Η ανάγκη για Βαθειά Κατάψυξη του εμβολίου της Pfizer, περιορίζει τη χρήση του μόνο στους πλούσιους
- Το εμβόλιο απαιτεί βαθιά κατάψυξη, σε -70 βαθμούς Κελσίου
- Αλλοιώνεται πέντε ημέρες μετά την απόψυξη
- Απαιτούνται δύο (2) Δόσεις του εμβολίου
- Πολλές χώρες αδυνατούν να ανταποκριθούν στις δαπάνες για τις υποδομές κατάψυξης
Όταν το εμβόλιο Covid-19 της Pfizer Inc. και της BioNTech SE βγεί από τις γραμμές παραγωγής του, η Shanghai Fosun Pharmaceutical Group Co. θα περιμένει να το διανείμει μέσω ενός σύνθετου και δαπανηρού συστήματος αποθηκών κατάψυξης: αεροδρομίων, ψυκτικών οχημάτων και σημείων εμβολιασμού σε όλη την Κίνα.
Αφού φτάσουν στα κέντρα εμβολιασμού, τα εμβόλια πρέπει να ξεπαγώσουν από -70 βαθμούς Κελσίου και να χρησιμοποιηθούν εντός πέντε ημερών, διαφορετικά αλλοιώνονται.
Στη συνέχεια, ξεκινά νέο “ηράκλειο ταξίδι” από τους καταψύκτες της αποθήκευσής του προς τα σημεία εμβολιασμού, για την απαιτούμενη δεύτερη (2η) Δόση ένα μήνα αργότερα.
Πρόκειται για νέο τύπο και τεχνολογία εμβολίου (τεχνολογία messenger RNA, mRNA). Το εμβόλιο αυτό δίνει εντολή στο ανθρώπινο σώμα να παράγει πρωτεΐνες, που στη συνέχεια αναπτύσσουν προστατευτικά αντισώματα (βλέπε σχετικό διάγραμμα δράσης του εμβολίου).
Η παραγωγή του είναι δαπανηρή, ενώ το συστατικό του είναι ασταθές και απαιτεί μιά “ψυχρή αλυσίδα” από τα εργοστάσια παραγωγής, τα αεροπλάνα με καταψύκτες, τα φορτηγά-ψυγεία, μέχρι τους σταθμούς ενός δικτύου με καταψύκτες αποθήκευσης. Τα μεγάλα νοσοκομεία θα πρέπει να κατασκευάσουν ειδικούς χώρους για θερμοκρασίες βαθειάς κατάψυξης στους -70 βαθμούς Κελσίου!Μετά την απόψυξη τα φιαλίδια εμβολίων θα φυλάσσονται σε συνήθη ψυγεία, αλλά θα έχουν σύντομη “διάρκεια ζωής”, αφού το εμβόλιο αλλοιώνεται εντός 5 ημερών.
Αυτό σημαίνει ότι, οι χώρες που θα το προμηθευτούν, θα πρέπει να δημιουργήσουν από το μηδέν τα δίκτυα με καταψύκτες παραγωγής, αποθήκευσης και μεταφοράς, που χρειάζονται για να “επιβιώσει” το εμβόλιο. Η τεράστιου μεγέθους μαζική επένδυση, διαχείριση και συντονισμός, εκ των πραγμάτων περιορίζει τη δυνατότητα αξιοποίησης αυτού του εμβολίου μόνο από πλούσια έθνη, ίσως μόνο στους αστικούς πληθυσμούς τους.
Επισημαίνεται ότι απαιτούνται περαιτέρω προβλέψεις (εφεδρείες) για την αντιμετώπιση έκτακτων και απρόβλεπτων συνθηκών, όπως διακοπές ηλεκτροδότησης (άρα γεννήτριες σε χώρους παραγωγής, αποθήκευσης και διάθεσης), βλάβες σε αεροσκάφη και οχήματα μεταφοράς κλπ.
Κάποιες χώρες (βλ. Κίνα), σχεδιάζουν να παραγγέλνουν “χύμα κατεψυγμένες ποσότητες εμβολίων” και να τα εμφιαλώνουν-συσκευάζουν σε κατεψυγμένα “φιαλίδια 1ας δόσης” οι ίδιες, σε εργοστάσια που θα κατασκευάσουν προς τούτο σε κάθε επαρχία της χώρας, πριν την άφιξη των κατεψυγμένων εμβολίων. Είναι φανερό, ότι μόνο πολύ πλούσιες και πολυάνθρωπες χώρες μπορούν να το κάνουν. Ακόμα όμως και εκεί, είναι πρακτικά αδύνατο να καλυφθούν αγροτικές, νησιωτικές, ορεινές και απομονωμένες περιοχές, ή πληθυσμοί εκατοντάδων εκατομμυρίων κατοίκων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα μεγάλης χώρας, που ανακοίνωσε ήδη ότι αδυνατεί να ικανοποιήσει παρόμοιες τεχνικές, οργανωτικές και διαχειριστικές απαιτήσεις, ιδιαίτερα όσον αφορά στις εκτεταμένες αγροτικές – επαρχιακές της περιοχές, είναι η Ινδία, με πληθυσμό πάνω από 1,3 δισεκατομμύρια κατοίκων.
Όλα τα ανωτέρω, δεν είναι συμβατά με τις προδιαγραφές που έθεσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), η Ευρωπαϊκή Ένωση κλπ, για ισότιμη κατά το δυνατόν κάλυψη των αναγκών σε όλες τις χώρες και στο σύνολο του πληθυσμού τους, καθώς και στην οικονομική και οργανωτική βοήθεια σε φτωχές και μη αναπτυγμένες χώρες.
Ως εκ τούτου, αρκετές χώρες προτιμούν να αναμένουν την κυκλοφορία εμβολίων “συμβατικής τεχνολογίας”, που να έχουν εξίσου καλά αποτελέσματα με τα εμβόλια mRNA, ήτοι εμβολίων που θα βασίζονται σε πρωτεΐνες ή αδρανοποιημένα στελέχη του ιού, τα οποία θα αξιοποιούν τα υφιστάμενα δίκτυα υγειονομικής περίθαλψης.
Κωνσταντίνος Α. Μαρκάκης
Ηλεκ/γος – Μηχ/γος Μηχανικός
