Ως επιστέγασμα του επετειακού ερευνητικού προγράμματος «Δίκτυο Αιωνόβιων Δέντρων Ελληνικής Επανάστασης», που τελούσε υπό την αιγίδα της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» και είναι υποψήφιο προς ένταξη στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, το Ινστιτούτο Πολιτισμού Μεσσηνίας σε συνεργασία με το Δήμο Πύλου – Νέστορος και την αρωγή 20 ιστορικών δήμων της Πελοποννήσου εγκαινίασαν την Παρασκευή, 17 Μαρτίου 2023, το 1ο Πάρκο Ελληνικής Επανάστασης στην Ελλάδα, με αφορμή την επέτειο της Μάχης Κάτω Μηναγίων (3 Μαρτίου 1825), η οποία πρόσφατα χαρακτηρίστηκε Δημόσια Εορτή Τοπικής Σημασίας με απόφαση της Προεδρίας της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν με δοξολογία στον ιερό ναό Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης του οικισμού των Κάτω Αμπελοκήπων εις μνήμη των πεσόντων ηρώων της μάχης Κάτω Μηναγίων, ενώ ακολούθησε ο πανηγυρικός της ημέρας από τον υποψήφιο διδάκτορα πολιτισμικών σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου κ. Δημοσθένη Κορδό, καθώς και χαιρετισμοί από την πρόεδρο της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής των Ελλήνων Θεοδώρα – Διονυσία Αυγερινοπούλου, από τους εκπροσώπους των 21 ιστορικών δήμων της Πελοποννήσου (δήμαρχοι και αντιδήμαρχοι), τον αντιπεριφερειάρχη Μεσσηνίας Α. Τσουκαλά, τον γραμματέα της ΚΕΔΕ Δημ. Καφαντάρη κ.α.
Ακολούθως, έγιναν τα εγκαίνια του εμβληματικού Πάρκου, που βρίσκεται στα όρια του ιστορικού οικισμού των Κάτω Αμπελοκήπων του Δήμου Πύλου Νέστορος, με τα αποκαλυπτήρια του πίνακα εισόδου, που αποτυπώνεται σπάνιος χάρτης της Πελοποννήσου της περιόδου της Ελληνικής Επανάστασης (έργο της Γαλλικής Επιστημονικής Αποστολής του Μοριά) καθώς και οι τόποι καταγωγής των 21 «δέντρων ελευθερίας» που φυτεύτηκαν στο πάρκο και έφθασαν εκεί από τις αποστολές των 21 ιστορικών δήμων της Πελοποννήσου. Παράλληλα, στον πίνακα αναπτύσσονται 21 «Μικρές Ιστορίες Ελευθερίας» της Ελληνικής Επανάστασης των 21 ιστορικών δήμων της Πελοποννήσου, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στον επισκέπτη του πάρκου να έχει μια συνολική εικόνα της ανθρωπογεωγραφίας της επανάστασης στην Πελοπόννησο. Τα αποκαλυπτήρια έγιναν από την πρόεδρο της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής των Ελλήνων κα Αυγερινοπούλου και τον δήμαρχο Πύλου – Νέστορος κ. Καρβέλα.
Παράλληλα, στο πλαίσιο των εγκαινίων του πάρκου, έγιναν τα αποκαλυπτήρια αναμνηστικής πλάκας υπέρ των πεσόντων και κατάθεση στεφάνων εις μνήμην των ηρώων της πρώτης αντίστασης των Ελλήνων απέναντι στους Τουρκοαιγυπτίους, μετά την απόβαση των δυνάμεων του Ιμπραήμ Πασά στην Μεθώνη κατά το έτος 1825 (Μάχη Κάτω Μηναγίων). Τα αποκαλυπτήρια της αναμνηστικής πλάκας έγιναν από από την πρόεδρο της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής των Ελλήνων κα Αυγερινοπούλου και τον δήμαρχο Πύλου – Νέστορος κ. Καρβέλα. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι, την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του το τμήμα αναβίωσης «Παναγιώτης Κεφάλας» του πολιτιστικού συλλόγου «Παράδεισος Καλαμάτας», παρουσιάζοντας παραδοσιακές φορεσιές με ιστορική σημασία που καταγράφουν την ταυτότητα της ενδυματολογικής κληρονομιάς του 18ου και 19ου αιώνα.
Στη βάση αυτών, το εν λόγω πάρκο σχεδιάζεται να αποτελεί πλέον ένα εμβληματικό χώρο της Πελοποννήσου, καθώς θα επιδιωχθεί, αφενός, να φιλοξενεί πολιτιστικές και περιβαλλοντικές εκδηλώσεις των 21 ιστορικών δήμων της Πελοποννήσου και αφετέρου, να είναι πυρήνας εκπαιδευτικών προγραμμάτων των σχολικών μονάδων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της περιοχής.
Η λίστα των 21 «Δέντρων Ελευθερίας» από 21 ιστορικούς δήμους της Πελοποννήσου που φυτεύτηκαν στο εμβληματικό πάρκο:
- Αργολίδα: Δήμος Ναυπλιέων | Πλάτανος, Δήμος Άργους Μυκηνών | Ελιά, Δήμος Επιδαύρου | Χαρουπιά
- Αρκαδία: Δήμος Γορτυνίας |Έλατο, Δήμος Τρίπολης | Δρυς, Δήμος Νότιας Κυνουρίας | Χαρουπιά, Δήμος Βόρειας Κυνουρίας | Τιλιά
- Αχαΐα: Δήμος Καλαβρύτων | Πλάτανος, Δήμος Ερυμάνθου | Πλάτανος, Δήμος Αιγιαλείας | Λεμονιά
- Ηλεία: Δήμος Πηνειού | Ελιά, Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας | Πλατύφυλλη Δρυς, Δήμος Ανδρίτσαινας Κρεστένων | Δρυς
- Κορινθία: Δήμος Κορινθίων | Ελιά, Δήμος Νεμέας | Πουρνάρι
- Λακωνία: Δήμος Σπάρτης | Φοίνικας, Δήμος Ανατολικής Μάνης | Ελιά
- Μεσσηνία: Δήμος Πύλου Νέστορος | Ελιά, Δήμος Καλαμάτας | Ελιά Καλαμών, Δήμος Δυτικής Μάνης| Χαρουπιά, Δήμος Τριφυλίας | Σφένδαμος
