Με αφορμή την συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή που έχει αφήσει τραυματικό αποτύπωμα στη συλλογική συνείδηση, όχι μόνον των Μικρασιατών που ξεριζώθηκαν από τη γενέθλια γη τους, αλλά και όλων των Ελλήνων, το Κέντρο Δημιουργικού Ντοκιμαντέρ Καλαμάτας, τιμά την σημαντική αυτή επέτειο, με μια σειρά προβολών ντοκιμαντέρ.
Ο πρώτος Κινητός Ηλιακός Κινηματογράφος στην Ελλάδα, μια παράλληλη δράση του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου, προβάλει 4 ντοκιμαντέρ με θέμα την Μικρασιατική Καταστροφή αλλά και τον ξεριζωμό των Αρμενίων, στην Καλαμάτα και σε άλλες πόλεις της Πελοποννήσου. Οι προβολές στην πόλη της Καλαμάτας γίνονται σε συνεργασία με την ομάδα «Πάμε Βόλτα» και τους Συλλόγους των προσφύγων.
Παράλληλα υλοποιείται σε συνεργασία με την εκπαιδευτική κοινότητα, ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα παραγωγής ντοκιμαντέρ με εφήβους.
Τα παιδιά με την καθοδήγηση Κινηματογραφιστών συνεργατών μας, κάνουν την έρευνα, τις συνεντεύξεις καθώς και την κινηματογράφηση με στόχο να παραχθούν ντοκιμαντέρ με θέμα την Μικρασιατική Καταστροφή.
Το πρόγραμμα έχει σκοπό να φέρει κοντά τους μαθητές αλλά και τους κατοίκους με την ιστορία της πόλης τους καθώς υλοποιείται σε 9 πόλεις του δικτύου του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου.
Τα γυρίσματα έχουν ξεκινήσει ήδη από την άνοιξη και συνεχίζονται με αμείωτο ενδιαφέρον. Στην Καλαμάτα το πρόγραμμα υλοποιείται με μια ομάδα από μαθητές της Γ’ Λυκείου από το Λύκειο Παραλίας σε συνεργασία με τον Μικρασιατικό Σύλλογο Καλαμάτας. Το παραχθέν ντοκιμαντέρ θα παρουσιαστεί σύντομα.
Πρόγραμμα προβολών για τη μικρασιατική καταστροφή και τον ξεριζωμό των Αρμενίων
ΔΕΥΤΕΡΑ 12 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Πλατεία Εκκλησίας Ανάληψης – Καλαμάτα – 8:30 μ.μ.
– Προβολή του ντοκιμαντέρ «Παιδιά είμαστε τότε – Οι Μικρασιάτες Θυμούνται» του Πλούταρχου Καϊτατζή (Αφιέρωμα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Πλατεία Φραγκόλιμνας – Καλαμάτα – 8:30 μ.μ.
– Προβολή του ντοκιμαντέρ «Γυναίκες του 1915» του Μπαρέντ Μαρονιάν, σε συνεργασία με την Αρμενική Κοινότητα.
ΣΑΒΒΑΤΟ 17 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Κοινότητα Λεΐκων – Καλαμάτα – 8:30 μ.μ.
– Προβολή του ντοκιμαντέρ «Μου λένε να μη σ’ αγαπώ – Το σμυρνέϊκο πολιτικο τραγούδι» του Γιώργου Ζέρβα (Αφιέρωμα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή)
ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Τρίπολη – Πλατεία των προσφύγων της Μικράς Ασίας Γιώργος Καραγιάννης – 8:30 μ.μ.
– Προβολή του ντοκιμαντέρ «Μου λένε να μη σ’ αγαπώ – Το σμυρνέϊκο πολιτικο τραγούδι» του Γιώργου Ζέρβα (Αφιέρωμα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή), σε συνεργασία με τον Σύλλογο Πανπροσφυγική Ένωση Αρκαδίας.
ΔΕΥΤΕΡΑ 19 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Πλατεία Αγίας Τριάδας – Καλαμάτα – 8:30 μ.μ.
– Προβολή του ντοκιμαντέρ «Η Ανατολή έδυσε» του Αλέξανδρου Παπαηλιού (Αφιέρωμα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή)
ΤΕΤΑΡΤΗ 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Γύθειο – Πλατεία Δημαρχείου – 8:30 μ.μ.
– Προβολή του ντοκιμαντέρ «Παιδιά είμαστε τότε» του Πλούταρχου Καϊτατζή (Αφιέρωμα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή), σε συνεργασία με τον Δήμο Γυθείου.
ΤΕΤΑΡΤΗ 28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Σπάρτη –Αύλειος χώρος της Πνευματικής Εστίας – 8:30 μ.μ.
– Προβολή του ντοκιμαντέρ «Μου λένε να μη σ’ αγαπώ – Το σμυρνέϊκο πολιτικο τραγούδι» του Γιώργου Ζέρβα (Αφιέρωμα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή)
ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ
“Παιδιά είμαστε τότε – Οι Μικρασιάτες Θυμούνται” του Πλούταρχου Καϊτατζή
Οι μαρτυρίες 96 προσφύγων πρώτης γενιάς, από το Αϊβαλί, το Αϊδίνι, τη Σμύρνη, τα Βουρλά, την Έφεσο, την Καισάρεια, τη Σπάρτη Πισιδίας και άλλα μέρη της Μικράς Ασίας αποτέλεσαν τον κεντρικό άξονα του ντοκιμαντέρ. Η καταγραφή των μαρτυριών πραγματοποιήθηκε με τη μορφή συνεντεύξεων το χρονικό διάστημα 1997-98, σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Οι πρόσφυγες, «υπερήλικοι τώρα, παιδιά τότε», θυμούνται και μέσα από τις μνήμες τους αποκαλύπτονται πτυχές της ιστορίας και της ζωής του μικρασιατικού Ελληνισμού, από το 1912 έως τα πρώτα χρόνια που έπονται της Μικρασιατικής Καταστροφής: η ειρηνική ζωή και συμβίωση, οι εκδιώξεις, με αφετηρία την πρώτη φάση της Eθνοκάθαρσης και το διωγμό του 1914, οι σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων, η νοσταλγία για την πατρίδα, η άφιξη του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη και η προώθησή του μέχρι τον ποταμό Σαγγάριο, η Μικρασιατική Καταστροφή και η φυγή προς την Ελλάδα και τέλος η περιπλάνηση των προσφύγων στον ελληνικό χώρο και η προσπάθεια για κοινωνική ένταξη και αποκατάσταση.
«Γυναίκες του 1915» του Μπαρέντ Μαρονιάν
Το φιλμ καταγράφει συγκλονιστικές αφηγήσεις απόγονων επιζώντων-ορφανών της γενοκτονίας των Αρμενίων. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2015 κατά την 100ή επέτειο των γεγονότων.
«Μου λένε να μη σ’ αγαπώ – Το σμυρνέϊκο πολιτικο τραγούδι» του Γιώργου Ζέρβα
Η ταινία είναι το «πορτρέτο» του μουσικού είδους που γεννήθηκε στις πολυεθνικές πόλεις της Τουρκίας – Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη…- από τα κατώτερα και μεσαία στρώματα των Ελλήνων. Αφουγκράζεται τον κόσμο που έζησε εκεί και που αυτή η μουσική εκφράζει σε κάθε στιγμή του: στη δουλειά, στη γιορτή, στον έρωτα, στην ειρήνη, στον πόλεμο, στην εξορία… Μεταφέροντας στοιχεία από την ελληνική παράδοση (βυζαντινή μουσική, δημοτικά, νησιώτικα…) η μουσική αυτή διαμορφώθηκε σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον σε κάποια δεδομένη ιστορική συγκυρία δημιουργικής συνύπαρξης με διαφορετικούς λαούς και εξελίχθηκε στην Ελλάδα πια, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή το 1922, εκφράζοντας τις νέες συνθήκες ζωής.
Είναι προπάντων μια περιπλάνηση, ένα οδοιπορικό, εκεί και εδώ, τότε και τώρα, στα ίχνη του σε ανθρώπους, χώρους, αντικείμενα, μουσικές, χορούς… Σήμερα εποχή ατομικισμού και ιδιώτευσης, οι επιβιώσεις του Σμυρναίικου – Πολίτικου Τραγουδιού μαρτυρούν ότι αυτός ο πολιτισμός, του οποίου κορυφαία έκφραση αποτελεί το τραγούδι, δεν είναι μουσειακή υπόθεση,
αλλά συνεχίζεται από γενιά σε γενιά διατηρώντας αναλλοίωτες μερικές από τις βασικές αξίες του όπως τη δημιουργικότητα, τη συλλογικότητα, την κοινωνική αλληλεγγύη, το δικαίωμα στη γιορτή, τελικά το ναι στη ζωή, παρά τις όποιες τραγωδίες.
«Η Ανατολή έδυσε» του Αλέξανδρου Παπαηλιού
Πώς, πότε και γιατί κόπηκε ο ομφάλιος λώρος μας με την Ανατολή; Το ντοκιμαντέρ είναι βασισμένο στις ανταποκρίσεις του δημοσιογράφου Κώστα Μισαηλίδη για την Μικρασιατική Εκστρατεία (1919-1922). Η τραγωδία ξετυλίγεται μέσα από το λόγο του Μικρασιάτη πολεμικού ανταποκριτή, δημοσιογράφου και ποιητή. Από τα σκληρά πεδία των μαχών και τα ερείπια, αναδύεται το ανθρώπινο δράμα.
