Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗ *
Οι τουρκικές προκλήσεις δεν έχουν σταματημό. Μετά το τουρκολιβυκό μνημόνιο, τις έρευνες στην ελληνική και κυπριακή υφαλοκρηπίδα, τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, τα σχέδια για τη γαλάζια πατρίδα και την αποστρατικοποίηση των νησιών της μεθορίου, ήρθε η ώρα της Αμμοχώστου. Με ένα κακόγουστο σόου, συνηθισμένο από την τουρκική και τουρκοκυπριακή πλευρά, άνοιξε το παραθαλάσσιο μέτωπο των Βαρωσίων και σε πρώτη ευκαιρία θα ακολουθήσει ο εποικισμός της ευρύτερης περιοχής. Η Τουρκία για πολλοστή φορά καταπατά το διεθνές δίκαιο και κουρελιάζει τα ψηφίσματα του ΟΗΕ.
Η ελληνική και η κυπριακή διπλωματία υπέστησαν μια ακόμη ήττα. Οι αντιδράσεις των συμμάχων σχεδόν ανύπαρκτες. Η ελληνική καταδίκη αναιμική. Η Κύπρος μοιάζει ανυπεράσπιστη. Χωρίς ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις, δίχως ουσιαστική βοήθεια από την Ελλάδα σε αυτές τις κρίσιμες ώρες. Το ενιαίο αμυντικό δόγμα Ελλάδας – Κύπρου είναι ανενεργό πολύ καιρό. Μάλλον, η ελληνική πλευρά προσανατολίζεται σε διαχωρισμό των τουρκικών προκλήσεων. Φαίνεται πως η κοινή στάση και αντιμετώπιση της τουρκικής ιταμότητας έχει εγκαταλειφθεί. Η κυβέρνηση θεωρεί ότι μπορεί να λύσει το ελληνοτουρκικό πρόβλημα έξω από το κυπριακό, το οποίο είναι βεβαίως διεθνές ζήτημα, αλλά επηρεάζει καθοριστικά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αυτή η διαφαινόμενη αλλαγή στην εξωτερική πολιτική φοβάμαι ότι θα οδηγήσει σε εξελίξεις άκρως αρνητικές για τα κυπριακά και ελληνικά συμφέροντα. Η Κύπρος αφήνεται μόνη, την ώρα που η Τουρκία δηλώνει ότι στόχος της είναι η δημιουργία δύο κρατών και δημιουργεί τετελεσμένα στα Βαρώσια για να ενσωματώσει μελλοντικά την περιοχή στο ψευδοκράτος.
Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα από την άρνηση της Ελλάδας να στηρίξει το βέτο που έθεσε η Κύπρος στη σύνοδο των ΥΠΕΞ της Ε.Ε., όταν μπλόκαρε τις κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας από τη στιγμή που δεν επιβλήθηκαν και στην Τουρκία. Επιπλέον, η ελληνική πλευρά διαπραγματεύτηκε με τη μεσολάβηση της Γερμανίας την αποχώρηση του Oruc Reis από την ελληνική υφαλοκρηπίδα χωρίς να ζητηθεί κάτι ανάλογο και για τις κυπριακές θάλασσες, όπου τα τουρκικά γεωτρύπανα συνεχίζουν τις έρευνες τους. Τέλος την ημέρα που άνοιξε η περιοχή των Βαρωσίων ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας συναντούσε τον Τούρκο ομόλογό του στην Μπρατισλάβα για να συζητήσουν την ημερομηνία έναρξης των διερευνητικών επαφών.
Σε καμιά περίπτωση, όμως, δεν επιτρέπεται να προετοιμάζεται διάλογος ανάμεσα στις δύο χώρες, όταν βρίσκεται σε εξέλιξη ο τρίτος Αττίλας. Η λογική του να γίνει πάση θυσία για να δείξει η χώρα καλό πρόσωπο στις ευρωπαϊκές αυλές θυσιάζοντας την έμπρακτη στήριξη και την αλληλεγγύη της στην Κύπρο θα οδηγήσει σε νέα και μεγαλύτερα αδιέξοδα. Συμφώνησε να μην υπάρξουν κυρώσεις κατά της Τουρκίας στην πρόσφατη σύνοδο των ηγετών της Ε.Ε. για να μην τορπιλιστεί ο διάλογος. Με χλιαρό τρόπο αντιδρά σε όσα συμβαίνουν στην πολύπαθη Κύπρο για να μην κακοκαρδίσει τον κ. Ερντογάν και τα τινάξει όλα στον αέρα. Αυτός ο δρόμος πού θα καταλήξει όμως;
Η ηττοπάθεια, όπως έχει φανεί, ανοίγει περισσότερο την όρεξη της Τουρκίας. Με πρόσχημα τον διάλογο και τη βοήθεια της Γερμανίας απέφυγε τις κυρώσεις. Για τον ίδιο λόγο θα καθυστερήσει την έναρξη των διερευνητικών επαφών, όσο γίνεται, με στόχο αυτές να ξεκινήσουν μετά τη σύνοδο των ηγετών της Ε.Ε. τον Δεκέμβριο. Η ελληνική διπλωματία βρίσκεται παγιδευμένη στη συμφωνία της για διάλογο. Ελπίζει ότι ίσως να υπάρξει πρόοδος στις σχέσεις των δύο χωρών παραγνωρίζοντας ότι, αν δε βρεθεί λύση στο κυπριακό, ελάχιστα ζητήματα μπορεί να βελτιωθούν. Η υποχωρητικότητα και οι δεσμεύσεις που ανέλαβε απέναντι στη Γερμανία και τις ΗΠΑ θα οδηγήσουν σε νέες ήττες.
Η κυβέρνηση θέλει να προβάλλει την εικόνα μιας Ελλάδας που έχει τη στήριξη των συμμάχων της. Η πραγματικότητα, ωστόσο, τη διαψεύδει. Ούτε οι Ευρωπαίοι, ούτε οι Αμερικανοί ενδιαφέρονται για το δίκαιο παρά μόνο για τα συμφέροντα τους. Και αυτά βρίσκονται, κυρίως, στην Τουρκία. Οι Τούρκοι, επίσης, το γνωρίζουν καλά. Συνηθισμένοι σε λεκτικές καταδίκες συνεχίζουν να δημιουργούν τετελεσμένα σε Κύπρο, Αιγαίο και Μεσόγειο χωρίς να ιδρώνει καθόλου το αυτί του κ. Ερντογάν.
*Γιάννης Ανδρουλιδάκης, εκπαιδευτικός στο 1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας
