Στον «αέρα» βρίσκονται δύο από έργα που εκτελούνται (για την ακρίβεια οι εργολάβοι έχουν προχωρήσει σε αναστολή εργασιών) στην Καλαμάτα και είναι ενταγμένα στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ. Ένα ακόμα, που είναι ενταγμένο στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, δεν ξεκινά καν, ενώ ένα ακόμα συνεχίζεται, λόγω της … μεγαλοψυχίας του εργολάβου. Κι αυτό διότι δεν καταβάλλονται στους εργολάβους τα αναλογούντα ποσά για την πρόοδο των εργασιών, καθώς έχουν σταματήσει οι πληρωμές, αλλά ούτε η προκαταβολή, που ανέρχεται στο 10% επί του συνολικού κόστους του έργου.
Τα δύο έργα που είχαν κοπεί και επανεντάχθηκαν στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΔΕΠΙΝ του ΕΣΠΑ, ξεκίνησε η εκτέλεσή τους, αλλά έχουν διακοπεί, είναι:
- Η «Ανάπλαση τμήματος παραλιακής ζώνης Καλαμάτας (Πλατεία Ανάστασης)» (φωτό), προϋπολογισμού 428.766,00 € (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α). Τη σύμβαση για την εκτέλεση του έργου υπέγραψαν την Τετάρτη (27 Μαΐου 2015), ο Δήμαρχος Καλαμάτας Παν. Νίκας και ο εκπρόσωπος της αναδόχου εταιρείας «ΙΚΤΙΝΟΣ Α.Ε.», η οποία προσέφερε έκπτωση 39.35 %. Τα έργα ξεκίνησαν την Πέμπτη (28 Μαΐου 2015). Η συμβατική προθεσμία ολοκλήρωσης του έργου είναι 90 ημέρες από την υπογραφή των συμβάσεων.
- Η «Ανάπλαση κοινόχρηστου χώρου πλατείας Ανάληψης του Δήμου Καλαμάτας», προϋπολογισμού 264.072,00 € (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Ανάδοχος, κατόπιν διαγωνισμού, ανακηρύχθηκε η εταιρεία «Παντεχνική Μεσσηνίας – Δ. Μουτσώκος και Συνεργάτες Ε.Ε.», με έκπτωση 40,05%.Το συμφωνητικό μεταξύ Δήμου και εργολάβου υπεγράφη τη Δευτέρα 4 Μαΐου 2015. Η συμβατική προθεσμία ολοκλήρωσης του έργου είναι 60 ημέρες από την υπογραφή των συμβάσεων.
Ένα ακόμα έργο που βρίσκεται στον αέρα είναι το έργο «Αστική Ανάπλαση περιοχής Μεγάρου Χορού Καλαμάτας». Αυτό εντάχτηκε εκ νέου στο ΕΣΠΑ, με απόφαση που υπέγραψε ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου Πέτρος Τατούλης, στις 12 Μαΐου 2015. Το έργο είχε απενταχθεί από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Δυτική Ελλάδα – Πελοπόννησος – Ιόνιοι Νήσοι» του ΕΣΠΑ 2007 – 2013, λόγω υπερδέσμευσης πόρων (overbooking), αλλά επανεντάχθηκε.
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και οι εργασίες για την εκτέλεση του έργου θα αρχίσουν άμεσα. Η συνολική δημόσια δαπάνη ανέρχεται σε 846.000 ευρώ (με το ΦΠΑ). Για το συγκεκριμένο έργο, έχει ήδη αναδειχθεί μειοδότης του έργου, ο οποίος όμως λόγω των μη πληρωμών, αλλά και επειδή η εταιρεία που θα του προμηθεύσει το υλικό ηλεκτροφωτισμού το οποίο εμπεριέχεται στη συμβατική του υποχρέωση, θα καθυστερήσει να παραδώσει, δεν έχει καν προχωρήσει στην υπογραφή του συμφωνητικού με το Δήμο Καλαμάτας, χωρίς όμως να παραιτείται υπέρ του δεύτερου μειοδότη.
Τέλος, υπάρχει και η κατασκευή του 8ου Δημοτικού Σχολείου που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ, στο οποίο όμως ο εργολάβος συνεχίζει τις εργασίες χωρίς προβλήματα.
Όλα αυτά οφείλονται στην διακοπή χρηματοδότησης από την Πολιτεία, με ορατό τον κίνδυνο να κληθεί ο δήμος να επωμιστεί το κόστος, σε περίπτωση προσφυγής των εργολάβων στη δικαιοσύνη.
Προφανώς και το πρόβλημα αυτό δεν αφορά επιλεκτικά το Δήμο Καλαμάτας, αλλά όλους τους Δήμους της χώρας που εκτελούνται έργα χρηματοδοτούμενα από το ΕΣΠΑ.
Διαμαρτυρία της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ)
Ανάλογο πρόβλημα αντιμετωπίζουν αρκετοί Δήμοι της χώρας. Η ΚΕΔΕ απέστειλε επιστολή προς όλους τους δήμους της χώρας, ζητώντας στοιχεία αναφορικά με το πλήθος και τον προϋπολογισμό των έργων για τα οποία οι εργοληπτικές εταιρίες έχουν προχωρήσει σε διακοπή εργασιών.
Σύμφωνα με τα επεξεργασμένα, έως σήμερα, στοιχεία από την έρευνα της ΚΕΔΕ, τα αποτελέσματα κρίνονται εξόχως ανησυχητικά, καθότι για 113 δήμους (δηλ. το 1/3 των δήμων της χώρας), υπάρχουν τα 387 έργα συνολικού συμβασιοποιημένου προϋπολογισμού περί τα 600 εκατ. ευρώ για τα οποία έχει γίνει διακοπή εργασιών.
Συνεπώς, για το σύνολο των δήμων το συνολικό ποσό των συμβάσεων για τις οποίες οι εργοληπτικές εταιρίες έχουν προχωρήσει σε διακοπή εργασιών εκτιμάται περί το 1,2 δισ. ευρώ.
Για το συγκεκριμένο θέμα ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γιώργος Πατούλης απέστειλε επιστολή στον υπουργό Οικονομίας, Γιώργο Σταθάκη, με την οποία προειδοποιεί για το ενδεχόμενο διακοπής των εργασιών σε συμβασιοποιημένα έργα σε δήμους όλης της χώρας, χρηματοδοτούμενα από το ΕΣΠΑ, και τον κίνδυνο να κληθούν οι δήμοι να επωμιστούν το κόστος.
Ο κ. Πατούλης επισημαίνει την υποχρηματοδότηση των υλοποιούμενων έργων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), με αποτέλεσμα την ύπαρξη διακοπής εργασιών για το μεγαλύτερο μέρος των εκτελούμενων έργων των Δήμων και την παράταση της περιόδου επιλεξιμότητας του ΕΣΠΑ 2007-13 μέχρι την 31-12-2016, ως άμεση και φυσική συνέπεια του συγκεκριμένου προβλήματος.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΚΕΔΕ, καθίσταται σαφές ότι το ζήτημα της έγκαιρης πληρωμής των εταιριών για τα υλοποιούμενα έργα του ΕΣΠΑ 2007-13, λόγω της μη χρηματοδότησης από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, μεταφέρεται προς τους Δήμους, με τη δημιουργία τεράστιων ευθυνών για τις δημοτικές αρχές (δημοσιονομικές, ποινικές, πειθαρχικές κ.λπ.) από την πιθανή ματαίωση των έργων, αλλά και την υποχρέωση επιστροφής των χρημάτων που μέχρι σήμερα έχουν καταβληθεί για την χρηματοδότησή τους.
Στην επιστολή επισημαίνεται ακόμα:
«Η σχετική κατάσταση τείνει να καταστεί μη διαχειρίσιμη, καθότι πλέον οι εργοληπτικές εταιρίες κινούν τις διαδικασίες της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 1418/84, απαιτώντας από τους δήμους την καταβολή της συνολικής ζημίας, που έχουν υποστεί λόγω της διακοπής των εργασιών.
Λαμβάνοντας υπόψη τη δεδομένη χρονική στιγμή που βρισκόμαστε (5 μήνες πριν τη λήξη της περιόδου επιλεξιμότητας) καθώς και την κρισιμότητα και τον κατεπείγοντα χαρακτήρα των προβλημάτων αυτών, σας ζητώ να αναλάβετε, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων σας, τις κατάλληλες πρωτοβουλίες για τη διευθέτησή τους».
Τέλος, ο κ. Πατούλης αναφέρει ότι η τοπική αυτοδιοίκηση είναι διαθέσιμη να αναλάβει νέες πρωτοβουλίες, για την επίλυση του προβλήματος, σχεδιάζοντας επαφές με την αρμόδια Επίτροπο για το ΕΣΠΑ Κ. Κρετού, με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, καθώς και παράλληλη ενημέρωση των μελών της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Περιφερειών καθώς και των αντίστοιχων ΚΕΔΕ άλλων ευρωπαϊκών χωρών, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό μέτωπο υποστήριξης του ελληνικού αιτήματος.
