Για πρώτη φορά θα παρουσιαστούν από την ανασκαφική ομάδα της Πύλου, τα νέα συναρπαστικά ευρήματα από τον τάφο του Γρύπα Πολεμιστή, στην Παρασκευή 7 Απριλίου, στις 7 το απόγευμα, στο “Cotsen Hall” (οδός Αναπήρων Πολέμου 9 – Κολωνάκι), στην Αθήνα.
Ομιλητές θα είναι οι αρχαιολόγοι Σάρον Στόκερ και Τζακ Ντέιβις και η διευθύντρια της American School of Classical Studies at Athens, Bonna D. Wescoat.
Όσοι επιθυμούν μπορούν να παρακολουθήσουν ζωντανά την εκδήλωση, ή διαδικτυακά μέσω ΥouTube https://www.ascsa.edu.gr/…/athens-open-meeting-2023…
Ο “Γρύπας Πολεμιστής” και οι ανακαλύψεις της Πύλου
Το Μάιο του 2015, στην Πύλο, αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τον τάφο ενός άνδρα, τον οπoίο ονόμασαν «Γρύπα πολεμιστή». Ο τάφος, γεμάτο με κτερίσματα, προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για τις απαρχές του Μυκηναϊκού πολιτισμού του οποίου οι ήρωες πολέμησαν στην Τροία. Η περιοχή έχει ανασκαφεί ενδελεχώς τον 20ο αιώνα, γι’ αυτό και πολλοί δεν περίμεναν ιδιαίτερα ευρήματα από τη συγκεκριμένη έρευνα. Απέδωσε όμως αυτόν τον άθικτο τάφο και οι αρχαιολόγοι εξεπλάγησαν ευχάριστα.
Tην άνοιξη του 2015, το Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι (ξαν)άρχισε το πρόγραμμα του στην Πύλο, υπό τη διεύθυνση των καθηγητών Σάρον Στόκερ και Τζακ Ντέιβις. Επικεντρώθηκαν σε ένα ελαιώνα βορειο-ανατολικά του Παλατιού του Νέστορα και επικράτησε ενθουσιασμός όταν ελάχιστα κάτω από την επιφάνεια, ανακαλύφθηκαν ίχνη τοιχοποιϊας. Ήταν τμήματα ενός οκταγωνικού κτίσματος, περίπου 2,5 μέτρων που αναγνωρίστηκε ως τάφος κατασκευασμένος με τη μέθοδο που χρησιμοποιούνταν στην πρώιμη Μυκηναϊκή Εποχή.
Προς μεγάλη έκπληξη της ομάδας, ο τάφος ήταν άθικτος, καλυμμένος από μία σπασμένη πλάκα που πιθανότατα κατέρρευσε λόγω σεισμού και περιείχε ανθρώπινα λείψανα και κτερίσματα όπως όπλα, αγγεία και κοσμήματα. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά ήταν ένα δισκίο από ελεφαντοστό διακοσμημένο με ένα γρύπα, που έδωσε και το όνομα στον ένοικό του. Η είσοδος είχε κλείσει σταδιακά από χώμα και αυτό προστάτευσε τον τάφο για χιλιετίες.
Αφού αφαιρέθηκε η πλάκα που είχε γκρεμιστεί, η ομάδα βρήκε κτερίσματα πέρα πάσης προσδοκίας. Πολυάριθμα χάλκινα όπλα ήταν στο πλάι του πολεμιστή: ένα μαχαίρι, ένα ξίφος, τα απομεινάρια μιας πανοπλίας, ένα κράνος από χαυλιόδοντες αγριογούρουνου και μία σπάθα ενός μέτρου με επιχρυσωμένη λαβή.
Αν και η διερεύνηση του τάφου και των ευρημάτων έχει μέλλον, οι αρχικές αναλύσεις έδειξαν ότι ο «Γρύπας πολεμιστής» ήταν ένας άντρας περίπου 30 ετών με ύψος από 1,5 ως 1,8 μέτρα. Δεν ήταν δυνατό να διευκρινιστεί η αιτία του θανάτου. Το σώμα, τυλιγμένο σ’ ένα σάβανο ήταν τοποθετημένο σε μία ξύλινη σαρκοφάγο. Η ταφή αποδεικνύει ότι, αντίθετα με τις περιγραφές στα ομηρικά έπη, η συνήθης πρακτική δεν ήταν η αποτέφρωση σε πυρά.
Στην προσπάθεια να χρονολογηθούν τα ευρήματα δεν μπορούσαν να βασιστούν σε κεραμικά που συνήθως βοηθούν. Όμως, η ανάλυση του χώματος γύρω από τον τάφο επιβεβαίωσε την αρχική εκτίμηση, αρχές της ύστερης Μυκηναϊκής περιόδου και παλαιότερο από το Παλάτι του Νέστορα., γύρω στο 1500 με 1450 πΧ. Συλλέχθηκαν περίπου 1400 αντικείμενα και πολλά συντηρήθηκαν και εκτίθενται στο κοντινό Αρχαιολογικό Μουσείο Χώρας Τριφυλίας. Εκατοντάδες ημιπολύτιμοι λίθοι όπως αμέθυστος, ίασπις, ήλεκτρο, σάρδιος λίθος και αχάτης συλλέχθηκαν. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον ήταν ένα διακοσμημένο περιδέραιο που έχει σημάδια φθοράς και επισκευής της εποχής του. Επίσης, μία χάντρα από φαγεντιανή σε περιδέραιο Αιγυπτιακής κατασκευής που σύμφωνα με τους αρχαιολόγους απέσπασε με βία ο πολεμιστής-γρύπας από το λαιμό του αρχικού της ιδιοκτήτη και επιδιορθώθηκε πριν ταφεί με τον νεκρό Μυκηναίο. 6 ασημένιες κούπες και αρκετά χάλκινα αγγεία φαγητού, όπως και χτένες από ελεφαντοστό και ένας καθρέφτης.
Αυτά τα εξαιρετικά ευρήματα δεν είναι απλά όμορφα αλλά αποδεικνύουν και τις επαφές με ένα άλλο αρχαίο πολιτισμό του Αιγαίου, τους Μινωίτες. Πολλά απ’ αυτά προέρχονται από την Κρήτη, 160 χλμ νοτίως, η οποία άκμασε 5 αιώνες νωρίτερα και αποδεδειγμένα επηρέασε τους Μυκηναίους, ακόμη και στη γραφή. Στην Κρήτη χρησιμοποιούσαν τη Γραμμική Α που υπήρξε ο πρόγονος της Γραμμικής Β των Μυκηνών.
Ίσως το πιο εντυπωσιακό εύρημα είναι ένας σκαλισμένος λίθος, όχι μεγαλύτερος από 2,5 εκατοστά που απεικονίζει τη μάχη δύο πολεμιστών και χρειάστηκε ένα χρόνο να καθαριστεί και να συντηρηθεί. Toν ονόμασαν «αχάτη της μάχης» και είναι εξαιρετικής λεπτομέρειας, πιθανότατα κατασκευασμένος στην Κρήτη με επιρροές και από τους δύο πολιτισμούς.
Πηγή: History Magazine του National Geographic (4 Αυγούστου 2022)
