ΧΩΡΙΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΙ ΣΥΚΟΦΑΝΤΕΙ ΤΟΝ «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ»
Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΛΕΥΡΑ*
Αναμφίβολα ο «Καλλικρατικός θεσμός» υπήρξε μια σημαντική μεταρρύθμιση, μια βαθιά τομή στα Αυτοδιοικητικά δεδομένα. Ενίσχυσε τη διαφάνεια και τη δημοκρατική λειτουργία των Δήμων και των Περιφερειών και έδωσε θετικά αποτελέσματα στη λειτουργία των θεσμών.
Αποτέλεσε μάλιστα τη βάση για την Αυτοδιοίκηση με λόγο και ρόλο, με αρμοδιότητες και πόρους, βασικό πυλώνα για την ανασυγκρότηση της χώρας, την κοινωνική συνοχή και τη διεύρυνση της δημοκρατίας.
Όμως κατά την εφαρμογή του αναδείχθηκαν αδυναμίες και παραλείψεις.
Αυτές τις διαπιστώσεις που κατεγράφησαν, πρέπει να διορθωθούν με ένα κύμα αλλαγών και μεταρρυθμίσεων, για μία νέα ειρηνική επανάσταση στο χώρο.
Για ένα σύγχρονο επιτελικό κράτος, ευέλικτο και αποτελεσματικό, με αποκεντρωμένες δομές και υπηρεσίες δίπλα στο πολίτη, με λιγότερο κράτος και περισσότερη δημοκρατία.
Κατά συνέπεια ο ρόλος της Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης καθίσταται καταλυτικός. Παράλληλα η προσαρμογή του διοικητικού και αυτοδιοικητικού συστήματος στα Ευρωπαϊκά δεδομένα επιβάλλει:
- Τη γενναία αποκέντρωση της διακυβέρνησης
- Τη ριζική αλλαγή στο κράτος και την ανάληψη των τοπικών υποθέσεων από το Δήμο
- Την καθοριστική συμβολή της Περιφέρειας στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του αναπτυξιακού προγράμματος, με στόχο την μετάβαση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση.
Γιατί δεν μπορεί να υπάρξει νέα ανάπτυξη στη χώρα, αν στην καρδιά των αλλαγών δεν βρεθεί η Ελλάδα των Περιφερειών.
Γιατί μόνο στην Περιφέρεια είναι δυνατόν να γίνει πραγματική ανασυγκρότηση του παραγωγικού αναπτυξιακού προτύπου.
Γιατί μόνο στο Δήμο μπορεί να σχεδιασθεί η κινητοποίηση όλων των παραγωγικών δυνάμεων του τόπου.
Γιατί μόνο στην Αυτοδιοίκηση μπορεί να οργανωθεί μια μεταρρύθμιση του κοινωνικού κράτους.
Άλλωστε εδώ είναι ο χώρος που μπορεί να δημιουργήσει, να συνθέσει, να αναπτύξει τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα και να συνδέσει με τον αγροδιατροφικό τομέα, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και τον τουρισμό.
Είναι επιτέλους καιρός να ενισχυθεί η δημοκρατική λειτουργία των Δήμων και των Περιφερειών σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις, όπως η εμπέδωση της διαφάνειας, της λογοδοσίας, του πολιτικού και κοινωνικού δημοκρατικού ελέγχου και της συμμετοχής των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων.
Το Συμβούλιο να μετατραπεί σε ένα βουλευόμενο σώμα που θα έχει το χρόνο να χαράσσει τις προγραμματικές κατευθύνσεις, να θέτει κανόνες, να ελέγχει πολιτικά την Εκτελεστική Επιτροπή εμπεδώνοντας την λογοδοσία, τη διαφάνεια και τη χρηστή διακυβέρνηση στο Δήμο και στην Περιφέρεια.
Αυτό το Συμβούλιο, μπορεί πράγματι να είναι πιο πλουραλιστικό, πιο συμμετοχικό και συνεπώς με περισσότερη αναλογική εκπροσώπηση, γιατί έχει πλέον έναν άλλο συμμετοχικό ρόλο, σε σχέση με το σημερινό σύστημα διακυβέρνησης.
Από αυτήν την έννοια η εφαρμογή συστήματος απλής αναλογικής μόνο εάν συνδυαστεί με τον νέο επιμερισμό των ρόλων στο σύστημα διακυβέρνησης, μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά ενισχύοντας ταυτόχρονα την δημοκρατική νομιμοποίηση και την σταθερή διακυβέρνηση.
Διαφορετικά εάν παραμείνει το ισχύον καθεστώς του Συμβουλίου ως διοικητικού οργάνου, η απλή αναλογική ενδέχεται να επαυξήσει τα προβλήματα συνοχής και εύρυθμης λειτουργίας σε βάρος της αποτελεσματικότητας και της τοπικής δημοκρατίας.
Η αλλαγή στην Αυτοδιοίκησης έχει περιεχόμενο και στόχο όταν σημαίνει αλλαγή στο κράτος, κατάργηση του κεντροτισμού, πολυεπίπεδη Δημοκρατική Διακυβέρνηση με Επιτελικό Κράτος, Δήμους και Περιφέρειες με εξουσία εγγύτερα στους πολίτες και την τοπική κοινωνία με γόνιμη και αποτελεσματική συμμετοχή.
Σε αυτό τον προοδευτικό δρόμο με τολμηρή Αποκέντρωση και ισχυρή Αυτοδιοίκηση δεν συναντάται δυστυχώς ο «Κλεισθένης», με την πρόταση του Υπουργού Εσωτερικών.
* Επικεφαλής της Παράταξης «Δημοκρατική Πελοποννησιακή Συνεργασία – Πράξη Ανάπτυξης»- Περιφερειακός Σύμβουλος – πρ. Αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Μεσσηνίας
