηλώνεται ό,τι με κόπο κι αγώνες έχει δημιουργηθεί, έχει χτιστεί στον δημόσιο τομέα. Πρόσφατα, το 2023 αποσχίστηκαν από τον κορμό της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας τα πέντε μεγάλα δημόσια μουσεία της χώρας μας: το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Βυζαντινό και Χριστιανικό, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού και το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Διαρκή πλήγματα δέχεται το δημόσιο σύστημα υγείας και τώρα τα δημόσια πανεπιστήμια.
Είμαι εδώ με την ιδιότητά μου ως Αρχαιολόγος για να διηγηθώ δημόσια μια μοναδική εμπειρία, μια εκπληκτική δράση που έλαβε χώρα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας, στην Καλαμάτα, για δεκατρείς μήνες, στα δύσκολα μνημονιακά χρόνια (2013-2014), μια δράση που οργανώθηκε εντελώς δωρεάν με μοναδικά αποτελέσματα για τα μέλη της κοινότητας ΚΕΘΕΑ – ΚΥΤΤΑΡΟ και για όλους εμάς τους εργαζόμενους στο Μουσείο της πόλης μας.
Η δράση είχε τίτλο: «Ανα–κυκλώνοντας την Ιστορία» και μάλιστα έχει δημοσιευθεί ως εισήγηση σε συλλογικό τόμο με ανάλογες δράσεις που εκδόθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού το 2018 με υπουργό Πολιτισμού την Μυρσίνη Ζορμπά. «Ανα – κυκλώνοντας την Ιστορία» λοιπόν: Πρόκειται για συμμετοχικές δράσεις που αναπτύχθηκαν από κοινού με την θεραπευτική κοινότητα ΚΕΘΕΑ – ΚΥΤΤΑΡΟ. Η πρόταση για την οργάνωση των συγκεκριμένων δράσεων ήρθε από τα μέλη της κοινότητας ΚΕΘΕΑ – ΚΥΤΤΑΡΟ και αγκαλιάστηκε αμέσως.
Η ιδέα ήταν να κατασκευαστούν, να δημιουργηθούν από ανακυκλώσιμα υλικά, από υλικά που απορρίπτουμε και πετάμε, όπως για παράδειγμα από κουρελάκια ρούχων ακόμα κι από φίλτρα τσιγάρων, από ξύσματα μολυβιών έργα μοναδικά, με έμπνευση από εκθέματα του Αρχαιολογικού Μουσείου Μεσσηνίας, από αρχαιολογικά ευρήματα δηλαδή, από κομμάτια Ιστορίας που ήρθαν στο φως μέσα από ανασκαφές που έχουν διενεργηθεί στον τόπο μας.
Ανα–κυκλώνοντας τις ιστορίες που τα αρχαία αντικείμενα μέσα στην μουσειακή έκθεση αφηγούνται, τα μέλη της κοινότητας ΚΕΘΕΑ – ΚΥΤΤΑΡΟ έγιναν εικαστικοί δημιουργοί, δημιουργώντας με επιμονή και υπομονή έργα ατομικά και ομαδικά όπως την εγκατάσταση «Σμήνος πουλιών» από χαρτί συσκευασιών καθώς κι ένα πιθάρι, έκθεμα του Μουσείου, της Μυκηναϊκής εποχής αποτελούμενο από 3600 κουρελάκια που συμβόλιζαν την ηλικία του.
Τα μέλη του ΚΕΘΕΑ – ΚΥΤΤΑΡΟ δεν έμειναν όμως μόνο στη δημιουργία. Έγιναν συνεπιμελητές της έκθεσής τους, έστησαν δηλαδή μέσα στο Μουσείο τα έργα τους και με την βοήθειά μας προσκάλεσαν την μαθητική κοινότητα της Μεσσηνίας να επισκεφθεί την έκθεση. Τα ίδια τα μέλη του ΚΕΘΕΑ –ΚΥΤΤΑΡΟ παρουσίαζαν στους μαθητές τα έργα τους, ανοίγοντας διάλογο, δέχονταν ερωτήσεις, όχι πάντα βολικές και απαντούσαν με τόλμη, θάρρος και ενθουσιασμό μεγάλο, επικοινωνώντας τα έργα τους στο μαθητικό κοινό. Δημιούργησαν επίσης ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Πετώντας με την Ιστορία», μας το χάρισαν και μας έμαθαν να το χειριζόμαστε, συμμετείχαν μάλιστα στην υλοποίησή του με μαθητικές ομάδες στο Μουσείο.
Η έκθεση απευθύνθηκε κυρίως σε μαθητές και εκπαιδευτικούς, αλλά και σε γονείς, σε επισκέπτες του Μουσείου και στους εργαζόμενους και κατά τη διάρκειά της πραγματοποιήθηκαν αρκετές παράλληλες εκδηλώσεις. Η συγκεκριμένη έκθεση ανατροφοδότησε το ενδιαφέρον για το Μουσείο και τα εκθέματά του και αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία των εκπαιδευτικών δράσεων και προγραμμάτων του Μουσείου μας. Το άνοιγμά της στο κοινό έγινε τον Σεπτέμβριο του 2013 στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Η εικαστική δημιουργία των μελών της κοινότητας ΚΕΘΕΑ – ΚΥΤΤΑΡΟ και ο προβληματισμός τους γύρω από τις έννοιες παλιό-καινούργιο, χρήσιμο – άχρηστο, πολύτιμο – ευτελές, αποδεκτό-απορριπτέο δημιούργησε έργα με ζωή, πνοή, συμβολισμούς. Ποτέ δεν ξαναείδαμε τα εκθέματα του μουσείου μας με τα ίδια μάτια έκτοτε.
Με δημιουργική φαντασία, έκδηλη ανάγκη συμμετοχικότητας στα κοινά, στην κοινωνία, τα μέλη του ΚΕΘΕΑ – ΚΥΤΤΑΡΟ ύψωσαν τείχη στην έννοια της περιθωριοποίησης, στον αποκλεισμό, στην στέρηση ευκαιριών βελτίωσης των όρων της ζωής μας. Υποστήριξαν με όλες τους τις δυνάμεις την έννοια της κοινωνικής ένταξης και συμπερίληψης.
Η κοπιαστική και αγωνιώδης προσπάθειά τους αποτυπώνεται στα λόγια μέλους του ΚΕΘΕΑ –ΚΥΤΤΑΡΟ: «Πολλές φορές σκέφτηκα να τα παρατήσω, να τ’ αφήσω στη μέση. Όμως όχι, με την βοήθεια της εικαστικού της έκθεσης, της εθελόντριας Αστάρτης, και των υπολοίπων παιδιών της κοινότητας το τελείωσα το έργο μου. Ήταν κουραστικό, δε λέω, αλλά ήταν ικανοποιητικό».
Έτσι κι εμείς σήμερα δεν τα παρατάμε. Αγωνιζόμαστε μαζί σας, συμμετέχουμε στον δίκαιο αγώνα σας! Κι όπως λέει κι ο Viktor Frankl «Αυτό που πληγώνει τους ανθρώπους δεν είναι ο φυσικός πόνος, αλλά το ψυχικό άγχος που προκαλεί η έλλειψη διακαιοσύνης στις κοινωνίες μας».
Μαρία Τσουλάκου
Αρχαιολόγος MSc,
μέλος της παράταξης “ΠΡΩΤΑ Η ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ”
