Ένα σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο είναι οι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης, που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν την ευκαιρία για την αναδιάρθρωση των δενδρωδών καλλιεργειών και γενικότερα την παραγωγική ανασυγκρότηση της αγροτικής οικονομίας. Όμως από τα 31 δις ευρώ που εισρέουν στα ταμεία του κράτους, στον αγροτικό τομέα θα καταλήξει μόνο το 1,5%, αντίθετα σε άλλες ανταγωνιστικές χώρες που φθάνουν στο 10%.
Συγκεκριμένα προβλέπεται να διατεθούν στον πρωτογενή τομέα 520 εκατ. ευρώ συνολικά και απ’ αυτά για αναδιαρθρώσεις δενδρωδών καλλιεργειών μόνον 170 εκατ. ευρώ.
Είναι αναμφισβήτητο γεγονός η μεγάλη ανάγκη για αναδιάρθρωση των καλλιεργειών στη χώρα μας, ώστε να είναι ανταγωνιστική και να παράγει προϊόντα υψηλής ποιότητας που θα ανταποκρίνονται στις εγχώριες, αλλά και στις αγορές του εξωτερικού.
Ιδιαίτερα όσον αφορά τη Μεσσηνία η αναδιάρθρωση της καλλιέργειας της συκιάς, είναι επιτακτική ανάγκη για την ανανέωση του φυτικού κεφαλαίου.
Ήδη η ΣΥΚΙΚΗ από το 2017 έχει εκπονήσει εμπεριστατωμένη μελέτη η οποία έχει προωθήσει στο ΥΠΑΑΤ, προκειμένου να τύχει ανάλογης χρηματοδότησης. Όμως το πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης του ΥΠΑΑΤ, για την αναδιάρθρωση της συκοκαλλιέργειας απέχει πολύ από τις πραγματικές ανάγκες που απαιτούνται και είναι αμφίβολο εάν θα επιτευχθούν οι στόχοι.
Πιο συγκεκριμένα:
- Θεωρούμε ότι η βελτίωση της παραγωγικότητας των δένδρων μπορεί να επιτευχθεί κυρίως από την διατήρηση της ίδιας ποικιλίας με την φύτευση νέων δένδρων σε αντικατάσταση γερασμένων, καθώς και με νέες φυτεύσεις σε κατάλληλες περιοχές που αντιμετωπίζουν την κλιματική κρίση και παράγουν εξαιρετικά προϊόντα. Άλλωστε διαχρονικά αναδιάρθρωση σημαίνει κυρίως ανανέωση του φυτικού κεφαλαίου μιας εξαιρετικής ποικιλίας με εξαγωγικό χαρακτήρα όπως είναι το αποξηραμένο σύκο Καλαμάτας που κατακτά νέες με αυξανόμενη ζήτηση στις διεθνείς αγορές.
- Οι επιλέξιμες δαπάνες του προγράμματος είναι ανεπαρκείς. Ένα επιτυχημένο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, επιτρέπει στοχευμένες επιλέξιμες δαπάνες και δεν αρκεί απλά η εκρίζωση της παλιάς φυτείας και η προμήθεια δενδρυλλίων. Απαιτούνται δηλαδή α) Δαπάνες εγκατάστασης (εκρίζωση της καλλιέργειας, διαμόρφωση χώρου, ανάλυση χώματος, βασική λίπανση, προμήθεια και υποστύλωση δενδρυλλίων κλπ).
β) Δαπάνες συντήρησης – καλλιεργητικές εργασίες (λίπανση, φυτοπροστασία, κλάδεμα, κλπ)μέχρι να καταστεί η φυτεία παραγωγική.
γ) Δαπάνες απώλειας εισοδήματος. Αντισταθμιστική ενίσχυση για την απώλεια εισοδήματος, μέχρι η νέα φυτεία αποδώσει ικανοποιητικό εισόδημα. Αναδιάρθρωση καλλιέργειας χωρίς διασφάλιση εισοδήματος του παραγωγού δεν μπορεί να είναι επιτυχής. - Τα προτεινόμενα ανώτατα ποσά επιλέξιμου προϋπολογισμού είναι ιδιαίτερα χαμηλά και σε συνδυασμό με τον ελλιπή προσδιορισμό των επιλέξιμων δαπανών, δεν μπορούν να προσφέρουν καμία ουσιαστική στήριξη στους παραγωγούς. Επίσης το ποσοστό ενίσχυσης πρέπει να προσδιορίζεται στο 80 έως 100% της ενίσχυσης και όχι στο 50% που προβλέπεται.
- Ο χρονικός ορίζοντας εφαρμογής του προγράμματος θα πρέπει να είναι 5ετής και σε κάθε περίπτωση μέχρι την καταληκτική ημερομηνία του επενδυτικού προγράμματος μέχρι 31-12-2025.
Αντίστοιχες παρατηρήσεις- επισημάνσεις έχουν προωθηθεί στο ΥΠΑΑΤ από την ΣΥΚΙΚΗ και είναι φρόνιμο ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να τις λάβει υπόψη για την επίτευξη του στόχου.
Είναι γνωστό ότι το αποξηραμένο σύκο Καλαμάτας, είναι ένα εμβληματικό προϊόν με εξαγωγικό προσανατολισμό, ισχυρό brand-name και έχει κατακτήσει επάξια τις διεθνείς αγορές.
Γι’ αυτό το λόγο το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης της συκοκαλλιέργειας, πρέπει να τύχει ανάλογης χρηματοδότησης προς όφελος της αγροτικής οικονομίας και της τοπικής κοινωνίας.
Καλαμάτα 10 /8/2022
Αλευράς Παναγιώτης
Γεωπόνος
πρ. Αντιπεριφερειάρχης Μεσσηνίας
