Του Γιάννη Θεοφιλόπουλου*
Χημικού Μηχανικού
Η Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων της Περιφέρειας Πελοποννήσου, ήταν για χρόνια “η καυτή πατάτα” στα χέρια Κυβερνήσεων, Νομαρχών, Δημάρχων, οι πολιτικές και οι άλλες σκοπιμότητες των οποίων την παρέπεμπαν στις καλένδες. Αποτέλεσμα όλης αυτής της κατάστασης ήταν οι προσωρινές λύσεις και οι πολυέξοδοι και ανεπιτυχείς πειραματισμοί να μη δίνουν λύσεις και να έχουν τεράστιο κόστος για δήμους και δημότες.
Μετά από χρόνια και χρόνια και αφού οι σχεδιασμοί εναλλάσσονταν όπως οι Περιφερειάρχες στην Πελοπόννησο, τον Ιούλιο του 2013 αναδείχθηκε ο προσωρινός ανάδοχος και αναμένεται η υπογραφή της σύμβασης.
Η μελέτη προβλέπει τρεις Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) και ισάριθμους Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ). Οι δύο από αυτές χωροταξικά βρίσκονται στις περιοχές της Μεσσηνίας (στην Καλλιρρόη) και της Λακωνίας. Η τρίτη, που πρόκειται να εγκατασταθεί στην Παλιόχουνη, και απέχει 39 χιλιόμετρα από την μονάδα της Καλλιρρόης, θα δέχεται τα απορρίμματα της Αρκαδίας, της Κορινθίας και της Αργολίδας, αφού, για κάποιες περιοχές, διανύσουν περισσότερα και από 160 χιλιόμετρα (Πορτοχέλι 160 χλμ., Ερμιόνη 156 χλμ., Κρανίδι 154 χλμ.)! Σε Κορινθία (Τενέα) και Αργολίδα (Νέα Κίο) θα υπάρχει μόνο από ένας Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων. Δηλαδή, οι δύο μονάδες που θα απέχουν μεταξύ τους 39 χιλιόμετρα θα επεξεργάζονται σχεδόν το σύνολο των απορριμμάτων της Περιφέρειας Πελοποννήσου, δηλαδή των 488.000 μονίμων κατοίκων της, από τους 578.000! Είναι λοιπόν κατανοητό ότι το κόστος μεταφοράς θα είναι αυξημένο διότι τα απορρίμματα θα πηγαίνουν “βόλτα”, διασχίζοντας όλη την Πελοπόννησο!
Αυτά σχεδιάζονται για την Περιφέρεια Πελοποννήσου, όταν στην Ευρώπη, μετά από εμπειρία 10ετιών στη διαχείριση αστικών απορριμμάτων, δίνουν κατεύθυνση μέσω των Κοινοτικών Οδηγιών, ότι ο βέλτιστος τρόπος διαχείρισης πρέπει να ακολουθεί τις ακόλουθες αρχές: Της μείωσης του όγκου των απορριμμάτων, της ανακύκλωσης και της διαλογής στην πηγή. Σε δεύτερη φάση τη διαχείριση των απορριμμάτων πρέπει να τη χαρακτηρίζουν η αρχή της εγγύτητας και η μέθοδος της κομποστοποίησης.
Με άξονα αυτές τις αρχές και δεδομένων των Κοινοτικών Οδηγιών για μείωση των αστικών απορριμμάτων έως 50% με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, σε μια εκτεταμένη, αλλά και αραιοκατοικημένη περιφέρεια με μικρές πόλεις, όπως η Πελοπόννησος, η βέλτιστη διαχείριση των αστικών απορριμμάτων επιτυγχάνεται με μικρές, κατά τόπους, μονάδες κομποστοποίησης. Ιδιαίτερο βάρος θα πρέπει να δίδεται στη δραστική μείωση της παραγόμενης ποσότητας των απορριμμάτων έως και της εξάλειψής τους στους οικισμούς (π.χ. οικιακή κομποστοποίηση κ.λ.π.), όπως στην εντατικοποίηση της ανακύκλωσης και στη διαλογής στην πηγή.
Η δημιουργία 3 μεγάλων Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, σε καμία περίπτωση δεν υπηρετεί τους στόχους των προαναφερόμενων Κοινοτικών Οδηγιών, διότι όχι μόνο δεν ενθαρρύνει τη μείωση των απορριμμάτων, αλλά αντιθέτως δεσμεύει τους δημότες με συγκεκριμένες ποσότητες (200.000 τόνους συνολικά ετησίως) που πρέπει να διαχειριστούν οι ΜΕΑ για τη βιωσιμότητά τους, οπότε, δεν μπορεί να επιτευχθεί η μείωση του όγκου των απορριμμάτων και η ανακύκλωση. Θα έχουμε λοιπόν δεσμευθεί να πληρώνουμε 3 εργοστάσια για 28 χρόνια με συγκεκριμένες ποσότητες, τη στιγμή που θα πρέπει -αφού έχουμε και τη δυνατότητα- σε 10 χρόνια να έχουμε μειώσει τα απορρίμματα κατά 50% και να ωφεληθούμε περιβαλλοντικά και οικονομικά. Η εγκατάσταση λοιπόν μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων μεγάλης δυναμικότητας, δεν εξυπηρετεί αυτούς τους στόχους και “φορτώνει” τους δημότες με υψηλό οικονομικό βάρος.
Και μέσα σε όλα αυτά, δήμαρχοι χωρίς καμία τεχνολογική και περιβαλλοντική παιδεία έχουν δαιμονοποιήσει τη διαχείριση των απορριμμάτων και με άστοχες κινήσεις οδηγούν τους δημότες σε παραλήρημα, ώστε οποιαδήποτε ορθολογική λύση του προβλήματος να μην γίνεται αποδεκτή.
*Ο Γιάννης Θεοφιλόπουλος είναι Δημοτικός Σύμβουλος Καλαμάτας και έχει εκλεγεί με το συνδυασμό «Ανοιχτή πόλη-Ενεργοί Πολίτες»
- Το άρθρο είχε δημοσιευθεί στις 13 Μαΐου του 2014 και επιλέχτηκε να αναδημοσιευτεί επειδή ο συντάκτης του φαίνεται να δικαιώνεται μετά τη στάση που τήρησε ο Υπουργός Αναπληρωτής Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και τις πρόσφατες τοποθετήσεις του στην Τρίπολη και Καλαμάτα. Μάλιστα, ο κ. Τσιρώνης επισήμανε στην Καλαμάτα ότι το σχέδιο της Περιφέρειας πάσχει και σε ότι αφορά τη χωροθέτηση των μονάδων επεξεργασίας, λέγοντας πως η σχεδιαζόμενη μονάδα της Παλιόχουνης, δεν πληροί το κριτήριο της κεντροβαρικότητας.
