Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗ*
Το σκηνικό της έντασης που έχει στηθεί από την Τουρκία νότια του Καστελόριζου τα τελευταία εικοσιτετράωρα ξυπνά μνήμες της βραδιάς των Ιμίων. Τότε που η χώρα χωρίς κόκκινες γραμμές και με άτολμη και ενδοτική πολιτική ηγεσία οδηγήθηκε σε διπλωματική και στρατιωτική ήττα. Τότε που σκοτώθηκαν τρεις νέοι άνθρωποι που υπηρετούσαν στις ένοπλες δυνάμεις και η Τουρκία πέτυχε να γκριζάρει την περιοχή η οποία από τότε παραμένει έτσι. Το ευχαριστώ στους Αμερικανούς που ακούστηκε από τα χείλη του Έλληνα πρωθυπουργού κ. Σημίτη εκείνο το βράδυ ολοκλήρωσε την ταπείνωση που ένιωσε ο ελληνικός λαός.
Ο προκλητικός τρόπος που κινείται το Oruc Reis στη νοτιοανατολική Μεσόγειο και η χλιαρή αντιμετώπισης του, δημιουργεί μόνο αρνητικές σκέψεις. Το τουρκικό ερευνητικό σκάφος μπαινοβγαίνει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα με ποντισμένα καλώδια ανενόχλητο. Οι δικαιολογίες ότι βρίσκεται στο άκρο της είναι αστείες. Όπως και αντίδραση του ελληνικού ναυτικού που το καλεί κάθε λίγο και λιγάκι να αποχωρήσει. Επιπλέον, γελοίο ακούγεται το επιχείρημα ότι ο θόρυβος που κάνουν τα πολεμικά πλοία εμποδίζει τις έρευνες του. Προκύπτει πραγματικά ένα μεγάλο ερώτημα: Υπάρχουν κόκκινες γραμμές; Αν ναι ποιες είναι αυτές; Από επίσημα χείλη τονίζονταν πως αν τολμήσει να εισέλθει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα θα αντιμετωπιστεί με αποφασιστικό τρόπο. Φαίνεται ότι μάλλον οι κόκκινες γραμμές έπεσαν και συνεχώς μετατοπίζονται. Αυτή, όμως, η υποχωρητικότητα δεν πρόκειται να οδηγήσει παρά σε μια ακόμη ήττα.
Μια ήττα που θα έχει θύμα αυτή τη φορά το Καστελόριζο. Δεν είναι τυχαίο ότι στη συμφωνία που έγινε με την Αίγυπτο δε συμπεριλαμβάνεται. Ούτε είναι σύμπτωση πως εδώ και καιρό διάφοροι παίζοντας τον ρόλο του πολιτικού λαγού μιλούν για απομακρυσμένο νησί, σαν να μην είναι το Καστελόριζο Ελλάδα, για μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις της χώρας μας για πιθανότητα να χάσουμε την ΑΟΖ του νησιού αυτού, αν καταφύγουμε στη Χάγη κ.α. Με δυο λόγια χρησιμοποιούν το Καστελόριζο σαν διαπραγματευτικό χαρτί για μια πιθανή υποχώρηση της Τουρκίας στο τουρκολιβυκό μνημόνιο και μας προετοιμάζουν για την πιθανότητα ενός ακόμη διπλωματικού χαστουκιού.
Αυτό φάνηκε καθαρά και από τις άνευρες και ανεμικές αντιδράσεις της Ευρώπης και της Αμερικής. Αμφισβητούμενη περιοχή χαρακτηρίστηκε η ΑΟΖ νότια του νησιού από τις ΗΠΑ και σε συνετό διάλογο προτρέπει η Γερμανία και νίπτει τάς χείρας. Οι διπλωματικές παρεμβάσεις έχουν ένα στόχο: να σύρουν την Ελλάδα σε έναν διάλογο με ανοιχτή ατζέντα πάνω, αν όχι σε όλα, στα περισσότερα και σοβαρότερα θέματα που θέτει η Τουρκία. Η ελληνική κυβέρνηση θα υποχωρήσει ή θα επιμείνει στην γραμμή ότι το μόνο πρόβλημα για το οποίο μπορεί να συζητήσουμε είναι το θέμα της υφαλοκρηπίδας; Θα ακολουθήσει τη γραμμή ότι τα νησιά έχουν δική τους ΑΟΖ ή θα δεχτεί τη μειωμένη επήρεια νησιών, όπως το Καστελόριζο; Η χώρα θα δείξει αποφασιστικότητα τόσο σε διπλωματικό όσο και σε στρατιωτικό πεδίο, αν χρειαστεί, ή έχει αναλάβει άλλες δεσμεύσεις μετά τη μεσολάβηση και τις παραινέσεις της Γερμανίας, της Αμερικής και άλλων χωρών, οι οποίες έχουν συμφέροντα από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων που βρίσκονται στη νοτιοανατολική Μεσόγειο; Θα ισχύσει επιτέλους το διεθνές δίκαιο ή για μια ακόμη φορά θα θυσιαστεί στο βωμό των οικονομικών και πολιτικών σκοπιμοτήτων;
Η Τουρκία βγάζοντας το ερευνητικό της σκάφος στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και ποντίζοντας καλώδια έκανε για μια ακόμη φορά επίδειξη δύναμης και αμφισβήτησε εμπράκτως τα δικαιώματα μας στην περιοχή. Η κυβερνητική ρητορική για την αποφασιστικότητα της ελληνικής πλευράς δίνει και παίρνει, στην ουσία, όμως, δε γίνεται τίποτα. Οι Τούρκοι έχουν προαναγγείλει έρευνες και νότια της Καρπάθου σε λίγο καιρό αμφισβητώντας ευθέως και το ελληνοαιγυπτιακό σύμφωνο για τις ΑΟΖ. Αν συμβεί αυτό, η κυβέρνηση έχει, ίσως, μια τελευταία ευκαιρία, γιατί μέχρι τώρα δεν το έχει κάνει, να αποδείξει πώς εννοεί στην πράξη την αποφασιστικότητα. Διαφορετικά η ήττα στο Καστελόριζο και αλλού θα είναι ασήκωτη για τον ελληνικό λαό, ο οποίος νιώθει ήδη την περηφάνια του βαρύτατα τραυματισμένη.
* Ο Γιάννης Ανδρουλιδάκης είναι εκπαιδευτικός στο 1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας
