ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΕ ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΚΑΙ ΣΕ ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ
1. Το Τραγούδι: Hotel California από στους Eagles (Καλιφόρνια, 1977)
Ποιο είναι άραγε το νόημα των στίχων του μουσικού αριστουργήματος «Hotel California»;
Ίσως η μετάβαση από τον ειλικρινή ιδεαλισμό και τη σοβαρή περιέργεια σε μια αίσθηση σκότους και απόγνωσης, που παρατηρείται σε τόσα πολλά; ;Όπως η ενηλικίωση και η απώλεια στους αθωότητας. Ή η αστραφτερή γοητεία της χρυσής εποχής του τολμηρού αλλά επικίνδυνου τρόπου ζωής στην Καλιφόρνια με τα πολλά μετρητά και ναρκωτικά. Ή το ενεργητικά επαναστατικό αλλά τελικά φευγαλέο πνεύμα αμφισβήτησης της δεκαετίας του 1960. Ξεκινάς με τίποτα. Όλα φαίνονται τόσο καλά! Στη συνέχεια τα αποκτάς όλα. Και μετά συνθλίβεσαι κάτω από το βάρος της υπερβολής. Ήταν το «Hotel California» ένα είδος ευρείας αλληγορίας για την άνοδο και την πτώση; Τόσοι έχουν υποφέρει από υπερβολές με κάποιο τρόπο, είτε πρόκειται για εθισμό, πλούτο, επιτυχία, ακόμα και επιθυμία για αλλαγή.
Και σήμερα βρισκόμαστε εγκλωβισμένοι σε μια εποχή ακραίων καταστάσεων. Κλιματικό αδιέξοδο, αμφισβήτηση της αντικειμενικής αλήθειας και της επιστημονικής γνώσης, παρακμή ιδεολογιών, θρησκευτικοί φανατισμοί, αυταρχικές πολιτικές που αξιοποιούν την πανδημία, κλπ. Μοιάζει να μην υπάρχει μέση λύση, να μην επιζητείται «ως άριστο» το μέτρο.
Παγιδευμένοι ανάμεσα σε υπερβολές: άκρατος καταναλωτισμός, άφρονη σπατάλη φυσικών πόρων, άρνηση της ύπαρξης κλιματικής αλλαγής – πανδημίας, έλλειψη ανθρώπινης επικοινωνίας, αντικειμενικής ενημέρωσης και συλλογικής δράσης, με μάσκες – τεστ – ελέγχους και lockdown, μια φοβική κοινωνία ανθρώπων που οδηγούνται σε «προγραμματισμένη» μοναξιά και κίνδυνο κατάθλιψης.
Σαν τα λόγια του νυχτερινού πορτιέρη στους καταληκτικούς στίχους του τραγουδιού, ο οποίος «είναι προγραμματισμένος να επιτρέπει την είσοδο στον υποτιθέμενο παράδεισο, αλλά να απαγορεύει την έξοδο από την κόλαση που αποκαλύπτεται».
2. Η Ταινία: Master Cheng in Pohjanjoki από τους Aki & Mika Kaurismäki (Λαπωνία, 2019)
Στην ταινία «Master Cheng in Pohjanjoki», ένας επαγγελματίας κινέζος μάγειρας (Master Chef) συντετριμμένος από το θάνατο της γυναίκας του σε τροχαίο δυστύχημα, ψάχνει σε μικρό οικισμό της βόρειας Λαπωνίας στην «άκρη του κόσμου» μεταξύ Μουρμάνσκ και Σουηδίας, Φινλανδό φίλο του που τον ευεργέτησε ως τουρίστας στην Κίνα. Καταλήγει στο καφέ-ταβέρνα του χωριού, όπου η ξανθιά Sirrka σερβίρει στους λίγους απόμαχους συνταξιούχους του χωριού ένα άνοστο και ανθυγιεινό «σκεύασμα» από πουρέ πατάτας και σάλτσα ντομάτας με λουκάνικο. Η νέα και όμορφη Sirrka «έχει αποσυρθεί» σε επαρχιακό καφέ, μετά από αποτυχημένο γάμο και διαζύγιο στην πόλη.
Από τον διαπολιτισμικό συνδυασμό της παραδοσιακής κινέζικης κουζίνας, της ευγένειας και της επιφυλακτικότητας του κινέζου μάγειρα, με την καλοσύνη των ηλικιωμένων Φινλανδών και με την ευθύτητα και ζωντάνια της όμορφης ξανθιάς, το χωριάτικο καφέ γίνεται περιζήτητος γαστρονομικός προορισμός Φινλανδών και Κινέζων τουριστών και ανακάμπτει η σωματική και συναισθηματική ευεξία των ηλικιωμένων πελατών.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον ήρεμης και υγιεινής ζωής κοντά στη φύση, συλλογικής προσπάθειας της τοπικής κοινωνίας, επιχειρηματικής επιτυχίας και προσωπικής αισιοδοξίας, αναγεννιέται η ελπίδα όλων για ένα καλύτερο αύριο και καταλήγει αβίαστα στον ευτυχισμένο γάμο του Κινέζου μάγειρα και της Φινλανδής ζωντοχήρας. Το συμπέρασμα που προκύπτει από το συνδυασμό νοστιμιάς και θεραπευτικών ιδιοτήτων της κινεζικής κουζίνας, με την ευθύτητα και την ειλικρίνεια της φινλανδικής νοοτροπίας και συμπεριφοράς, είναι ότι: «Δεν υπάρχει Ευτυχία χωρίς Ελπίδα»!
Εύχομαι λοιπόν σε όλους Ελπίδα και Αισιοδοξία για τον καινούργιο χρόνο 2022, προτείνοντας:
- να ακούσετε το εξαιρετικό τραγούδι «Hotel California». Π.χ. τη μουσική στο youtube: https://www.youtube.com/watch?v=BciS5krYL80 και τους στίχους στο: https://www.azlyrics.com/lyrics/eagles/hotelcalifornia.html
- να δείτε την ταινία «Master Cheng in Pohjanjoki». Π.χ. το trailer στο youtube: https://www.youtube.com/watch?v=VaxObo77lmA) ή ολόκληρη την ταινία από Videoclub
Κωνσταντίνος Α. Μαρκάκης
