Με απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων, το οποίο συνεδρίασε την Τετάρτη 22 Μαΐου, κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο, τα ερείπια του κτιρίου του παλαιού Τελωνείου στη Μπούκα του Νησιού (Μεσσήνη).
Σε ανακοίνωση της ομάδας “Το Τελωνείο είναι μνημείο” που είχε ιδρυθεί και πρωτοστατήσει για το επιτευχθέν αποτέλεσμα αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Είμαστε στην ευχάριστη θέση να κάνουμε γνωστό ότι ομόφωνα το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, αποφάσισε να κηρυχθούν διατηρητέο μνημείο τα ερείπια του κτιρίου του παλαιού Τελωνείου στη Μπούκα του Νησιού (Μεσσήνη). Θερμές ευχαριστίες σε όσους συμμετείχαν και στήριξαν την προσπάθεια!
Για την ομάδα “Το Τελωνείο είναι μνημείο”
Ηλίας Μπιτσάνης»
Σε ανακοίνωση που είχε εκδόσει η ομάδα «Το Τελωνείο είναι μνημείο», η οποία ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του δημοσιογράφου Ηλία Μπιτσάνη σχετικά με το κτίριο αναφέρονταν τα εξής:
«Μοναδικό τοπόσημο και οργανικό στοιχείο της νεότερης ιστορίας της Μεσσήνης, είναι τα ερείπια του Τελωνείου που υπάρχουν ακόμη στην Μπούκα. Αποτυπώνει την περίοδο κατά την οποία το Νησί είχε δεσπόζουσα οικονομική και κοινωνική θέση, την περίοδο της μετεπαναστατικής ακμής όταν ακόμη αποτελούσε κέντρο με ευρύτατη παραγωγική περιφέρεια. Στο ίδιο σημείο υπήρχε τελωνειακός σταθμός ακόμη και πριν την επανάσταση του 1821 και είναι αυτό στο οποίο αποβιβάστηκε ο κυβερνήτης Καποδίστριας το καλοκαίρι του 1828 όταν έφθασε στη Μεσσηνία.
Τα διασωζόμενα ερείπια του Τελωνείου είναι μέρος κτίσματος του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα και αποτελούν απομεινάρια του κτηρίου που ανατινάχτηκε από τους Γερμανούς κατακτητές το καλοκαίρι του1944. Μπροστά στον κίνδυνο να χαθεί το μοναδικό αυτό ιστορικό κτίσμα, δημιουργήσαμε την ομάδα “Το Τελωνείο είναι μνημείο”».
Εξάλλου, σε ερώτηση την οποία κατέθεσαν βουλευτές του ΚΚΕ προς την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη (31/03/2023), με την οποία ζητείται «να χαρακτηρισθεί το κτήριο νεώτερο μνημείο ιστορίας από το ΥΠΠΟΑ και να αναλάβει την αποκατάσταση και την προστασία του», αναφέρονται τα ακόλουθα ιστορικά γεγονότα που συνδέονται με το κτίριο και τα χαρακτηριστικά του:
«Το τελωνείο στη Μπούκα της Μεσσήνης είναι ένα από τα ελάχιστα δείγματα του ιστορικού παρελθόντος της πόλης. Στέκει σε εκείνο το σημείο εδώ και 80 περίπου χρόνια καθώς ανατινάχθηκε από τους Γερμανούς το καλοκαίρι του 1944 μαζί με τις εκκλησίες και τα κτίσματα της περιοχής. Στη διάρκεια του χρόνου αφαιρέθηκαν σταδιακά στοιχεία του οικοδομήματος και κινδυνεύει πλέον με πλήρη εξαφάνιση.
Πρόκειται για ερείπια κτίσματος, τα οποία βρίσκονται σε ιστορικό τόπο καθώς στο σημείο εκείνο λειτουργούσε Τελωνειακός Σταθμός ήδη από τα επαναστατικά χρόνια και υπήρχε σύνδεση με το Νησί (Μεσσήνη), όπως φαίνεται και από σχετικά τεκμήρια (που περιλαμβάνονται σε ειδική έκδοση της ΑΑΔΕ για την τελωνειακή ιστορία της χώρας). Είναι κτίσμα του 1865 και αυτό τεκμηριώνεται από τα σχετικά συμφωνητικά που έχουν υπογραφεί και βρίσκονται στα αρχεία των ΓΑΚ Μεσσηνίας και ως εκ τούτου αυτοδικαίως χρήζουν προστασίας.
Υπάρχει ένα πλήθος τεκμηρίων που αναφέρονται στις λειτουργίες και δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν με επίκεντρο αυτό το κτίσμα, τα οποία θεμελιώνουν την σημασία του για την ιστορία της πόλης αλλά και την τελωνειακή ιστορία της χώρας. Το οικόπεδο αποτελεί δημόσιο κτήμα με επιφάνεια περίπου 1.700 τετραγωνικά μέτρα και βρίσκεται λίγα μέτρα από την ακτή».
