Αντίο αγαπητέ Πέτρο Θέμελη,
Όπως γράφεις στο βιβλίο σου «Ταξίδια της Μνήμης», ουτοπίες οραματίστηκαν πνευματικοί άνδρες ήδη από την αρχαιότητα, αλλά και έως σήμερα συνεχίζουμε να τις οραματιζόμαστε.
Με το μεγάλο σου πάθος για εργασία, γνώση έρευνα και για επικοινωνία της επιστήμης σου με το κοινό δημιούργησες στην αρχαία Μεσσήνη έναν πρότυπο αρχαιολογικό χώρο ως ουμανιστής και οραματιστής έδωσες πνοή και «ζωντάνεψες» τους άτακτα σκορπισμένους λίθους σε μνημεία, ανασκάπτοντας μεθοδικά, αναστηλώνοντας, ερευνώντας, δημοσιεύοντας και με την πολυσχιδή προσωπικότητά σου ανέδειξες την αρχαία πόλη της Μεσσήνης σε χώρο διεθνούς προορισμού σε ζωντανό ανασκαφικό και ερευνητικό σχολείο, εκπαιδεύοντας γενιές αρχαιολόγων.
Μοιράστηκες απλόχερα τη γνώση, αγάπησες βαθιά τη Μεσσηνία. Αν και γεννήθηκες στο βορρά, στη Θεσσαλονίκη (1936), ο νότος κατέκτησε την ψυχή σου, έγινε το σπίτι σου. Σπούδασες Ιστορία και Αρχαιολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και ολοκλήρωσες τις διδακτορικές σου σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου.
Η κριτική σου σκέψη, η ευρυμάθεια, η αγάπη για κάθε τι που σχετίζεται με την Τέχνη, τον Άνθρωπο, το Περιβάλλον διαπνέει όλο σου το έργο. Έργο γόνιμο και δημιουργικό τόσο που κατάφερες να φτιάξεις στην αρχαία Μεσσήνη τη δική σου «ουτοπία».
Ξεκίνησες ως επιστημονικός βοηθός στην Αρχαιολογική Υπηρεσία συμμετέχοντας στις ανασκαφές Πέλλας, ανακτόρου Αιγών και τάφων Δερβενίου. Υπηρέτησες στη συνέχεια ως Επιμελητής και ως Έφορος Αρχαιοτήτων Ηλείας – Μεσσηνίας, Αττικής – Εύβοιας, Φωκίδος-Λοκρίδος, ως Διευθυντής στο Μουσείο των Δελφών και ως Προϊστάμενος στην Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας. Δίδαξες στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης Κλασική Αρχαιολογία (1984 – 2003), διευθύνοντας παράλληλα και την πανεπιστημιακή ανασκαφή στον Τομέα Ι της αρχαίας Ελεύθερνας (1985-2003).
Από το 1986 όμως έδωσες την ψυχή σου στην αρχαία Μεσσήνη ως διευθυντής των ανασκαφικών και αναστηλωτικών εργασιών της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας. Το έργο σου στην αρχαία Μεσσήνη βραβεύτηκε με τρία βραβεία Europa Nostra (2005, 2011, 2019).
Συνέγραψες δεκάδες μονογραφίες εκατοντάδες επιστημονικές μελέτες, βιβλιοκρισίες, αρχαιολογικούς οδηγούς, ανασκαφικές εκθέσεις, αλλά και επιφυλλίδες στον ημερήσιο αθηναϊκό και μεσσηνιακό Τύπο, διαχέοντας τη γνώση τόσο στους επιστήμονες συναδέλφους σου, όσο και στο ευρύ κοινό. Ανοίγοντας τον κόσμο της Αρχαιολογίας που τόσο σοφά υπηρέτησες σε όλους.
Το 2016 διακρίθηκες με τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα από τον τότε Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο. Το ίδιο έτος ανακηρύχτηκες επίτιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου προσφέροντας γνώση, δημιουργικό πνεύμα και ερευνητική ματιά, όπου σου ζητήθηκε, διψώντας πάντα για προσφορά και εργασία ακάματος, άοκνος παντού και πάντα παρών.
Παρών θα είσαι πάντα στα Πανεπιστήμια, στις βιβλιοθήκες, στο αρχαιολογικό πεδίο, στα μνημεία που αναστήλωσες με το ευφυέστατο μυαλό σου και τα εργατικά σου χέρια. Παρών θα είσαι πάντα στην ψυχή κάθε Μεσσήνιου.
Αθάνατη η μνήμη σου αγαπητέ μας Δάσκαλε!
Στη μνήμη σου θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ώστε να υλοποιηθούν ασφαλείς και σύγχρονοι οδικοί άξονες που θα οδηγούν όλους μας Έλληνες και ξένους επισκέπτες στον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Μεσσήνης, να ολοκληρωθεί το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσήνης καθώς και ο φάκελος υποψηφιότητας της αρχαίας πόλης ως μνημείο UNESCO.
Μαίρη Τσουλάκου
Αρχαιολόγος MSc, Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας
