Η σοβαρότητα της κατάστασης που βιώνουμε με τον κορoνoϊό, απαιτεί να σκεφτούμε σοβαρά την αναγκαιότητα της σοσιαλιστικής προοπτικής
Ναι, μιλάμε ανοιχτά για την κοινωνία του μέλλοντος, τον σοσιαλισμό-κομμουνισμό. Εκεί που τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής είναι κοινωνικοποιημένα, η εργατική δύναμη, τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνικής είναι στη διάθεση της εργατικής εξουσίας, του κεντρικού επιστημονικού σχεδιασμού. Εκεί που η αναλογική ανάπτυξη όλων των κλάδων της οικονομίας, έχει ως βασικό στόχο την κάλυψη των ολοένα διευρυνόμενων λαϊκών αναγκών. Δεν μιλάμε για το νεοφιλελεύθερο μοντέλο της «αυτορρύθμισης» της καπιταλιστικής αγοράς με το κράτος τροχονόμο της ροής των κεφαλαίων, ούτε για τη δήθεν «αειφόρο-πράσινη» καπιταλιστική ανάπτυξη και τα διάφορα σοσιαλδημοκρατικά μοντέλα όπου το κράτος θα συμμετέχει ως παίκτης-επενδυτής στον διεθνή ανταγωνισμό. Γιατί η όποια εκδοχή του καπιταλισμού, έδειξε για ακόμα μια φορά μπροστά και στην πανδημία του κορονοϊού τα όριά της και το πόσο επικίνδυνος είναι για την ίδια την επιβίωση του λαού.
Γιατί στο Σοσιαλισμό, η αξιοποίηση των επιτευγμάτων της επιστήμης δεν θα επέτρεπε να παίζει κανένας τσαρλατάνος με την υγεία του κόσμου πουλώντας «νερό του Καματερού», ούτε θα χανόταν χρόνος σε διαπραγματεύσεις με την επίσημη Εκκλησία για το αν υπάρχει κίνδυνος από την μαζική τέλεση θρησκευτικών τελετών ή το αν η διαδικασία της Θείας Κοινωνίας ενέχει κινδύνους για τη δημόσια υγεία, αλλά θα λαμβάνονταν άμεσα και καθολικά μέτρα προστασίας στην περίπτωση κινδύνου πανδημίας.
Γιατί στο Σοσιαλισμό, η ιατροβιολογική έρευνα και η παραγωγή εμβολίων και φαρμάκων, με πλήρη και αποκλειστική στήριξη από το εργατικό κράτος, θα ήταν προσανατολισμένη στην πρόληψη και την κάλυψη του συνόλου του πληθυσμού από λοιμώδεις και όχι μόνο ασθένειες, δεν θα αποτελούσε πεδίο επιλεκτικής έρευνας με βάση το κέρδος, ούτε θα καθυστερούσε σε κρίσιμες επιδημιολογικά περιόδους μέχρι να επικρατήσει κάποιο μονοπώλιο του κλάδου και να «πάρει τη δουλειά».
Γιατί στο Σοσιαλισμό θα υπήρχαν επαρκείς κλίνες, ΜΕΘ, υγειονομικό προσωπικό, πρωτοβάθμιο σύστημα υγείας, νοσοκομεία, που να καλύπτουν σε μόνιμη βάση τις ανάγκες, και να μπορούν να αντέξουν μια πιθανή πανδημία. Και όχι όπως σήμερα στον καπιταλισμό που ο τομέας της υγείας θεωρείται κόστος για το κράτος και πεδίο κερδοφορίας για τους μεγαλοεπενδυτές του κλάδου, καθιστώντας τις υπηρεσίες υγείας ακριβό εμπόρευμα για το λαό, έτσι που να μένει στο έλεος της «φυσικής επιλογής». Σήμερα που το αστικό κράτος, ούτε καν την αναγκαία άμεση επίταξη των ιδιωτικών κλινικών, νοσοκομείων και γιατρών δεν αποτολμά, μην και βλάψει τα κέρδη τους.
Γιατί στο Σοσιαλισμό, η επάρκεια σε αναλώσιμα στον τομέα υγείας δεν θα καθοριζόταν από το ασανσέρ των τιμών και την κατάσταση των ιδιωτικών εταιριών στο έδαφος του διεθνούς ανταγωνισμού. Γιατί τα επιτεύγματα της τεχνικής, όπως π.χ. η φθηνή, εύκολη και γρήγορη 3-d εκτύπωση βαλβίδων για τις μάσκες οξυγόνου που απαιτούνται σε περιόδους σαν αυτή που διανύουμε, θα παράγονταν άμεσα, και δεν θα έμπαινε στη μέση ο πόλεμος μεταξύ των εταιριών που θησαύριζαν ως τώρα με τον ακριβό τρόπο παραγωγής και αυτών που φιλοδοξούν να μπουν στο παιχνίδι με τη νέα τεχνολογία.
Γιατί στο Σοσιαλισμό, αυτοί οι εργαζόμενοι που τραβάνε κουπί σε τέτοιες δύσκολες ώρες, όπως οι υγειονομικοί, οι υπάλληλοι στα supermarket, κ.α., θα εφοδιάζονταν με τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης, θα υποστηρίζονταν με κατάλληλα ωράρια και άδειες, θα εξετάζονταν σε τακτά χρονικά διαστήματα, όπως και όλος ο πληθυσμός φυσικά, για το αν νοσούν από το μικρόβιο που προκάλεσε την πανδημία. Και σε περίπτωση που θα έπρεπε κάποιοι νοσούντες να μείνουν στο σπίτι για λόγους προστασίας των υπολοίπων, θα έχαιραν πλήρους και δωρεάν κάλυψης στη σίτιση και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αυτών και των οικογενειών τους.
Γιατί στο Σοσιαλισμό, δεν θα υπήρχαν όπως σήμερα, μονοπώλια που θεωρούν «ευκαιρία» την πανδημία του κορονοϊού για να επωφεληθούν, πετώντας στο δρόμο εποχιακό προσωπικό λόγω «αναδουλειάς» όπως στον τουρισμό και τη ναυτιλία. Που ξεχειλώνοντας ωράρια και συμβάσεις εργασίας, εισάγουν την εκ περιτροπής εργασία, την τηλεεργασία ως μέσα για διευθέτηση του χρόνου εργασίας, ένα πάγιο άλλωστε αίτημα του ΣΕΒ για μεγαλύτερη παραγωγικότητα και κερδοφορία, ενώ ταυτόχρονα αξιώνουν εκ νέου ζεστό χρήμα από τα ματωμένα πλεονάσματα που χτίστηκαν στις πλάτες του λαού, με το πρόσχημα να «αντέξουν» στις «δύσκολες» συνθήκες. Τίποτε από αυτά τα αντιλαϊκά μέτρα δεν θα παίρνονταν, γιατί ο λαός θα ήταν πραγματικά αφέντης του πλούτου παράγει.
Γιατί στο Σοσιαλισμό, θα είχε ο καθένας από εμάς πρόσβαση σε σύγχρονα δίκτυα πληροφοριών και υπολογιστικές μηχανές, ώστε οι μαθητές του ενιαίου 12χρονου σχολείου, οι σπουδαστές της τεχνικοεπαγγελματικής και ανώτατης εκπαίδευσης, οι δάσκαλοι όλων των βαθμίδων, θα μπορούσαν ισότιμα και σε ιδιαίτερες συνθήκες όπως αυτές της πανδημίας, να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες σύγχρονης και ασύγχρονης τηλεεκπαίδευσης. Μιας διαδικασίας φυσικά που μόνο παροδικό και επικουρικό ρόλο θα είχε, καθώς τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει την δια ζώσης αλληλεπίδραση και εκπαίδευση, να αντικαταστήσει το περιεχόμενο που θα έπρεπε να έχει μια πραγματικά λαϊκή απελευθερωτική Παιδεία. Και δεν θα αποτελούσε, όπως στον καπιταλισμό, ευκαιρία για το κράτος να γενικεύσει την τηλεεκπείδευση, ώστε να εξασφαλίσει μεσοπρόθεσμα προσωπικό, αλλά και να υποβαθμίσει την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία σε αυτή των απλών έτοιμων μεθόδων μάθησης κατακερματισμένων γνώσεων που θα προσφέρονται έναντι αντιτίμου από τους πάσης φύσεως εμπόρους του κλάδου.
Γιατί στο Σοσιαλισμό, η ανθρώπινη ζωή θα ήταν πραγματικά πάνω απ’ όλα. Κανένας δεν θα τολμούσε ούτε καν να σκεφτεί, όπως στην Ευρώπη των μονοπωλίων, ότι ο πληθυσμός είναι γερασμένος, άρα βαρίδι για το σύστημα περίθαλψης και υγείας, και άρα ότι ή πρέπει να δουλεύουμε μέχρι τα βαθιά γεράματα ή ότι κάτι πρέπει να «βολέψει» στη μείωση των συνταξιούχων… Γιατί η τεράστια έκρηξη της παραγωγικότητα της απελευθερωμένης εργασίας με την είσοδο των τελειότερων επιτευγμάτων της νέας τεχνολογίας, θα μπορούσε να καλύψει ποιοτικότερη ζωή για όλους, στήριξη της μητρότητας, της κοινωνικής ανατροφής των παιδιών, της παροχής υπηρεσιών σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας που έχουν σταματήσει να εργάζονται.
Η προσπάθεια οικοδόμησης σοσιαλιστικών κοινωνιών τον περασμένο αιώνα, άφησαν τεράστιες παρακαταθήκες στις λαϊκές κατακτήσεις. Παρακαταθήκες, π.χ. στην υγεία, που παρά τις ανατροπές, εξακολουθούν να αποδίδουν καρπούς σε αυτές τις χώρες. Στη Σοβιετική Ένωση που αποτελεί το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα σοσιαλιστικής οικοδόμησης, με την τεχνογνωσία του τότε, είχαν λυθεί ζητήματα που παραμένουν άλυτα ακόμα και σήμερα στον καπιταλισμό για τους περισσότερους. Σταθμοί υγειονομικού ενδιαφέροντος και εγκαταστάσεις καθαρισμού στους χώρους δουλειάς, ακόμα και στα πλοία, κινητές μονάδες παροχής ιατρικών υπηρεσιών, μονάδες πρωτοβάθμιας περίθαλψης, κλίνες ανά κάτοικο περισσότερες και από τις πιο προηγμένες καπιταλιστικές χώρες σήμερα, καθολικός και δωρεάν εμβολιασμός και παροχή φαρμάκων, προληπτικές εξετάσεις, ένα μεγάλο αναλογικά με τον πληθυσμό υγειονομικό προσωπικό (τη δεκαετία του 1980 το ¼ του παγκόσμιου προσωπικού), ιατροβιολογικά ερευνητικά κέντρα, ο θεσμός του ατομικού και οικογενειακού ιατρού και πάνω απ’ όλα η πρόληψη. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Σοβιετική Ένωση το 1980 αντιστοιχούσαν 1.387 κλίνες ανά 10.000 κατοίκους, ενώ σήμερα στην Ε.Ε. είναι 521 κλίνες ανά 100.000 χιλιάδες κατοίκους.
Αν σκεφτούμε τις δυνατότητες που ανοίγονται σήμερα με την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνικής, αντιλαμβανόμαστε ότι η μόνη τροχοπέδη είναι ο ίδιος ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής που όλα τα εντάσσει στην επιδίωξη του κέρδους. Που δεν λογίζει την ανθρώπινη ζωή παρά μόνο ως προς το πώς θα εκμεταλλευτεί την εργατική δύναμη ως μέσο παραγωγής υπεραξίας. Γι’ αυτό και νοιάζεται για τους όρους αναπαραγωγής της, τόσο όσο του χρειάζεται. Η ανατροπή του είναι προϋπόθεση για να δει πραγματικά ο λαός μιαν άσπρη μέρα στο μέλλον.
Σήμερα λοιπόν, που η κυβέρνηση αξιώνει συναίνεση και σιγή ασυρμάτου μπροστά στον «πόλεμο» με την πανδημία του κορονοϊού, σήμερα που για να συγκαλυφθούν οι ευθύνες των αστικών κρατών και των πολιτικών που ακολούθησαν όλα αυτά τα χρόνια υπέρ των μονοπωλίων, τονίζεται η ατομική ευθύνη για τη διάδοση και τα αποτελέσματα του ιού, σήμερα που κατόπιν εορτής θυμήθηκαν το προσωπικό των νοσοκομείων ενώ πριν λοιδορούσαν τις επισημάνσεις τους που επαληθεύτηκαν, οι κομμουνιστές λέμε: Τηρούμε τα μέτρα προφύλαξης και μη διάδοσης του ιού, αλλά δεν κάνουμε βήμα πίσω από τα δικαιώματα και τις ανάγκες μας! Δυναμώνουμε τη φωνή κάτω από τις μάσκες, μαζί με τις ταξικές δυνάμεις στο εργατικό κίνημα, μαζί με τους μαχόμενους υγειονομικούς! Κανένας μόνος στα προβλήματα! Αλληλεγγύη και αγώνας για να παρθούν έστω και την ύστατη στιγμή τα αναγκαία μέτρα προστασίας του λαού στην εργασία, τους μισθούς, την εκπαίδευση και πάνω απ’ όλα την υγεία!
Δεν σταματάμε όμως και να λέμε στον λαό, ότι ο μόνος δρόμος για να απαλλαγεί από τα σοβαρά προβλήματα που βιώνει, όπως αυτήν την περίοδο, είναι η σύγκρουση και ρήξη με τη στρατηγική του κεφαλαίου. Είναι ο δρόμος της οικοδόμησης μιας άλλης κοινωνίας, σοσιαλιστικής.
Μερτίκας Παναγιώτης
Φυσικός – Εκπαιδευτικός στο ΓΕΛ
Αριστομένη Μεσσηνίας
Msc στη Φυσική Συμπυκνωμένης Ύλης και στη Θεωρητική Φυσική-Κοσμολογία
Μέλος του Δ.Σ του ΝΤ Μεσσηνίας της ΑΔΕΔΥ
Μέλος της Τ.Ε. Μεσσηνίας του ΚΚΕ